Asymetryczna epoksydacja Sharplessa

Asymetryczna epoksydacja Sharplessa – enancjoselektywna reakcja chemiczna alkoholi allilowych z wodoronadtlenkiem tert-butylu wobec odpowiedniego enancjomeru winianu dietylu (DET) oraz izopropanolanu tytanu Ti(OiPr)4, której produktem są 2,3-epoksyalkohole[1][2].

Reakcję odkrył w 1980 roku chemik amerykańskiego pochodzenia K. Barry Sharpless, który w 2001 roku otrzymał nagrodę Nobla za osiągnięcia w asymetrycznej katalizie utleniania związków nienasyconych.

Epoksydacja Sharplessa
Epoksydacja Sharplessa

Rolę utleniacza pełni wodoronadtlenek tert-butylu, natomiast na enancjoselektywność reakcji wpływa kompleks winianu dietylu oraz izopropanolan tytanu, który pełni rolę katalizatora[3][4]. Dzięki sitom molekularnym 3Å ilość potrzebnego katalizatora wynosi jedynie 5–10% molowych[5].

Reakcja ta została omówiona w kilku pracach przeglądowych[6][7][8][9].

Zobacz też

  • asymetryczna aminohydroksylacja Sharplessa
  • asymetryczna dihydroksylacja Sharplessa
  • epitlenki

Przypisy

  1. ↑ Tsutomu Katsuki, K. Barry Sharpless. The first practical method for asymmetric epoxidation. „J. Am. Chem. Soc.”. 102 (18), s. 5974–5976, 1980. DOI: 10.1021/ja00538a077. 
  2. ↑ J. Gordon Hill, K. Barry Sharpless, Christopher M. Exon, Ronald Regenye. ENANTIOSELECTIVE EPOXIDATION OF ALLYLIC ALCOHOLS: (2S,3S)-3-PROPYLOXIRANEMETHANOL. „Organic Syntheses”. 63, s. 66, 1985. 
  3. ↑ Scott S. Woodard, M.G. Finn, K. Barry Sharpless. Mechanism of asymmetric epoxidation. 1. Kinetics. „J. Am. Chem. Soc.”. 113 (1), s. 106–113, 1991. DOI: 10.1021/ja00001a018. 
  4. ↑ M.G. Finn, K. Barry Sharpless. Mechanism of asymmetric epoxidation. 2. Catalyst structure. „J. Am. Chem. Soc.”. 113 (1), s. 113–126, 1991. DOI: 10.1021/ja00001a019. 
  5. ↑ YunY. Gao YunY. i inni, Catalytic asymmetric epoxidation and kinetic resolution: modified procedures including in situ derivatization, „J. Am. Chem. Soc.”, 19, 109, 1987, s. 5765–5780, DOI: 10.1021/ja00253a032 .
  6. ↑ R.A. Johnson, K.B. Sharpless. „Comp. Org. Syn.”. 7, s. 389–436, 1991. 
  7. ↑ E. Hüft, K.B. Sharpless. „Top. Curr. Chem.”. 164, s. 63–77, 1993. 
  8. ↑ T. Katsuki, V.S. Martin. „Org. React.”. 48, s. 1–300, 1996. 
  9. ↑ A. Pfenninger. Asymmetric Epoxidation of Allylic Alcohols: The Sharpless Epoxidation. „Synthesis”, s. 89–116, 1986. DOI: 10.1055/s-1986-31489. 

Linki zewnętrzne

  • Sharpless Epoxidation