Waheed Qureshi
Waheed Qureshi وحید قریشی | |
---|---|
Born | (1925-02-14)14 February 1925[2] Mianwali, Punjab, British India |
Died | 17 October 2009(2009-10-17) (aged 84)[2] Lahore Pakistan |
Nationality | Pakistani |
Alma mater | Government College University |
Known for | Urdu literature and Linguistics |
Awards | Pride of Performance (1993)[1] |
Scientific career | |
Fields | Urdu literature, Persian literature, History and Linguistics |
Institutions | Oriental College, Punjab University, Lahore |
Waheed Qureshi (Urdu: وحید قریشی) (14 February 1925 – 17 October 2009) was a Pakistani noted linguist, literary critic, writer, researcher, educationalist and scholar of Urdu literature and oriental languages. Waheed Qureshi was one of the foremost scholars who helped shape the mood and colour of research on oriental languages and literature.[2]
Education
Born as Abdul Waheed on 14 February 1925 in Mianwali (now in Pakistan), Dr Waheed Qureshi got his early education in Lahore. He obtained honours degree in Persian in 1944, master's degree in Persian in 1946 and a master's degree in History in 1950 from Government College, Lahore.[2]
From 1947 to 1950, he remained Alfred Patiala Research Scholar at the University of Punjab, Lahore. In 1952, he wrote his thesis "Insha Literature in Persian – A Critical Study" and obtained a PhD degree in classical Persian prose. He wrote another research dissertation on the poet Mir Hasan and his poetry in 1964, and obtained a D.Litt in Urdu as a language.[2]
Being devoted to books since childhood, he began building his personal library when he was a student and had turned it into a sizeable collection of rare Urdu and Persian books and manuscripts before he died.[2]
Career
Waheed Qureshi was appointed lecturer in Oriental College, Punjab University, Lahore in 1963 and he became its university principal in 1980. He worked as dean of Islamic and Oriental Learning for many years. During his tenure at the National Language Authority as its chairman, he got published a large number of research dissertations and technical books and strove for the implementation of Urdu as the official language of Pakistan. Nearly a year after his death in October 2009, Iftikhar Arif who replaced him as chairman, National Language Authority and some other literary critics felt that the struggle for 'Urdu language as the official language of Pakistan' had significantly slowed down after Waheed Qureshi's death.[3]
He entered the literary circles with a bang in late 1940s when he wrote Shibli ki hayat-i-muashaqa, a research work that unearthed the love-life of Shibli Nomani, a renowned Muslim scholar, and tried to portray him as a human in the light of Freudian theories. He psychoanalysed Shibli's personality as reflected in his Persian ghazals and his letters addressed to Atiya Fayzee.
In addition to his two doctoral dissertations, his works that earned him name and respect of his peers were his critical studies, research papers and annotated and edited versions of some classical Urdu and Persian works. Another contribution of his is towards understanding the ideological basis of Pakistan, Pakistan movement and poetry of Iqbal. He remained editor of several literary and research journals, including Saheefa, Iqbal Review and Iqbal for many years.[4] The institutions that benefited from his acumen include Maghribi Pakistan Urdu Academy, Bazm-i-Iqbal and Iqbal Academy Pakistan. He held the charge of Director Iqbal Academy Pakistan from July 1982 to April 1983 in first term and from September 1993 to June 1997 in second term.
He wrote around 30 books. His vast and deep study of oriental literature, acquaintance with the German and French languages and exposure to social sciences helped him create a distinct literary approach and style that beautifully mixed criticism with research.
Dr. Waheed Qureshi was a researcher, critic, poet, teacher, administrator and known as a witty person. One manifestation of his wit was his satirical literary column in Daily Jang, which he wrote with the pseudonym Mir Jumla Lahori.[2] He also gave comic speeches on Radio Pakistan on several occasions.
Awards and recognition
- Niaz Fatehpuri Literary Award (1984)
- Tufail Literary Award (1986)
- Pride of Performance Award by the President of Pakistan (1993)[1]
- Presidential Iqbal Award (2003)[1]
Death
Dr. Waheed Qureshi died on 17 October 2009 in Lahore, Pakistan.[2]
Books
Some of his notable publications include:
- Ideological foundations of Pakistan
- Oriental studies: the Indian, Persian, and other essays
- Urdū kā bihtarīn inshāʼī adab : Rajab ʻAlī Beg se daur-i ḥāz̤ir tak, a selection of best Urdu essays, 18th century to date
- Dīvān-i Jahān̲dār, edition of the collected poetry of a classical Urdu poet, Javān Bak̲h̲t Jahān̲dār
- Armag̲h̲ān-i Īrān; Maqālāt-i muntak̲h̲abah-yi majallah-yi ṣaḥīfah, on Persian literature
- Mut̤ālaʻah-yi Ḥālī
- Asāsiyāt-i Iqbāl, scholarly study of the works of Sir Muhammad Iqbal, 1877–1938
- Nazr-i Ghālib,
- Qāʼid-i Aʻẓam aur taḥrīk-i Pākistān, on the role played by Mahomed Ali Jinnah, 1876–1948, in the Pakistan movement
References
- ^ a b c "Biography of Waheed Qureshi in Urdu language on Higher Education Commission of Pakistan website" (PDF). Archived (PDF) from the original on 4 March 2012. Retrieved 9 October 2017.
