Chełm (gromada)

Chełm
gromada
1954–1973
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

katowickie

Powiat

1954: pszczyński
1954–1972: tyski

Data powstania

5 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Chełm

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Plan
Liczba sołectw

2

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

27

brak współrzędnych

Chełm – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Chełm z siedzibą GRN w Chełmie (w obecnym brzmieniu Chełm Śląski) utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie pszczyńskim w woj. stalinogrodzkim, na mocy uchwały nr 21/54 WRN w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Chełm i Kopciowice (z wyłączeniem kolonii Leśna) ze zniesionej gminy Chełm w tymże powiecie[6].

13 listopada 1954 (z mocą obowiązująca wstecz od 1 października 1954) gromada weszła w skład nowo utworzonego powiatu tyskiego w tymże województwie[7], gdzie ustalono dla niej 27 członków gromadzkiej rady narodowej[8].

20 grudnia 1956 województwo stalinogrodzkie przemianowano (z powrotem) na katowickie[9].

31 grudnia 1961 do gromady Chełm włączono obszar zniesionej gromady Goławiec w tymże powiecie[10].

1 lipca 1963 z gromady Chełm wyłączono z obrębu katastralnego Kopciowice (karta mapy 2) parcele nr nr kat. 296/2, 413/1 i 414/1, włączając je do gromady Bieruń Nowy w tymże powiecie[11].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[12], po czym Chełm (Śląski) utracił na okres 22 lat funkcje administracyjne.

1 stycznia 1973 Chełm Śląski wszedł w skład reaktywowanej gminy Imielin[13], 27 maja 1975 wraz z nią został włączony do Tychów[14], a 1 lutego 1977 do Mysłowic[15]. Funkcje administracyjne odzyskał dopiero 30 grudnia 1994, kiedy to reaktywowano gminę Chełm Śląski[16][17]. W 1999 roku gmina Chełm trafił do powiatu tyskiego w woj. śląskim, a od 2002 należy do powiatu bieruńsko-lędzińskiego tamże[18].

