Commanderij Bernissem

De Commanderij van Bernissem (of Bernshem) bij Sint-Truiden gelegen aan de Kommanderijstraat was een commanderij van de Duitse Orde in de balije Biesen, onderhorig aan de landcommanderij van Alden Biesen.

In 1237 ontving de Duitse Orde een stuk land in Sint-Truiden waarop reeds het huis en de kapel van Bernissem gebouwd was. In 1259 trokken de ridders van Bernissem zich om veiligheidsredenen terug binnen de muren van de stad Sint-Truiden en bouwden er een nieuw klooster. In 1274 keerden zij er terug.
Deze commanderij is ondertussen omgevormd tot landbouwuitbating omringd door landerijen. Buiten de kern van het poortgebouw met pachterswoning bleef van het gebouwencomplex niets bewaard aangezien de commanderij in de 18e eeuw verbouwd werd in classicistische stijl. Daarbij verdwenen de kapel en het verblijf der ordebroeders met zijn zes torens en het paviljoen der commandeur uit 1660. Eveneens sneuvelden de vroegere stallen en de schuur van het neerhof. De nog resterende gebouwen bestaan uit een semi-gesloten hoeve, een wachthuis en een kapel die tot woning omgevormd werd.
Er bestaat een tekening van de hand van Remacle Leloup van de oorspronkelijke commanderij met het volgende bijschrift: Vue du château de Bernesem, Commanderie de l'ordre Teutonique (zie afbeelding)

De vroegere commanderij is ondertussen een geklasseerd monument.

• 1574 Nicolaas van Amstenraedt
• 1578 Hendrik van Ruischenberg
• 1585 Frambach Bock von Lichtenberg
• 1591 Robrecht van Malsem
• 1603 Edmond Huyn van Amstenrade
• 1652 Diederik Stefan von Reuschenberg
• -1793 Frans Hendrik van en tot Hoensbroek

• Clemens Guido De Dijn, Monumentenroutes 1975 (Kunst en Oudheden in Limburg), Hasselt, 1975, p. 19.
• Bouwen door de eeuwen heen, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Deel 6n (He-Z), Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, 1981 (p. 816, 817 en 818).

• Vlaanderen, Onroerend Erfgoed: Commanderij van Bernissem
• Vlaanderen, Onroerend Erfgoed: Herenboerenparkje van de Commanderij van Bernissem
• Het Rijksarchief in België: Inventaris van het archief van de Balije Biesen van de Duitse Orde, BE-A0515_105869_103914_DUT

Zie de categorie Commanderij van Bernissem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.