- ^ a b c d e f g h Parekh, Rauf (26 October 2009). "Waheed Qureshi and Hanif Fauq pass away quietly". Dawn (newspaper). Retrieved 9 October 2017.
- ^ Book launched on Faiz's centenary celebrations, The Nation (newspaper), Published 13 November 2010, Retrieved 10 October 2017
- ^ Books by Waheed Queshi on rekhta.org website, Retrieved 10 October 2017
External links
Preceded by Prof. Muhammad Munawwar Mirza | Director Iqbal Academy 1993–1997 | Succeeded by Muhammad Suheyl Umar - |
- v
- t
- e
- Abdur Rehman Chughtai (1958)
- Zainul Abedin (1958)
- Hafeez Jalandhari (1958)
- Professor Abdus Salam (1958)
- Roshan Ara Begum (1960)
- Fateh Ali Khan (Qawwali singer) (1960)
- Tassaduq Hussain (1960)
- Sadequain (1962)
- Mehdi Ali Mirza (1962)
- Ghulam Mustafa Tabassum (1962)
- Ahmed Mohiuddin (1962)
- Allah Bakhsh (1963)
- Shahid Ahmad Dehlvi (1963)
- Noor Jehan (1965)
- A.S.M. Qamarul Hasan (1965)
- Zubaida Agha (1965)
- Ferdausi Begum (1965)
- Sharif Khan Poonchwaley (1965)
- Imtiaz Ali Taj (1965)
- Salimuzzaman Siddiqui (1966)
- Shakir Ali (1966)
- Khwaja Moinuddin (1966)
- Ayat Ali Khan (1966)
- Ustad Haji Mohammad Sharif (1967)
- Munshi Raziuddin (1967)
- Rafi Peer (1967)
- Ali Imam (1968)
- Ahmad Nadeem Qasmi (1968)
- Amanat Ali Khan (1969)
- Bade Fateh Ali Khan (1969)
- Leila Arjumand Banu (1969)
- Umeed Ali Khan (1969)
- Mohammad Kibria (1969)
- Anna Molka Ahmed (1969)
- Ismail Gulgee (1970)
- Farida Khanum (1970)
- Naheed Niazi (1970)
- Muslehuddin (1970)
- Ustad Gul Mohammad Khan (1971)
- S. M. Ikram (1971)
- Iqbal Bano (1974)
- Salamat Ali Khan (1977)
- Munir Sarhadi (1978)
- Ahmed Parvez (1978)
- Ustad Manzoor Ali Khan (1978)
- Sabri Brothers (1978)
- Ibn-e-Insha (1978)
- Faiz Mohammad Baloch (1979)
- Khamiso Khan (1979)
- Kishwar Sultan (1979)
- Ustad Fateh Ali Khan (Sitar Nawaz) (1979)
- Ghulam Ali (1979)
- Alam Lohar (1979)
- Mureed Buledi (1979)
- Misri Khan Jamali (1979)
- Pathanay Khan (1979)
- Mohammad Azam Chishti (1979)
- Ashfaq Ahmed (1979)
- Nabi Bakhsh Baloch (1979)
- Mohammad Qavi Khan (1980)
- Ustad Khyal Muhammad (1980)
- Allan Fakir (1980)
- Sohail Rana (1980)
- Khalid Iqbal (1980)
- Aazar Zubi (1980)
- Malika Pukhraj (1980)
- Muhammad Juman (1980)
- Qari Shakir Qasmi (1981)
- Nasir Jahan (1981)
- Mansoor Tabish (1981)
- Qari Syed Ali Sharfuddin Yemni (1981)
- Nanhe Ali Khan (music performer))(1981)
- Roohi Bano (1981)
- Alexander Robert (1981)
- Mai Bhagi (1981)
- Mirza Adeeb (1981)
- Uzma Gillani (1982)
- Qari Ubaidur Rehman (1982)
- Talat Hussain (1982)
- Tufail Niazi (1982)
- Reshma (1982)
- Arsh Muneer (1983)
- Ustad Nazar Hussain (1983)
- Atta Shad (1983)
- Qari Waheed Zafar Qasmi (1984)
- Begum Khurshid Mirza (1984)
- Abida Parveen (1984)
- Muhammad Ali (1984)
- Sayed Nafees al-Hussaini, Nafees Raqam (1985)
