Gilbert de la Porrée
Gilbert de la Porrée | |||
Data urodzenia | 1070 | ||
---|---|---|---|
Data śmierci | 4 września 1154 | ||
biskup Poitiers | |||
Okres sprawowania | od 1142 do 1154 | ||
Wyznanie | katolicyzm | ||
Kościół | rzymskokatolicki | ||
Sakra biskupia | 1142 | ||
|
Gilbert de la Porrée (Gilbert z Poitiers; ur. 1076, zm. 4 września 1154) – filozof scholastyczny, przedstawiciel szkoły z Chartres, od 1142 roku biskup Poitiers. Był uczniem Bernarda z Chartres, a także jego następcą na stanowisku wielkiego mistrza szkoły. W swych pracach podejmował zagadnienia ontologiczne zarówno w oparciu o filozofię Platona, jak i Arystotelesa. Jego pierwszym dziełem był komentarz do dzieła Boecjusza O Trójcy, który sprowadził na niego podejrzenia o herezje ze strony Bernarda z Clairvaux[1]. Przypisuje się mu także autorstwo Księgi sześciu zasad (łac. Liber sex principiorum), która do XV wieku była stałym elementem nauczania średniowiecznych uniwersytetów[1].
Filozofia
Gilbert wyróżnił dwa rodzaje rzeczy substancję i subsystencję. Subsystencje były to istoty powszechne, a substancje istoty jednostkowe. Na przykład konkretny człowiek był substancją, a jego subsystencją było „człowieczeństwo”. Substancja była połączeniem subsystencji z cechami indywidualnymi (przypadłościowymi), które jedynie różnicowały istoty w obrębie tego samego gatunku lub rodzaju, same natomiast nie wpływały na jego istotę. Subsysytencja zaś nie posiadała cech przypadłościowych.
Jednakże Gilbert uważał, że w rzeczywistości istnieje jedynie substancja, zaś subsystencja jest tylko formą, która w połączeniu z materią tworzy substancję. Bóg w jego rozumieniu był jedynym pełnym bytem, bytem po prostu, jest identyczny ze swą boskością – wszystkie inne byty swe bytowanie zawdzięczają Bogu[2].
Przypisy
Bibliografia
- Zdzisław Kuksewicz: Zarys filozofii średniowiecznej. Warszawa: PWN, 1973, s. 562.
- ISNI: 0000000449265763
- VIAF: 100177951, 100177979, 471154381057830292476
- LCCN: n80043432
- GND: 11869488X
- LIBRIS: rp3569m92m7479x
- BnF: 12492508m
- SUDOC: 034136770
- SBN: BVEV017956
- NLA: 61541847
- BNE: XX1117280
- NTA: 073616109
- BIBSYS: 1032467
- PLWABN: 9810703899605606
- NUKAT: n2004089428
- J9U: 987007261597405171
- PTBNP: 72973
- CANTIC: a10492045
- LIH: LNB:BTmN;=Bn
- PWN: 3905469
- Britannica: biography/Gilbert-de-La-Porree
- Treccani: gilberto-porretano
- Universalis: gilbert-de-la-porree
- DSDE: Gilbert_de_la_Porrée
- Hrvatska enciklopedija: 21989