Calea ternifolia
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | astrowce | ||
Rodzina | astrowate | ||
Podrodzina | Asteroideae | ||
Rodzaj | Calea | ||
Gatunek | Calea ternifolia | ||
Nazwa systematyczna | |||
Calea ternifolia Kunth F. W. H. A. von Humboldt et al., Nov. gen. sp. 4:231[folio]. 1818; 4:294[quarto]. 1820 | |||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Calea ternifolia (syn. Calea zacatechichi) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny astrowatych. Występuje w niektórych rejonach Meksyku oraz Ameryki Środkowej[3][4].
Nazwa gatunkowa zacatechichi to zhiszpanizowana wersja nazwy tej rośliny w języku Nahuatl zacatl chichic oznaczającej „gorzką trawę”[5].
Zastosowanie
W Meksyku roślina używana jako lekarstwo ziołowe na dyzenterie i gorączkę[6]. Lud Zoque Popoluca nazywa roślinę tam huñi („gorzka guma”) i używa do leczenia biegunki i astmy, zaś u ludu Mixe roślina jest znana jako poop taam ujts („gorzkie białe ziele”) i używane przy bólach brzucha i gorączce[7].
Lud Chontal z Oaxaca używa tej rośliny lokalnie jako thle-pela-kano podczas wróżenia. Różne raporty opisują palenie rośliny, picie jej jako napar i umieszczanie pod poduszką, by wywołać świadome lub prorocze sny, dzięki jej oneirogenicznym właściwościom[8]. Roślina ma pomagać zapamiętywać sny[9] znane efekty uboczne obejmują mdłości i wymioty powodowane smakiem i stany alergiczne od łagodnych po poważne.
Status prawny w Polsce
Na mocy nowelizacji z dnia 20 marca 2009 r. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w Polsce posiadanie roślin żywych, suszu, nasion, wyciągów oraz ekstraktów z tego gatunku jest od 5 maja 2009 r. nielegalne[10].
Jedno z badań sugeruje, że zioło może mieć właściwości toksyczne wobec nerek[11].
W kulturze popularnej
Amerykański kompozytor David Woodard, który uprawiał Calea ternifolia w swojej posiadłości w San Francisco, skomponował motet zatytułowany „Calea Zacatechichi”, który nagrał z chórem latynoskim[12].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-29].
- ↑ MaciejM. Sałaga MaciejM. i inni, Neuropharmacological characterization of the oneirogenic Mexican plant Calea zacatechichi aqueous extract in mice, „Metabolic Brain Disease”, 31, 2016, s. 631–641, DOI: 10.1007/s11011-016-9794-1, ISSN 0885-7490, PMID: 26821073, PMCID: PMC4863909 [dostęp 2020-12-30] .
- ↑ Díaz, J. L. (1979). “Ethnopharmacology and taxonomy of Mexican psychodysleptic plants”. J Psychedelic Drugs. 1979 Jan-Jun 24;11(1-2):71-101.
- ↑ Ferraz, A., et al. (2009). Pharmacological and genotoxic evaluation of Calea clematidea and Calea uniflora. Latin American Journal of Pharmacy 28(6), 858-62. [1]
- ↑ MM. Leonti MM., Antiquity of medicinal plant usage in two Macro-Mayan ethnic groups (Mexico)., „Journal of Ethnopharmacology 88(2), 119-24”, 2003 .
- ↑ MaciejM. Sałaga MaciejM. i inni, Neuropharmacological characterization of the oneirogenic Mexican plant Calea zacatechichi aqueous extract in mice, „Metabolic Brain Disease”, 31 (3), 2016, s. 631–641, DOI: 10.1007/s11011-016-9794-1, ISSN 1573-7365, PMID: 26821073, PMCID: PMC4863909 [dostęp 2021-10-17] .
- ↑ K.K. Simonienko K.K., Psychoactive plant species – actual list of plants prohibited in Poland., „Psychiatria Polska XLVII(3)”, s. 499-508 .
- ↑ Dz.U. z 2009 r. nr 63, poz. 520
- ↑ Miriam E.M.E. Mossoba Miriam E.M.E. i inni, Evaluation of "Dream Herb," Calea zacatechichi, for Nephrotoxicity Using Human Kidney Proximal Tubule Cells, „Journal of Toxicology”, 2016, 2016, s. 9794570, DOI: 10.1155/2016/9794570, ISSN 1687-8191, PMID: 27703475, PMCID: PMC5040790 [dostęp 2021-10-17] .
- ↑ Kerekes, D., wyd., Headpress 25: William Burroughs & the Flicker Machine (Manchester: Headpress, 2003), str. 34.