Przypisy

  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191.
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 21/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu pszczyńskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 15 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 54).
  7. Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 246.
  8. Uchwała Nr 42/246 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Pszczynie z 4. X. 1954 w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych powiatu tyskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 8 października 1954 r., Nr. 8, Poz. 43).
  9. Dz.U. z 1956 r. nr 58, poz. 269.
  10. Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 4 października 1961 r. (zatwierdzona uchwałą Rady Ministrów Nr 511/61 z dnia 28 listopada 1961 r.) w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 30 grudnia 1961 r., Nr. 13, Poz. 64).
  11. Uchwała Nr 12/63 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 25 czerwca 1963 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz przeniesienia siedziby gromadzkiej rady narodowej ze wsi Gardawice do wsi Zawiść w powiecie tyskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 1 lipca 1963 r., Nr. 5, Poz. 35).
  12. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  13. Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103).
  14. Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87.
  15. Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 15.
  16. Dz.U. z 1994 r. nr 12, poz. 30.
  17. Do 1954 jednostka nosiła skróconą nazwę gmina Chełm i należała do powiatu pszczyńskiego.
  18. Dz.U. z 2001 r. nr 62, poz. 631.
  • p
  • d
  • e
Powiat pszczyński (1922–1975)
Przynależność wojewódzka
  • woj. śląskie (1922–39)
  • woj. śląskie (1945–50)
  • woj. katowickie (1950–53)
  • woj. stalinogrodzkie (1953–56)
  • woj. katowickie (1956–75)
Miasta (1922–75*)
Gminy wiejskie jednostkowe
(1922–1945)
Obszary dworskie
(1922–1924***)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1945–54 i 1973–75*)
  • Bieruń Nowy (do 1954)
  • Bojszowy
  • Chełm (do 1954)
  • Gardawice (do 1954)
  • Goczałkowice-Zdrój (do 1975**)
  • Golasowice (do 1954)
  • Hołdunów (1951–54)
  • Imielin (do 1954)
  • Kobiór
  • Kosztowy (do 1954)
  • Lędziny (do 1951)
  • Łaziska Górne (do 1950)
  • Łaziska Średnie (do 1954)
  • Miedźna
  • Murcki (do 1954)
  • Orzesze (do 1954)
  • Pawłowice
  • Podlesie (do 1954)
  • Pszczyna (Pszczyna–Wieś) (do 1954)
  • Suszec
  • Śmiłowice (do 1954)
  • Tychy (do 1950)
  • Urbanowice (do 1954)
  • Wisła Wielka (do 1975**)
  • Wyry (do 1954)
Gromady
(1954–72)
  • Bieruń Nowy (1954 )
  • Bojszowy (1954–72)
  • Bojszowy Nowe / Nowe Bojszowy (1956–72)
  • Borowa Wieś (1954 )
  • Borynia (1954 )
  • Bzie Zameckie (1954–56 )
  • Chełm (1954 )
  • Ćwiklice (1954–72)
  • Dziećkowice (1954 )
  • Frydek (1956–61)
  • Gardawice (1954 )
  • Goczałkowice-Zdrój (1954–72)
  • Golasowice (1954–72)
  • Goławiec (1954 )
  • Gostyń (1954 )
  • Góra (1954–72)
  • Hołdunów (1954 )
  • Imielin (1954 )
  • Jankowice (1954–72)
  • Jaśkowice (1954 )
  • Kobielice (1954–72)
  • Kobiór (1954–72)
  • Kostuchna (1954 ())
  • Kosztowy (1954 )
  • Lędziny (1954 )
  • Łaziska Średnie (1954 ())
  • Łąka (1954–72)
  • Miedźna (1954–72)
  • Mizerów (1954–72)
  • Mokre (1954 )
  • Murcki (1954 ())
  • Ornontowice (1954 )
  • Orzesze (1954 )
  • Pawłowice (1954–72)
  • Piasek (1954–72)
  • Podlesie (1954 )
  • Poręba (1954–61)
  • Studzionka (1954–72)
  • Suszec (1954–72)
  • Urbanowice (1954 )
  • Warszowice (1954–72)
  • Wesoła (1954 ())
  • Wisła Wielka (1954–72)
  • Wola (1954–72)
  • Woszczyce (1954 )
  • Wyry (1954 )
  • * do 31 maja 1975
  • ** do 26 maja 1975
  • *** → oznacza gminy jednostkowe bądź miasta, do których włączono zniesione obszary dworskie 1.10.1924
  • p
  • d
  • e
Powiat tyski (1954–1975 i 1999–2001)
  • Siedziba powiatu – Tychy
Przynależność wojewódzka
  • woj. stalinogrodzkie (1954–56)
  • woj. katowickie (1956–75*)
  • woj. śląskie (1999–2001)
Miasta (1954–75*)
Osiedla (1954–72)
Gromady
(1954–72)
  • Bieruń Nowy ( 1954–72)
  • Borowa Wieś ( 1954–72)
  • Chełm ( 1954–72)
  • Dziećkowice ( 1954–61)
  • Gardawice ( 1954–63)
  • Goławiec ( 1954–61)
  • Gostyń ( 1954–72)
  • Hołdunów ( 1954–55)
  • Imielin ( 1954–56)
  • Jaśkowice ( 1954–61)
  • Kostuchna (1954)
  • Kosztowy ( 1954–72)
  • Lędziny ( 1954–56)
  • Łaziska Średnie (1954)
  • Mokre ( 1954–72)
  • Murcki (1954)
  • Ornontowice ( 1954–60 )
  • Orzesze ( 1954–55)
  • Podlesie ( 1954–72)
  • Urbanowice ( 1954–72)
  • Wesoła (1954)
  • Woszczyce ( 1954–72)
  • Wyry ( 1954–72)
  • Zawiść (1963–72)
Gminy wiejskie (1973–75**)
  • Bieruń Stary
  • Gardawice
  • Imielin
  • Kostuchna
  • Mokre
  • Wesoła
  • Wyry
Gminy miejskie (1999–2001 )
Gminy wiejskie (1999–2001 )
  • Bojszowy
  • Chełm Śląski
Legenda
  • * do 31 maja 1975
  • ** do 26 maja 1975