Alexis Saint Martin

Alexis Bidagan dit Saint Martin

St-Martin na portrecie z 1912 r.
Data i miejsce urodzenia	8 kwietnia 1802 Berthierville, Dolna Kanada
Data i miejsce śmierci	24 czerwca 1880 Saint-Thomas, Quebec
Multimedia w Wikimedia Commons

Alexis Bidagan dit Saint Martin (ur. 8 kwietnia 1802, zm. 24 czerwca 1880) – kanadyjski coureur des bois, znany z udziału w eksperymentach nad trawieniem u ludzi, przeprowadzonych na nim przez lekarza armii amerykańskiej Williama Beaumonta między 1822 a 1833 rokiem.

Badania żołądka St-Martina doprowadziły do lepszego zrozumienia żołądka, soków żołądkowych i procesów trawienia^[1].

6 czerwca 1822 roku w punkcie handlu futrami na wyspie Mackinac, St-Martin został przypadkowo postrzelony z muszkietu z bliskiej odległości. Pocisk pozostawił w jego boku dziurę, która z czasem zagoiła się, tworząc otwartą przetokę prowadzącą z środowiska zewnętrznego, przez ścianę jamy brzusznej, do żołądka^[1][2][3][4].

Ranę opatrzył stacjonujący na pobliskim posterunku wojskowym chirurg armii amerykańskiej - William Beaumont^[1]. Funkcje jelit wróciły do normy po około 17 dniach od interwencji lekarskiej^[2].

W tamtym czasie wiedza naukowa na temat trawienia była bardzo niewielka i Beaumont dostrzegł szansę, jaką dawała ta przetoka – mógł dosłownie obserwować procesy trawienia, zawieszając pokarm na sznurku w jego żołądku, a następnie wyciągając go w celu obserwacji w jakim stopniu został strawiony. Beaumont kontynuował badania na St-Martinie z przerwami aż do 1833 roku, przeprowadzając około 200 eksperymentów w ciągu 10 lat^[1][2][5]

Chirurg opublikował opis swoich eksperymentów w 1838 roku pod tytułem Eksperymenty i obserwacje dotyczące soku żołądkowego i fizjologii trawienia (ang. Experiments and Observations on the Gastric Juice, and the Physiology of Digestion)^[4].. Beaumont przedstawił 51 wniosków na temat trawienia na podstawie swoich obserwacji Alexisa St-Martina i opartych o jego żołądek badań. Ustalił m.in że warzywa są trawione wolniej niż mięso, że mleko koaguluje na początku procesu trawienia, a ruchy mięśniówki żołądka wspomagają trawienie. Jego praca potwierdziła teorię Williama Prouta, że soki żołądkowe zawierają kwas solny, a on sam odkrył, że sok żołądkowy jest wydzielany przez błonę śluzową żołądka^[1].