Dirk Hermansz van Herxen

Grafplaat (detail) te Windesheim

Dirk Hermansz van Herxen (Dirc van Herxen; Latijn: Theodoricus Harx) of De Haix (ca. 1381 – Zwolle, 21 maart 1457) was een theoloog en priester in de Broeders van het Gemene Leven. Hij wordt na Geert Grote en Florens Radewijns gezien als de belangrijkste figuur in de Moderne Devotie.[1]

Biografie

Dirk Hermansz van Herxen werd geboren als de zoon van Herman toe Noordbergen (Noertberghe) en Griete van Windesheim, beiden uit welvarende families.[2][3] Hij studeerde tussen 1394 en 1405 aan de Kapittelschool in Deventer, waarna hij in 1409 in het Rijke Fratershuis werd opgenomen en tot priester is gewijd. Onder de hoede van Gerard Scadde van Calcar voltooide Dirk zijn theologische studie en werd, na het overlijden van Van Calcar, in 1409 benoemd tot de tweede rector van het Rijke Fratershuis.[4] In 1424 werd hij benoemd tot Omnium devotorum generalis pater. Van Herxen was betrokken bij de stichting van fratershuizen in Doesburg, Groningen, Harderwijk en 's-Hertogenbosch. Ook heeft hij enkele zustershuizen gesticht. Dirk van Herxen bleef tot zijn dood rector en werd op kloostergrond van de Congregatie van Windesheim begraven. De grafplaat is deels bewaard gebleven.[5] Hij was de oom van Hendrik van Herxen, die ook rector van het Rijke Fratershuis zou worden.[6]

Herinnering

Sinds 2018 is er een fietsroute rond de Moderne Devoot Dirk van Herxen.[7]

Werken

  • De Innocentia servanda
  • De Moriendi desiderio, notabilia quaedam
  • Speculum juvenum
  • Disputatio et obiuratio cuiusdam qui detrahebat devotis personis
  • De utilitate monachorum
  • Collatieboeken
  • Onderricht voor den biechtvader van een zusterhuis (Copulata pro confessore sororum) geschriften
  • Me juvat laudes canere (lied)
  • Och Heer der hemelen stichter (lied)[8]
Bronnen
  • Van Beek, L., Leken trekken tot Gods Woord : Dirc van Herxen (1381-1457) en zijn Eerste Collatieboek (2009)
  • Lourdaux, W., 'Dirk of Herxen's tract De utilitate mon achorum: a defence of the lifestyle of the Brethren and Sister of the Common Life', in: R. Lievens, E. van Mingroot, W. Verbeke (red.), Pascua Mediaevalia. Studies voor Prof. Dr. J.M. De Smet (Universitaire Pers Leuven, 1983)
  • Knierim, P.H.J., Dirc van Herxen (1381-1457), rector van het Zwolsche Fraterhuis (proefschrift Leiden, 1926)
  • Brinkerink, D.A., 'Herxen, Dirk van', in: Blok, P.J., P.C. Molhuysen, Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek (NNBW), deel 6 (1924)

Noten en referenties

  1. ↑ Lourdaux 1983, blz. 336
  2. ↑ Knierim 1926, blz. 16
  3. ↑ Lourdaux 1983, blz. 314
  4. ↑ Lourdaux 1983, blz. 316
  5. ↑ Brinkerink 1924, blz.771. Zie ook: 'Floor slab of Dirck van Herxen and another priest (fragment(s))', Medieval Memoria Online (MeMO). Gearchiveerd op 23 juni 2023.
  6. ↑ Van Beek 2009, blz. 49
  7. ↑ Joop de Haan, 'Vader Moderne Devotie krijgt fietsroute', De Peperbus 23 oktober 2018.
  8. ↑ Lourdaux 1983, blz. 317-318
Bibliografische informatie