Grand slam (sportterm)

Zie Grand Slam voor andere betekenissen van Grand Slam.

Grand slam of grandslam is een term die in diverse sporten een uitzonderlijke prestatie of reeks prestaties aanduidt. Daarnaast wordt de term gebruikt als verkorting voor grandslamtoernooi.

Deze oorspronkelijk Engelse term is afkomstig uit het bridge, maar is in allerlei sporten en disciplines overgenomen.

Een alfabetische opsomming:

• Bridge — het bieden en behalen van alle slagen. In het Nederlands wordt meestal groot slem gezegd; daarnaast bestaat ook klein slem.
• Darts — Grand Slam of Darts is een jaarlijks terugkerend toernooi tussen de winnaars van de televisietoernooien van de bonden PDC en BDO.
• Formule 1 — het behalen van de pole-positie, iedere ronde op kop liggen, de snelste ronde klokken en de overwinning behalen, alles binnen één Grand Prix-race.
• Golf — het in één seizoen winnen van het Britse Open, het US Open, het PGA Championship en de Masters op Augusta.
• Honkbal en softbal — een homerun met alle honken bezet, zodat de slag vier punten oplevert.
• Judo — een reeks open toernooien van de IJF waar veel punten voor de ranglijst en een hoog prijzengeld beschikbaar zijn.
• Rugby (1) — zowel bij de mannenteams als de vrouwenteams en de teams onder 20 wordt het winnen van alle wedstrijden in het Zeslandentoernooi aangeduid als grandslam.
• Rugby (2) — het winnen van alle wedstrijden in The Rugby Championship.

Zie Grand slam (rugby) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• Schansspringen — het winnen van alle vier wedstrijden van één editie van het Vierschansentoernooi.
• Tennis — het winnen van het Australian Open, Roland Garros, Wimbledon en het US Open in één tennisseizoen, dus in één kalenderjaar. Deze toernooien heten dan ook de vier grandslamtoernooien. Wanneer een tennisser ze alle vier op rij wint, maar bijvoorbeeld vanaf Roland Garros en dus gesplitst over twee kalenderjaren, spreekt men wel van een oneigenlijke grand slam. Wint een tennisser in één kalenderjaar niet alleen de vier grand­slamtoernooien maar ook de olympische spelen, dan heet dat een golden grand slam.
• Wegwielrennen — het winnen van de drie grote rondes, die van Italië (Giro), Frankrijk (Tour) en Spanje (Vuelta).
• Veldrijden — het winnen van het nationaal en het wereldkampioenschap, de Superprestige, de Bpost bank trofee en het bereiken van de eerste plaats in de eindstand van de UCI.

• 
  Australian Open
• 
  Roland Garros
• 
  Wimbledon
• 
  US Open

Bij tennis en golf moet men voor een grand slam de meest prestigieuze wedstrijden winnen binnen een seizoen. Er wordt echter gesproken van een carrière-grand slam als een speler deze toernooien weet te winnen in het verloop van de carrière.