Dwór Badenich w Wadowie

Dwór Badenich
Symbol zabytku nr rej. A-1098 z 21 grudnia 1998[1]
Ilustracja
Widok budynku od strony południowej (2010)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Adres

ul. Glinik 63

Typ budynku

dwór

Styl architektoniczny

klasycyzm

Architekt

Antoni Łuszczkiewicz

Inwestor

Józef Badeni

Ukończenie budowy

1874

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Dwór Badenich”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Dwór Badenich”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Dwór Badenich”
Ziemia50°05′59″N 20°07′29″E/50,099722 20,124722
Multimedia w Wikimedia Commons

Dwór Badenich – zabytkowy budynek znajdujący się w Krakowie w dzielnicy XVII przy ul. Glinik 63, w Wadowie.

Klasycystyczny, lecz o cechach neorenesansowych, murowany dwór powstał w 1874 roku. Zaprojektował go Antoni Łuszczkiewicz dla właściciela Wadowa, Józefa Badeniego. Został zbudowany w miejscu wcześniejszego budynku, z którego pozostały tylko piwnice. Jest asymetryczny, złożony z dwóch prostopadle ustawionych prostokątów, przykryty czterospadowym dachem o niewielkim kącie nachylenia. Wydłużony parterowy korpus z piętrowym ryzalitem od strony północnej urozmaicony został arkadowym portykiem, na którego belkowaniu znajduje się napis „Z DARÓW BOŻYCH” oraz płaskorzeźbione herby rodowe: Wężyk i Bończa. Od strony południowej zachowała się także dekoracja z fryzów poniżej dachu oraz umieszczona w niszy figura Matki Bożej, a poniżej figury kamienny wazon. Wokół pałacu założono park krajobrazowy, który mocno zdewastowany przetrwał do dziś.

Dwór był własnością Badenich do 1930 r., następnie został kupiony przez Zofię Kulinowską (zm. 1995), która mieszkała w nim do 1945 roku[2]. Potem w budynku znajdowała się szkoła, a od lat 70. XX wieku przedszkole. W latach 90. właścicielem dworu stała się Gmina Miejska Kraków. W 2003 r. przedszkole zostało zamknięte, a budynek przestał być użytkowany i jego stan techniczny bardzo się pogorszył. Park przy budynku ma charakter rekreacyjny i sportowy (znajduje się w nim boisko)[3][4][5].

2 listopada 2008 r. nad ranem na poddaszu dworu wybuchł pożar. Spłonęła część drewnianego strychu ze stropem i dachem[6].

W 2019 r. rozpoczęły się konsultacje dotyczące remontu dworu[3][4][5]. Prace wstępne rozpoczęto w 2021 r.[7], a właściwy remont rozpoczął się w 2024 r.[8][9]

  • Dwór i park w 2010 r.
  • Dwór, widok od strony północnej
    Dwór, widok od strony północnej
  • Dwór i park
    Dwór i park

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2011-06-25] .
  2. ↑ BognaB. Wernichowska BognaB., Dziedzice z Wadowa, „Kraków”, luty 2015, s. 52–56 .
  3. ↑ a b Jest szansa na remont dworu w Wadowie. Miasto szuka firmy, która się nim zajmie [online], Gazeta Wyborcza Kraków, 3 lutego 2019 [dostęp 2024-07-11] .
  4. ↑ a b AleksandraA. Łabędź AleksandraA., Kraków. XIX-wieczny dwór Badenich w Wadowie od kilkunastu lat umiera na oczach wszystkich [online], Gazeta Krakowska, 17 września 2022 [dostęp 2024-07-11] .
  5. ↑ a b AleksandraA. Łabędź AleksandraA., XIX-wieczny dworek w Wadowie od wielu lat umiera na oczach wszystkich. Niedługo jednak powinno się to zmienić [online], Gazeta Krakowska, 14 lipca 2023 [dostęp 2024-07-11] .
  6. ↑ Ktoś podpalił pusty zabytkowy dworek? [online], Gazeta Wyborcza Kraków, 2 listopada 2008 [dostęp 2011-11-18] .
  7. ↑ Co dalej z dworem w Wadowie - Magiczny Kraków [online], Miejska Platforma Internetowa „Magiczny Kraków”, 8 grudnia 2023 [dostęp 2024-07-11] .
  8. ↑ ŻanetaŻ. Kołodziej ŻanetaŻ., Początek remontu Dworu Badenich w Wadowie [online], Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie, 18 czerwca 2024 [dostęp 2024-07-11] .
  9. ↑ RenataR. Radłowska RenataR., Nowa Huta. Rozpoczyna się remont dworu Badenich w Wadowie - była ruina, będzie elegancko i z klasą [online], Radio Kraków, 18 czerwca 2024 [dostęp 2024-07-11] .

Bibliografia

  • Joanna Czaj-Waluś Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 2007, ISBN 83-922906-8-2.
  • Encyklopedia Krakowa, Antoni HenrykA.H. Stachowski (red.), ElżbietaE. Adamczyk, Warszawa: PWN, 2000, ISBN 83-01-13325-2, OCLC 830213257 .
  • MariaM. Lempart MariaM., Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty, Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2010, ISBN 978-83-7577-065-0, OCLC 750541890 .

Linki zewnętrzne

  • Wirtualna Izba Regionalna – Wadów”. wir.e12.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-07)].
  • MHMK – wystawa od 22 września do 23 grudnia 2010: „Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty – Wadów”. mhk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-09)].
  • Maria Lempart: Katalog wystawy „Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty – Wadów”. MHMK.pl, 2010. [dostęp 2016-04-14]. (pol.).