Batabiar

Batabiarrak^[1], latinez batavi, herri germaniarra izan zen, eta gaur egungo Herbehereetan bizi zen. Jatorrian, herri katoen parte zen, eta Tazitok Rin ibaiko deltaren biztanle gisa aipatu zituen (Tazito, Historiae IV). Horren ondorioz, latinez Batavia izena eman zioten eskualde honi.

K.a. I. mendearen bigarren erditik K.o. III. mendera arte agertzen dira iturri idatzietan. Batabiar jatorriko soldaduez osatutako erromatar unitate militar batzuei ere ematen zaie izen hau. Batabiar soldaduak oso preziatuak izan ziren eta I. mendean, matxinada handi bat antolatu zuten Erromatar Inperioaren aurka.

Denbora batez, 1795 eta 1806 bitartean, Herbehereek Bataviako Errepublika izena hartu zuten. Indonesiako hiriburua den Jakartari ere, Batavia deitu zioten 1619 eta 1942 bitartean, Herbeheretarrek egindako kolonizazioaren baitan.

Etimologia

Tribuaren jatorrizko izena, badirudi batawjō hitzaren eratorpena izango zela ("uharte ona", honela osatuta: germanikoz bat - ona, bikaina- eta awjō -uhartea, urraren ondoan dagoen lurra) eta, eskualdeko emankortasunari egongo ziola erreferentzia; gaur egun ere, Herbehereetako "fruta-otarrea" (Betuwe) ezizenaz ezaguna da, bere emankortasuna dela eta.

Erreferentzia

↑ Izenaren forma hemendik hartuta: Casenave-Harigile, Junes. 2002. Latina-Euskara hiztegia. 42. or. [online bertsioa: https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/77389.pdf]. [ikusia: 2020-05-24]

Kanpo loturak

Lendering, Jona (2011). The Batavian Revolt. Ancient History Enciclopedia. https://www.ancient.eu/article/286/the-batavian-revolt/ 2011-11-28 [ikusia: 2020-05-24]
(Ingelesez) Derks, Ton. (2018). «Derks-Teitler 2018 [2019: Batavi in the Roman army: an inventory of sources BJb 218»] Bonner Jahrbücher 218: 53–80. ISBN 9783805352512. ISSN 0938-9334..