Tweede brief van Clemens

2 Clemens
Clemens van Rome
Clemens van Rome
Auteur traditioneel toegeschreven aan Clemens van Rome
Tijd tweede eeuw n.Chr.
Taal Grieks
Categorie apostolische vaders
Hoofdstukken 20

De tweede brief van Clemens (kortweg: Clemens 2) is een vroeg-christelijk geschrift. Ondanks de naam handelt het hier niet om een brief maar veeleer om een preek.[1] Ofschoon toegeschreven aan paus Clemens I (92-101) toont een vergelijking tussen de 1 en 2 Clemens aan dat de "brief" niet van dezelfde auteur kan zijn.[2] Vanwege het vermeende auteurschap van Clemens, een tijdgenoot van de apostelen, wordt 2 Clemens gerekend tot de apostolische vaders.

Taal

De brief is geschreven in Koinè-Grieks; de hellenistische omgangstaal in het oostelijke deel van het Romeinse Rijk.

Auteurschap

2 Clemens is een anoniem geschrift.[2] Traditioneel wordt 2 Clemens evenwel toegeschreven aan paus Clemens I die aan het einde van de eerste eeuw aan de leiding stond van de parochie (kerkelijke gemeente) van Rome.[3][4] Deze hypothese roept echter wat problemen op. 1) Vergelijkt men 1 en 2 Clemens met elkaar dan zijn de verschillen in stijl, taalgebruik etc. dusdanig dat beide geschriften niet van de hand van één schrijver kunnen zijn.[4] 2) Eusebius van Caesarea (derde eeuw), de eerste kerkhistoricus, meldt dat er van Clemens maar één brief is overgeleverd (Eusebius: Kerkgeschiedenis III.16; III.38).

Datering

De tweede brief van Clemens wordt gewoonlijk gedateerd aan het einde van de eerste en het begin van de tweede eeuw.[5] Dr. Klijn acht het moeilijk om in te schatten wanneer 2 Clemens is geschreven.[6] Hij houdt het op de tweede helft van de tweede eeuw.[2]

Inhoud

2 Clemens roept bekeerlingen uit het heidendom op om een leven te leiden naar God's geboden (cap. 1 en 2; vgl. 3,4, cap. 4). De schrijver citeert veelvuldig uit de Heilige Schrift (Oude Testament) (2,1 = Jes. 54,1; 14,1 = Jer. 7,11; 27,4 = Jes. 66,18; etc.), daarnaast zijn er tal van zinspelingen op Oudtestamentische teksten. Interessant is dat de schrijver geschreven evangeliën kent: in 2,4 citeert hij uit Marcus 2,17 par.: "... schriftplaats zegt: 'Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaar.' " Hij kent niet alleen canonieke evangeliën maar ook apocriefe evangeliën. Zo citeert hij in 5,2-4 uit een apocrief geschrift[7] en zinspeelt hij in 12,5 op een tekst uit het Evangelie volgens de Egyptenaren.[8]

Bron

  • De citaten uit 2 Clemens zijn afkomstig uit: Dr. A.F.J. Klijn: Boeken bij de Bijbel: Apostolische Vaders 2 - I en II Clemens en het Onderwijs van de Twaalf Apostelen, Bosch & Keuning, Baarn 1967, pp. 70-91

Zie ook

  • (en) Chr. M. Tuckett (2012): 2 Clement: Introduction, Text, and Commentary, Oxford University Press. ISBN 978-0-19-969460-0
  • (en) Early Christian Writings - 2 Clement
  • (nl) Tweede brief van Clement uit Rome

Verwijzingen

Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ Dr. A.F.J. Klijn: Boeken bij de Bijbel - Apostolische Vaders 2: I en II Clemens en Onderwijs van de Twaalf Apostelen, Bosch & Keuning, Baarn 1967, p. 67
  2. ↑ a b c Ibidem
  3. ↑ 2clemens.blogspot.nl: Introductie tot 2 Clemens
  4. ↑ a b Dr. A.F.J. Klijn: Boeken bij de Bijbel - Apostolische Vaders 2: I en II Clemens en Onderwijs van de Twaalf Apostelen, Bosch & Keuning, Baarn 1967, p. 67
  5. ↑ M. Holmes: Apostolic Fathers, The: Greek Texts and English Translations, Grand Rapids, Baker Academic 2007, pp. 132vv
  6. ↑ Dr. A.F.J. Klijn: Boeken bij de Bijbel - Apostolische Vaders 2: I en II Clemens en Onderwijs van de Twaalf Apostelen, Bosch & Keuning, Baarn 1967, p. 68
  7. ↑ Dr. A.F.J. Klijn: Boeken bij de Bijbel - Apostolische Vaders 2: I en II Clemens en Onderwijs van de Twaalf Apostelen, Bosch & Keuning, Baarn 1967, p. 78; waarschijnlijk het Evangelie volgens Petrus
  8. ↑ Dr. A.F.J. Klijn: Boeken bij de Bijbel - Apostolische Vaders 2: I en II Clemens en Onderwijs van de Twaalf Apostelen, Bosch & Keuning, Baarn 1967, p. 84
Wikisource
Werken van of over dit onderwerp zijn te vinden op de pagina Second Epistle of Clement op Wikisource.