- Ustad Chhote Ghulam Ali Khan (1985)
- Bundu Khan (1985)
- Mehdi Hasan (1985)
- Shaukat Hussain (1985)
- Qari Ghulam Rasool (1985)
- Siddiq Ismail (1985)
- Abid Ali (1985)
- Syed Mehmood Ali (1985)
- Sabiha Khanum (1986)
- Shahzad Khalil (1986)
- Suraiya Multanikar (1986)
- Firdous Jamal (1986)
- Nusrat Fateh Ali Khan(1986)
- Azhar Lodhi (1986)
- Riaz Batalvi (1986)
- Intizar Hussain (1986)
- Amjad Islam Amjad (1987)
- Ustad Abdul Majeed Dehlvi (1987)
- Haseena Moin (1987)
- Aadil Salahuddin (1987)
- Sain Akhtar Hussain (1987)
- Qari Izhar Ahmed Thanvi (1987)
- Shaista Zaid (1988)
- Ghulam Hassan Shaggan (1988)
- Mustafa Qureshi (1988)
- Muzaffar Warsi (1988)
- Qazi Wajid (1988)
- Ustad Kabir Khan (1989)
- Ghulam Ahmed Chishti (1989)
- Musarrat Nazir (1989)
- Shafi Mohammad Shah (1989)
- Kamal Ahmed Rizvi (1989)
- Jameel Bismil (1989)
- Bushra Ansari (1989)
- Ameer Khan (1989)
- Amjad Hussain (1989)
- Ustad Salamat Ali Khan (1989)
- Aziz Mian (1989)
- Talish (1989)
- Maharaj Ghulam Hussain Kathak (1989)
- Jamil Naqsh (1989)
- Enver Sajjad (1989)
- Salim Nasir (1990)
- Daud Kamal (1990)
- Khalid Hameed Baig (1990)
- Shaukat Ali (1990)
- Ustad Sadiq Ali Khan Mando (1990)
- Ustad Hamid Ali Khan (1990)
- Ustad Fateh Ali Khan (Gwalior gharana) (1990)
- Ahmed Saeed Nagi (1990)
- Qari Mohammad Fida (1990)
- Parveen Shakir (1990)
- Iftikhar Arif (1990)
- Ibrahim Jalees (1990)
- Jamiluddin Aali (1991)
- Khursheed Alam known as Gohar Qalam (1991)
- Khayyam Sarhadi (1991)
- Attaullah Khan Esakhelvi (1991)
- Ata ul Haq Qasmi (1991)
- Nayyar Ali Dada (1992)
- Shakeel (Yousuf Kamal) (1992)
- Noor Mohammad Lashari (1992)
- Tariq Aziz (1992)
- Mustansar Hussain Tarar (1992)
- Pervez Malik (1992)
- Jawed Iqbal (1992)
- Mian Ijazul Hasan (1992)
- Dr. Atta-ur-Rahman (1992)
- Munir Niazi (1992)
- Naseem Hijazi (1992)
- Mian Sheheryar (1992)
- Mushtaq Gazdar (1992)
- Waheed Qureshi (1993)
- Ismail Shahid (1993)
- Saeed Akhtar (1993)
- Ali Ejaz (1993)
- S.H. Hashmi (1993)
- Syed Manzoorul Kaunain (1993)
- Qari Syed Buzurg Shah Al-Azhari (1993)
- Agha Nasir (1993)
- Farooq Qaiser (1993)
- Bashir Mirza (1994)
- Ahmad Bashir (1994)
- Shahid Jalal (1994)
- Qari Mohammad Younus (1994)
- Qari Syed Ali Abid Naqvi (1994)
- Mehr Abdul Haq (1994)
- Nisar Bazmi (1994)
- Hamid Ali Bela (1994)
- Zareena Baloch (1994)
- Anwar Maqsood (1994)
- Shujaat Hashmi (1994)
- Qateel Shifai (1994)
- Zamir Niazi (1994))
- Tufail Hoshiarpuri (1994)
- Nahid Siddiqui (1994))
- Laeeq Ahmed (1994)
- Abdus Salam (newscaster) (1994)
- Allah Rakha (sarangi) (1995)
- Ustad Talib Hussain Khan (1995)
- Colin David (1995)
- Shoaib Hashmi (1995)
- Rauf Khalid (1995)
- Laila Shahzada (1995)
- Hajra Masroor (1995)
- Khursheed Ahmad (1996)
- Mashooq Sultan (1996)
- Safeerullah Lehri (1996)
- Afzal Ahsan Randhawa (1996)
