Aleksander Zarzycki
Aleksander Zarzycki | |||
Data i miejsce urodzenia | 26 lutego 1834 | ||
---|---|---|---|
Pochodzenie | polskie | ||
Data i miejsce śmierci | 1 listopada 1895 | ||
Instrumenty | fortepian | ||
Gatunki | muzyka poważna, muzyka romantyczna | ||
Zawód | pianista, kompozytor, dyrygent, pedagog | ||
Powiązania | Instytut Muzyczny w Warszawie, Warszawskie Towarzystwo Muzyczne | ||
|
Zobacz w Wikiźródłach hasło Aleksander Zarzycki w Encyklopedii Muzycznej PWM |
Aleksander Zarzycki (ur. 26 lutego 1834 we Lwowie, zm. 1 listopada 1895 w Warszawie)[1] – polski pianista, kompozytor, dyrygent i pedagog.
Życiorys
Po ukończeniu gimnazjum w Samborze rozpoczął naukę gry na fortepianie we Lwowie m.in. u Josepha Christopha Kesslera, później studiował w Berlinie u R. Violego.[2] Następnie od 1857 roku uczył się prywatnie w Paryżu u Napoléona-Henri Rebera, a kontynuował w Lipsku pod kierunkiem Carla Reineckego.[2] Jako pianista debiutował w Paryżu 30 marca 1860 roku.[2] Później koncertował m.in. w Koblencji, Wiesbaden, Dreźnie, Lipsku, Bonn, Kolonii, Wrocławiu, Poznaniu, Londynie i Wiedniu.[2] Na przełomie 1875 i 1876 osiadł w Warszawie.[2]
Był współzałożycielem i pierwszym dyrektorem artystycznym Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego (1871–1875). W latach 1879–1892 dyrygował chórem i orkiestrą katedry św. Jana w Warszawie.[1] Po śmierci Apolinarego Kątskiego w 1879 został powołany na dyrektora warszawskiego Instytutu Muzycznego, które to stanowisko piastował przez 9 lat.[3] Pozyskał dla uczelni jako wykładowców Ignacego Jana Paderewskiego i Stanisława Barcewicza. Sam prowadził „ćwiczenia zbiorowe muzyki”, szkolną orkiestrę i krótko klasę wyższą fortepianu[1][4]. Wobec restrykcyjnych działań władz rosyjskich zmierzających do rusyfikacji uczelni, w 1888 ustąpił ze stanowiska. Mimo poważnej choroby poświęcił się komponowaniu, nadal też koncertował, często przeznaczając dochód na cele dobroczynne[5][4]. Ostatni koncert dał w sali Ratusza w Warszawie w marcu 1895. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera Pod katakumbami-1-71/72)[1].
Twórczość
Jako kompozytor Zarzycki nie wniósł trwałych wartości do muzyki polskiej[1]. Jego artystycznie nierówne kompozycje budziły sprzeczne opinie krytyków[1]. W utworach instrumentalnych, będących w większości miniaturami w stylu salonowym, łatwo zauważyć wpływy Chopina, zwłaszcza w sposobie wykorzystania harmonii i faktury[4]. Jego pieśni, stanowiące najbardziej wartościową część spuścizny, naśladują styl moniuszkowski, głównie w śpiewnikach op. 13 i op. 14, wzorowanych na Śpiewnikach domowych Moniuszki[1][4].
Wybrane kompozycje
(na podstawie materiałów źródłowych[1][3][4])
- Grande polonaise Es-dur op. 7, na fortepian i orkiestrę (1860), wyd. Lipsk, ok. 1865
- Koncert fortepianowy As-dur op. 17 (1860), wyd. Berlin, ok. 1868
- Suita polska op. 37, wyd. Berlin, 1893
- Romance E-dur op. 16, na skrzypce i kwartet dęty, wyd. Berlin, 1875
- Polonez A-dur op. 23, na skrzypce i orkiestrę lub fortepian (1876), wyd. Berlin, ok. 1876
- Mazurek G-dur op. 26, na skrzypce i fortepian, wyd. Berlin, 1884
- Introdukcja i Krakowiak D-dur op. 35, na skrzypce i orkiestrę lub fortepian (1895)
- Mazurek E-dur op. 39, na skrzypce i fortepian, wyd. Berlin, ok. 1895
- miniatury fortepianowe – Barkarola, mazurki, nokturny, polonezy, walce
- pieśni
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h BarbaraB. Chmara-Żaczkiewicz BarbaraB., Zarzycki Aleksander, w: Encyklopedia muzyczna PWM: część biograficzna, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, 2012, ISBN 978-83-224-0935-0 [dostęp 2024-06-18] (pol.).
- ↑ a b c d e Zarzycki, Aleksander [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2024-06-18] (pol.).
- ↑ a b KrzysztofK. Baculewski KrzysztofK., AndrzejA. Chodkowski AndrzejA. (red.), Encyklopedia muzyki, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 1995, ISBN 978-83-01-11390-2 [dostęp 2024-06-18] .
- ↑ a b c d e BarbaraB. Chmara-Żaczkiewicz BarbaraB., Zarzycki, Aleksander. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. Z. Oxford University Press, 2004, ISBN 978-0-19-517067-2 (ang.).
- ↑ Chmara-Żaczkiewicz 2004 ↓.
Bibliografia
- Barbara Chmara-Żaczkiewicz: Zarzycki Aleksander. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 12: W–Ż część biograficzna. Kraków: PWM, 2012, s. 332-334. ISBN 978-83-224-0935-0. (pol.).
- Barbara Chmara-Żaczkiewicz: Zarzycki, Aleksander. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. Z. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
- Słownik muzyków polskich. Józef Michał Chomiński (red.). T. II. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1967.
Linki zewnętrzne
- Aleksander Zarzycki w bazie AllMusic (ang.)
- Aleksander Zarzycki – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Aleksander Zarzycki w bazie Discogs.com (ang.)
- Dyskografia Aleksandera Zarzyckiego w bazie MusicBrainz (ang.)
- Utwory Aleksandra Zarzyckiego w bibliotece Polona
- Aleksander Zarzycki w Polskiej Bibliotece Muzycznej
- p
- d
- e
- ← Muzyka klasycyzmu
- p
- d
- e
Dyrektorzy Szkoły Dramatycznej w Warszawie |
|
---|---|
Dyrektorzy Szkoły Publicznej Muzyki Elementarnej/Instytutu Muzyki i Deklamacji |
|
Dyrektorzy Szkoły Głównej Muzyki w Warszawie |
|
Dyrektorzy Instytutu Muzycznego Warszawskiego |
|
Rektorzy Państwowego Konserwatorium Warszawskiego |
|
Rektorzy Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie |
|
Dyrektorzy Staatliche Musikschule in Warschau |
|
Rektorzy Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie |
|
Rektorzy Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie |
|
Rektorzy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina |
|
- ISNI: 0000000114396104
- VIAF: 23337357
- LCCN: n92000295
- GND: 133704262
- BnF: 138161079
- SUDOC: 17499818X
- SBN: MUSV069692
- NLA: 66042755
- NKC: xx0034744
- NTA: 341041122
- BIBSYS: 9000625
- CiNii: DA16391450
- Open Library: OL5423247A
- PLWABN: 9810694956205606
- NUKAT: n97036091
- J9U: 987007286178305171
- LNB: 000151351
- NSK: 000666525
- LIH: LNB:Tmx;=CJ
- RISM: people/41012579
- PWN: 4000479