Elbs-persulfaatoxidatie

De elbs-persulfaatoxidatie, vernoemd naar de Duitse chemicus Karl Elbs (1858-1933), is een organische reactie van fenolen met basisch kaliumpersulfaat waarbij 1,4-difenolen gevormd worden.[1]

De elbs-persulfaatoxidatie
De elbs-persulfaatoxidatie

Van deze reactie zijn verschillende reviews gepubliceerd.[2][3][4]

Reactiemechanisme

Het reactiemechanisme voor deze oxidatie geeft een verklaring voor de 1,4-oriëntatie van het reactieproduct.[5] Na deprotonering van het fenol (pKz = 9,89[6]) komt de lading van het ion, naast het zuurstofatoom, op de 2- en de 4-positie in de benzeenring terecht. De sterische hindering op de 2-positie heeft tot gevolg dat reactie met het persulfaat-ion vanaf de 4-positie zal gebeuren. Het intermediaire sulfaat (3) hydrolyseert vervolgens tot het vrije 1,4-difenol.

Derivaten van catechol (benzeen-1,2-diol) ontstaan alleen als de 4-positie door een substituent bezet is.[7]

De reactie heeft het nadeel dat hij slechts een lage opbrengst heeft waarbij veel organisch uitgangsmateriaal wordt teruggewonnen en het volledig verbruik van het persulfaat. Een mogelijk verklaring hiervoor is het idee dat fenol als katalysator kan werken voor de omzetting van persulfaat naar sulfaat.

De elbs-persulfaatoxidatie
De elbs-persulfaatoxidatie
Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Elbs persulfate oxidation op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

  • E. J. Behrman, The Elbs & Boyland-Sims Oxidations: An Updated Literature Survey. Mini-Rev. Org. Chem, 18(2021)621-625.

  1. (de) Elbs, K. (1893). Ueber Nitrohydrochinon. Gearchiveerd op 31 december 2021. J. Prakt. Chem. 48: 179–185. DOI:10.1002/prac.18930480123.
  2. Sethna, S. M. (1951). The Elbs Persulfate Oxidation. Chem. Rev. 49 (1): 91–101. DOI:10.1021/cr60152a002.
  3. (1967). Organic reactions involving electrophilic oxygen. Quart. Rev. 21 (4): 453. DOI:10.1039/qr9672100429.
  4. Behrman, E. J. (1988). Org. React.. DOI:10.1002/0471264180.or035.02, "The Persulfate Oxidation of Phenols and Arylamines (The Elbs and the Boyland-Sims Oxidations)", 421–511. ISBN 0471264180.
  5. Behrman, E. J. (2006). The Elbs and Boyland-Sims peroxydisulfate oxidations. Beilstein Journal of Organic Chemistry 2 (1): 22. PMID: 17090305. PMC: 1697820. DOI:10.1186/1860-5397-2-22.
  6. BINAS, informatieboek van HAVO VWO, 5e druk (2008); Noordhoff Uitgevers
  7. T. Laue, A. Plagens: Namen- und Schlagwort-Reaktionen. 4. Auflage, Teubner, Wiesbaden 2004, ISBN 3-519-33526-3, pag. 112–114.