Adam van Vianen

Adam van Vianen (Utrecht, 1568 – aldaar, 1627) was een Nederlandse zilversmid. Hij kwam uit een familie van zilversmeden, zoals zijn broer Paulus van Vianen. Kort na 1590 trad hij toe tot het gilde. Behalve zilversmid was hij ook brouwer.

Werk

Van Vianen ontwikkelde samen met zijn broer Paulus de zogenaamde Kwabstijl, die ook in andere landen in West-Europa veel navolging kreeg. In tegenstelling tot zijn broer, die aan het hof van Keizer Rudolf II in Praag werkzaam was, bleef Adam zijn hele leven wonen en werken in zijn geboortestad Utrecht. In het Centraal Museum daar is werk van Van Vianen te zien.

Kan met deksel vervaardigd voor het Amsterdamse zilversmidsgilde

Toen Paulus onverwacht overleed kreeg Adam van het Amsterdamse gilde de opdracht om een herdenkingsstuk voor zijn broer te maken. Dat was apart: de gildes uit de verschillende steden concurreerden met elkaar. De reputatie van zijn broer was echter dusdanig groot dat het Amsterdamse gilde dit ongebruikelijke verzoek deed.

Het werk wat Adam vervaardigde, een kan met deksel, is een hoogtepunt binnen de kwabstijl en wordt gezien als een van de belangrijkste Nederlandse kunstwerken van de Gouden Eeuw.^[1]^[2] Adam maakte het werk uit één stuk zilver. Hoe hij dat precies gedaan heeft is tot op heden nog steeds niet duidelijk.^[3] De bekendheid van het werk was dusdanig groot dat het op tientallen schilderijen werd afgebeeld, onder andere door Govert Flinck en Pieter Lastman.

Tijdens de Franse overheersing werden de gildes opgeheven en zo werd de kan in 1821 verkocht aan een Schotse verzamelaar. In 1976 werd het met hulp van Vereniging Rembrandt voor 700.000 gulden aangekocht voor het Rijksmuseum in Amsterdam, waar het nog steeds te zien is.^[2]

Persoonlijk leven

Van Vianen trouwde in 1593 met Aaltje, dochter van Aert Mathijsz Verhorst (†1595), met wie hij zoon Johan van Vianen kreeg. In 1598 hertrouwde Adam van Vianen met Catharina van Wapenvelt. Uit zijn tweede huwelijk zijn vier kinderen bekend.

Zijn zoon Christiaan van Vianen werd ook zilversmid.^[4]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Kan met deksel, Adam van Vianen (I), 1614 - Rijksmuseum. Rijksmuseum. Gearchiveerd op 10 september 2018. Geraadpleegd op 10 september 2018.
↑ ^a ^b Kan met deksel vervaardigd voor het Amsterdamse zilversmidsgilde | Vereniging Rembrandt. Vereniging Rembrandt (31 januari 2018). Gearchiveerd op 10 september 2018. Geraadpleegd op 10 september 2018.
↑ Podcast: In het Rijks - KWAB. Dutch Design in de eeuw van Rembrandt - Tentoonstellingen – Nu te zien - Nu in het museum - Rijksmuseum. Rijksmuseum. Gearchiveerd op 11 september 2018. Geraadpleegd op 10 september 2018.
↑ Levensbeschrijving in het Biografisch woordenboek der Nederlanden op de site van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis. resources.huygens.knaw.nl. Gearchiveerd op 13 november 2021. Geraadpleegd op 10 september 2018.