Vrije groep

In de groepentheorie, een deelgebied van de wiskunde, is een vrije groep een groep G {\displaystyle G} die een deelverzameling S {\displaystyle S} bevat zodat elk element van G {\displaystyle G} op precies een manier als gereduceerd woord van elementen van S {\displaystyle S} en hun inversen kan worden geschreven. Een soort groep die op een vrije groep lijkt, maar toch anders is, is een vrije abelse groep.

Definitie

Een groep G {\displaystyle G} met groepoperatie {\displaystyle \cdot } is vrij over een deelverzameling S G {\displaystyle S\subseteq G} als elk element a G {\displaystyle a\in G} op precies een manier geschreven kan worden als een product s 1 x 1 s n x n = a {\displaystyle s_{1}^{x_{1}}\ldots s_{n}^{x_{n}}=a} , waarbij voor alle i n {\displaystyle i\leq n} geldt dat s i S {\displaystyle s_{i}\in S} en x i Z { 0 } {\displaystyle x_{i}\in \mathbb {Z} \setminus \{0\}} , en voor alle i < n {\displaystyle i<n} dat s i s i + 1 {\displaystyle s_{i}\neq s_{i+1}} . Zo'n product wordt in deze context een gereduceerd woord genoemd. Merk op dat het lege product ( n = 0 {\displaystyle n=0} ) hierbij het neutrale element ten opzichte van de groepoperatie representeert.

De machtnotatie is als volgt gedefinieerd:

  • Als x > 0 {\displaystyle x>0} , dan geldt s x = s s x  keer {\displaystyle s^{x}=\underbrace {s\cdot \ldots \cdot s} _{x{\text{ keer}}}} .
  • Als x < 0 {\displaystyle x<0} , dan geldt s x = s 1 s 1 x  keer {\displaystyle s^{x}=\underbrace {s^{-1}\cdot \ldots \cdot s^{-1}} _{-x{\text{ keer}}}} .

Voorbeelden

  • ( Z , + ) {\displaystyle (\mathbb {Z} ,+)} is een vrije groep over S = { 1 } {\displaystyle S=\{1\}} .
  • De triviale groep ( { 0 } , + ) {\displaystyle (\{0\},+)} , die alleen uit het neutrale element bestaat, is vrij over S = {\displaystyle S=\varnothing } .