Gymnosporangiaceae

Nagoć

Ecja nagoci sawinowej na liściu gruszy
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	rdze
Rząd	rdzowce
Rodzina	Gymnosporangiaceae
Nazwa systematyczna
Gymnosporangiaceae Chevall. Fl. gén. env. Paris (Paris) 1: 422 (1826)
Typ nomenklatoryczny
Gymnosporangium R. Hedw. ex DC. 1805
Multimedia w Wikimedia Commons

Gymnosporangiaceae Chevall. – rodzina grzybów z rzędu rdzowców (Pucciniales)^[1].

W większości pasożyty dwudomowe. Spermogonia i ecja rozwijają się pod skórką roślin dwuliściennych, szczególnie z rodziny różowatych (Rosaceae), telia na roślinach nagonasiennych, zwłaszcza z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Urediniów zwykle brak, są to więc rdze niepełnocyklowe (heterodemicykliczne)^[2].

Charakterystyczną cechą rodzaju Gymnosporangium jest budowa i konsystencja teliów: w stanie wilgotnym są galaretowate, rożkowate lub poduszeczkowate, o barwie żółtej, pomarańczowej lub brązowej, w stanie suchym skurczone, ciemnobrunatne i trudno zauważalne. Porażenie roślin cyprysowatych jest trwałe. Obecność teliów powoduje u nich nabrzmienie pędów, a czasami nawet staśmienie. Teliospory jedno lub kilkukomórkowe, najczęściej dwukomórkowe. W każdej komórce posiadają jedną lub kilka por rostkowych. Teliospory powstają na długich i galaretowatych trzonkach. Kiełkują od razu, bez okresu spoczynkowego. Bazydiospory powstają bezpośrednio na kiełkujących teliosporach^[2].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Gymnosporangiaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Według Index Fungorum bazującego na Dictionary of the Fungi rodzina Gymnosporangiaceae to takson monotypowy:

• rodzaj: Gymnosporangium R. Hedw. ex DC. 1805 (nagoć)
  • gatunki występujące w Polsce:
    • Gymnosporangium clavariiforme (Wulfen) DC. – nagoć goździeńcowata
    • Gymnosporangium cornutum Arthur ex F. Kern – nagoć rożkowata
    • Gymnosporangium sabinae (Dicks.) G. Winter – nagoć sawinowa
    • Gymnosporangium tremelloides R. Hartig – nagoć trzęsakowata

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum^[3]. Nazwy polskie według Gumińskiej i Wojewody^[4].

• 
  Plama na liściu gruszy wywołana przez nagoć sawinową
• 
  Nagoć rożkowata na listkach jarzębiny
• 
  Telia nagoci goździeńcowatej na jałowcu
• 
  Ecja nagoci trzęsakowatej na liściu