- Qari Noor Mohammad (1996)
- Rubina Khalid (1996)
- Fatima Surayya Bajia (1996)
- Sehba Akhtar (1996)
- Mohammad Ali Shah (surgeon) (1996)
- Ahmad Rahi (1997)
- Ahmed Ghulam Ali Chagla (1997)
- Nadeem Baig (1997)
- Abdul Hameed (1997)
- Masroor Anwar (1997)
- Ahmad Ali Khan (1997)
- Akhtar Chanal Zahri (1998)
- Mumtaz Mirza (1998)
- Suhrab Faqir (1999)
- Dilawar Figar (1999)
- Salima Hashmi (1999)
- Anwar Masood (1999)
- Anita Ghulam Ali (1999)
- Zafar Iqbal (poet) (1999)
- Khalid Abbas Dar (1999)
- Khatir Ghaznavi (1999)
- Mujahid Kamran (1999)
- Raza Mir (1999)
- Amjad Parvez (2000)
- Sharif Kunjahi (2000)
- Kamaluddin Ahmed (2001)
- Athar Shah Khan Jaidi (2001)
- Jameel Fakhri (2002)
- Nazia Hassan (2002)
- Deena M. Mistri (2002)
- Askari Mian Irani (2002)
- Himayat Ali Shair (2002)
- Shoaib Mansoor (2002)
- Jilani Kamran (2002)
- Iftikhar Ahmad (2003)
- Ada Jafri (2003)
- Syed Afzal Hussain (2003)
- Syed Munawwar Saeed (2003)
- Abdul Aziz Baloch (2003)
- Ghulam Mustafa (2003)
- Majeed Khan (sarangi player) (2003)
- Muneeza Hashmi (2003)
- Muhammad Ali Siddiqui (2003)
- Imdad Hussaini (2003)
- Muhammad Usman Diplai (2004)
- Yousuf Khan (actor) (2004)
- Mahtab Akbar Rashdi (2004)
- Chishty Bin Subh-o-Mujahid (2004)
- Navid Shahzad (2004)
- Salahuddin Toofani (2004)
- S. M. Naqi (2004)
- Haji Atta Muhammad (2004)
- Moin Niazi (2004)
- Shahida Parveen (2004)
- Tina Sani (2004)
- Niaz Ahmed (2004)
- Samiur Rahman (2004)
- Tariq Rahman (2004)
- Rais Khan (2005)
- Arif Lohar (2005)
- Rangeela (2005)
- Muhammad Mansha Yaad (2005)
- Shabnam Shakeel (2005)
- Abdul Rauf Rufi (2005)
- Khawaja Najmul Hassan (2005)
- Amir Adnan (2006)
- Asghar Nadeem Syed (2006)
- Arshad Mehmood (2006)
- Arfa Karim (2006)
- Fareed Ayaz (2006)
- Nayyar Kamal (2006)
- Tassawar Khanum (2006)
- Ustad Badar uz Zaman (2006)
- Ustad Qamar uz Zaman (2006)
- Shafqat Tanvir Mirza (2006)
- Zehra Nigah (2006)
- Khalida Hussain (2006)
- Ghazi Sial (2006)
- Nayyara Noor (2006)
- Masood Akhtar (2006)
- Aftab Iqbal Shamim (2006)
- Naheed Akhtar (2007)
- Shaan (2007)
- Asad Amanat Ali Khan (2007)
- Hamid Ali Khan (2007)
- Faakhir Mehmood (2007)
- Munnu Bhai (2007)
- Munni Begum (2008)
- Akhtar Munir (2008)
- Gopal Das (2008)
- Haji Mehr Ali (2008)
- Haji Sher Ali (2008)
- Nahid Raza (2008)
- Gul Bahar Bano (2008)
- Mujahid Hussain (2008)
- Rasheed Malik (2008)
- Sultana Siddiqui (2008)
- Abdul Karim Balouch (2008)
- Abdul Qadir Junejo (2008)
- M. Hanif Raza (2008)
- Nasreen Askari (2008)
- Shafqat Amanat Ali (2008)
- Mansoor Rahi (2008)
- Tari Khan (2008)
- Noorul Huda Shah (2008)
- Rasheed Naz (2009)
- Ustad Shafqat Ali Khan (2009)
- Muhammad Younus Khan (2009)
- Emanuel Philip (2009)
- Rehana Siddiqui (2009)
- Shabbir Hussain (2009)
- Manzoor Hussain (2009)
- Parveen Nazzar (2009)
