Viooltjesroest

Viooltjesroest
Uredinia aan de onderzijde van een viooltjesblad
Taxonomische indeling
Rijk:Fungi (Schimmels)
Stam:Basidiomycota
Klasse:Pucciniomycetes (Roesten)
Onderklasse:ongeplaatst (Incertae sedis)
Orde:Pucciniales
Familie:Pucciniaceae
Geslacht:Puccinia
Soort
Puccinia violae
(Schumach.) DC. (1815)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Viooltjesroest op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Viooltjesroest (Puccinia violae) is een autoecische schimmel behorend tot de familie Pucciniaceae. De schimmel is een endoparasiet van het viooltje (Viola). In Nederland is de schimmel vrij zeldzaam.

De gehele levenscyclus vind op dezelfde waardplant plaats.

Morfologie

De honingkleurige, 100 tot 120 µm grote spermogonia zitten in dichte groepen zowel aan de bovenkant als aan de onderkant van het blad. Aan de onderkant van de bladeren, op de bladstelen en stengels van viooltjes, verschijnen in de zomer losse of compacte, oranje kleurige aecia, die soms het grootste deel van het bladoppervlak innemen. Het aecium is komvormig, heeft een diameter van 0,3 mm en een witachtige, ruwe rand. De buitenwand is 5-8 μm dik en bevat talloze kleine wratjes. De binnenwand is 4-5 μm dik en is bedekt met grote papillen. De 16–21 μm grote aeciosporen zijn onregelmatig bolvormig of licht ovaal en enigszins hoekig. Ze hebben dunne en kleurloze wanden die dicht bezet zijn met kleine wratten.[1].

Ronde uredinia komen voor op het oppervlak van de bladeren. Ze hebben een diameter van maximaal 0,5 mm en zijn omgeven door restanten van de gele epidermis van de plant. De urediniosporen zijn 20–28 × 17–21 μm groot, bolvormig tot ellipsoïd en vaak onregelmatig hoekig. Ze hebben een bruingele wand van 2,5 μm dik, die bedekt is met kleine stekels die 2-3 μm uit elkaar staan[1].

De teliospores zijn ellipsoïde of omgekeerd eirond, aan beide uiteinden afgerond en soms iets puntig. Ze zijn tweecellig, enigszins versmald bij het septum. Ze zijn 23–33 × 16–21 μm groot, met een geelbruine wand van 2,5 tot 4 μm dik, die bedekt is met kleine, moeilijk te zien zijnde wratten [1].

  • Op Viola sororia
    Op Viola sororia
  • Spermogonia
    Spermogonia
  • Spermogonia
    Spermogonia
  • Aecia op bosviooltje
    Aecia op bosviooltje
  • Urediniosporen op ruig viooltje
    Urediniosporen op ruig viooltje
  • Wand urediniosporen
    Wand urediniosporen
  • Telia
    Telia
  • Teliosporen
    Teliosporen
  • Wand teliosporen
    Wand teliosporen

Viooltjesroest wordt gehyperparasiteerd door Cladosporium uredinicola.[2]

  • Verspreiding in Nederland NMV Verspreidingsatlas Paddenstoelen
  • Plantparasieten van Europa
  • Veel afbeeldingen op Saprotrophic, Pathogenic, and Symbiotic Fungi of Poland
Bronnen, noten en/of referenties
  1. a b c Majewski T. Grzyby (Mycota) XI. Podstawczaki (Basidiomycetes), Rdzawnikowce (Uredinales) II. Warszawa-Kraków, 1979
  2. J. A. Traquair, R. B. Meloche, W. R. Jarvis, and K. W. Baker, Hyperparasitism of Puccinia violae by Cladosporium uredinicola, Canadian Journal of Botany January 1984
Mediabestanden
Zie de categorie Puccinia violae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Wikispecies
Wikispecies heeft een pagina over Puccinia violae.