Dzieci z Bullerbyn

Ten artykuł dotyczy powieści. Zobacz też: Dzieci z Bullerbyn (ujednoznacznienie).

„Dzieci z Bullerbyn” (szw. Alla vi barn i Bullerbyn) – książka dla dzieci napisana przez szwedzką pisarkę Astrid Lindgren w 1947 roku.

Następne książki z tej serii to „Więcej o dzieciach z Bullerbyn” (szw. Mer om oss barn i Bullerbyn, 1949) i „Wesoło jest w Bullerbyn” (szw. Bara roligt i Bullerbyn, 1952).

Uzupełnieniem fabuły są trzy książki z ilustracjami „Boże Narodzenie w Bullerbyn” (szw. Jul i Bullerbyn, 1963), „Wiosna w Bullerbyn” (szw. Vår i Bullerbyn, 1965) i „Dzień Dziecka w Bullerbyn” (szw. Barnens dag i Bullerbyn, 1966).

Polskie wydanie w przekładzie Ireny Szuch-Wyszomirskiej (pierwsze w 1957) zawiera wszystkie te trzy tytuły ("Dzieci...", "Więcej..." i "Wesoło...") w jednym tomie.

W książce dziewczynka o imieniu Lisa opowiada o przygodach swoich i innych dzieci z osady (liczącej trzy zagrody) Bullerbyn w ciągu trzech kolejnych lat.

Lisa na początku utworu ma 7 lat. Mieszka w zagrodzie Środkowej, jej braćmi są Bosse i Lasse. Uwielbia bawić się lalkami i chodzić do szkoły. Czyta dziecięcą gazetę „Wiosna Szwecji”. Jest wesoła i pełna pomysłów. Ma własnego baranka Pontusa, którego uratowała przed głodową śmiercią (jego mama nie miała mleka w wymieniu). Opiekuje się też kotkiem Mruczkiem, który miał być wspólny dla Lassego, Bossego i Lisy, lecz chłopcom szybko się znudził i Lisa musiała się nim opiekować. Dziewczynka chce zostać piastunką dla dzieci lub mamą.

Pierwowzorem Bullerbyn jest osada Sevedstorp, gdzie rodzice przyszłej pisarki przeprowadzili się krótko po jej narodzinach i gdzie spędziła dzieciństwo^[1]. Jeszcze dziś można tam oglądać trzy położone obok siebie domy (zagrody), gdzie rozgrywała się akcja powieści^{[potrzebny przypis]}. Osada Sevedstorp znajduje się niedaleko miasteczka Vimmerby, w którym urodziła się Astrid Lindgren w roku 1907. Ponieważ narratorką powieści jest Lisa Erikson, więc można uznać, że jej pierwowzorem była sama autorka, która też nosiła rodowe nazwisko Ericsson^{[potrzebny przypis]}. Ojca Lisy, stolarza (którego pierwowzorem był ojciec pisarki Samuel August Ericsson) można uznać za dorosłego „Emila”, bohatera powieści Emil ze Smalandii, również wzorowanego na jej ojcu^[1]. Natomiast postać Lassego, zainspirował brat pisarki Gunnar Ericsson, późniejszy artysta, satyryk i polityk^{[potrzebny przypis]}.

„Dzieci z Bullerbyn” są w Polsce lekturą szkolną. W połowie lat 80. były lekturą dla klasy III^[2]. Ponownie stały się lekturą dla klas I-III od 2017^[a] i były nią nadal dekadę później (stan na 2024/2025)^[3].

Szwedzki reżyser Lasse Hallström zrealizował w oparciu o serię książek o dzieciach z Bullerbyn filmy „Dzieci z Bullerbyn” (oryg. Alla vi barn i Bullerbyn, 1986) i „Dzieci z Bullerbyn: Nowe przygody” (oryg. Mer om oss barn i Bullerbyn, 1987).

W Polsce przedstawienia na podstawie książki pokazały Teatr Dramatyczny im. Jana Kochanowskiego w Opolu (2012)^[4] i Teatr Polski we Wrocławiu (2013)^[5], a w 2017 Teatr Miejski w Gliwicach^[6].

• Syndrom Bullerbyn