- Javaid Tufail Niazi (2009)
- Babar Ali Niazi (2009)
- Hajra Mansoor (2009)
- Behroze Sabzwari (2009)
- Obaidullah Baig (2009)
- Khalifa Muhammad Irshad Beg (2009)
- Naseem Sultan (2009)
- Ghous Bux Brohi (2009)
- Sahib Dino Mallah (2009)
- Satish Chandra Anand (2009)
- Rubeena Malik (2009)
- Badar Munir (2009)
- Muhammad Gul (2009)
- Mehnaz Hyat (2009)
- Abdul Qadir (2009)
- Ghayyur Akhtar (2009)
- Aslam Farrukhi (2009)
- Ali Moeen Nawazish (2009)
- Afzal Tauseef (2010)
- Musarrat Misbah (2010)
- Rabia Zuberi (2010)
- Zulfiqar Ali (2010)
- Mahmood Shaam (2010)
- Hameed Akhtar (2010)
- Fahmida Riaz (2010)
- Shahid Nadeem (2010)
- Muhammad Ibrahim Joyo (2010)
- Masood Mufti (2010)
- Masood Ashar (2010)
- Habib-ur-Rehman (2011)
- Khalida Inayat Noor (2011)
- Khan Tehsil (2011)
- Abdul Rahim Nagori (2011)
- S. Amjad Bukhari (2011)
- S. B. John (2011)
- S.H. Qasim Jalali (2011)
- Samina Ahmad (2011)
- Sohail Ahmed (2011)
- Ustad Hussain Bukhsh Gullu (2011)
- Khalid Ahmad (2011)
- Ustad Muhammad Alam (2011)
- Ustad Sharafat Ali Khan (2011)
- Wazir Afzal (2011)
- Zafar Kazmi (2011)
- Moin Akhter (2011)
- Sahira Kazmi (2012)
- Mohsin Gillani (2012)
- Nauman Ijaz (2012)
- Saba Hameed (2012)
- Jawed Sheikh (2012)
- Meera (2012)
- Rahat Naveed Masud (2012)
- Lutfullah Khan (2012)
- Kazim Pasha (2012)
- Tahira Syed (2013)
- Muhammad Ajmal Khan (2013)
- Alamgir (2013)
- Shahida Mini (2013)
- Naghma (2013)
- Pervaiz Iqbal Cheema (2013)
- Cecil Chaudhry (2013)
- Shahid Abdullah (2014)
- Ustad Shafiquz Zaman Khan (2014)
- Aurangzeb Leghari (2014)
- Nazir Leghari (2014)
- Ayub Khawar (2014)
- Mir Mohammad Ali (TV comedian) (2015)
- Ayesha Haroon (2015)
- Saleem Kausar (2015)
- Saba Qamar (2016)
- Waseem Abbas (2016)
- Wajahat Masood (journalist) (2016)
- Gulab Chandio (2016)
- Nathoo Khan (2016)
- Khalid Butt (2016)
- Sarmad Khoosat (2017)
- Humaira Channa (2017)
- Ghazi Salahuddin (2017)
- Rashid Mehmood (2017)
- Shakir Shuja Abadi (2017)
- Zulfiqar Bhutta (2017)
- Aslam Pervaiz (2018)
- Ghulam Haider (musician) (2018)
- Amin Hafeez (2018)
- A. Nayyar (singer) (2018)
- Bilqees Khanum (2018)
- Rauf Parekh (journalist) (2018)
- Amanullah (comedian) (2018)
- Nighat Chaudhry (classical dancer) (2018)
- Nighat Butt (2018)
- Zareen Panna (2018)
- Ishrat Fatima (newsreader) (2019)
- Reema Khan (2019)
- Arshad Sharif (journalist) (2019)
- Nasir Adeeb (2019)
- Shabbir Jan (2019)
- Iftikhar Thakur (2019)
- Deeba (2020)
- Ghulam Mohiuddin (2020)
- Sahir Ali Bagga (2020)
- Waris Baig (2020)
- Ghulam Abbas 2020
- Saieen Zahoor (2020)
- Fareed Ayaz (for qawwali group member Abu Muhammad) (2020)
- Sarmad Sehbai (2021)
- Resham (2021)
- Khalid Masud Gondal (2021)
- Hafeez Tahir (2023)
- Sangeeta (2023)
- Sher Miandad Khan (2023)
- Ustad Tafu (2023)
- Anjuman (2023)
- Naghma (2023)