Henri Christophe
| Ten artykuł od 2016-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Król Haiti Henri I | |||
Prezydent Haiti | |||
Okres | od 17 lutego 1807 | ||
---|---|---|---|
Poprzednik | Jakub I (jako cesarz) | ||
Następca | on sam jako król | ||
Król Haiti | |||
Okres | od 28 marca 1811 | ||
Koronacja | 2 czerwca 1811 | ||
Dane biograficzne | |||
Data i miejsce urodzenia | 6 października 1767 | ||
Data i miejsce śmierci | 8 października 1820 | ||
Przyczyna śmierci | strzał z pistoletu (samobójstwo) | ||
Małżeństwo | Maria Ludwika Codovic | ||
Odznaczenia | |||
| |||
|
Henri Christophe (ur. 6 października 1767 na Grenadzie, zm. 8 października 1820 w Cap-Haïtien) – haitański polityk, prezydent Haiti od 17 lutego 1807. Ogłosił się królem Haiti jako Henryk I 28 marca 1811. Nazywany „Czarnym Napoleonem”.
Życiorys
Będąc niewolnikiem, pracował w hotelu w Cap-Français jako szef służby. Był świadkiem publicznej egzekucji w czasie której stracono Vincenta Ogé[1]. W 1793 roku ożenił się z Marią Ludwiką Codovic, córką właściciela hotelu. Para miała piątkę dzieci. Gdy wybuchła rewolta, zgłosił się do oddziałów wyzwoleńczych, a jego męstwo i umiejętności zwróciły uwagę dowództwa. Wkrótce stał się prawą ręką Toussainta L'Ouverture'a.
Wybrany dożywotnio prezydentem państwa Haiti w lutym 1807 roku, po śmierci Jean-Jacques’a Dessalinesa. Cztery lata po otrzymaniu prezydentury, 28 marca 1811 roku Christophe zmienił Haiti w królestwo, przyjmując tytuł „Króla Haiti i Wysp Przyległych” z imieniem Henryk I. Został ukoronowany rankiem 2 czerwca 1811 w kościele przygotowanym do tego celu na placu w Cap-Henri. Króla i królową Marię Ludwikę ukoronował Corneille Brelle, arcybiskup Haiti. Christophe od samego początku starał się zdobyć tytułami i orderami wierność różnych ludzi.
Król wprowadził Kodeks Enrique złożony z dwóch tysięcy czterech artykułów, który był rygorystycznie przestrzegany i dzięki któremu kraj znacznie się rozwinął. W 1817 roku sto pięćdziesiąt cudzoziemskich statków wywoziło z Haiti cukier, melasę, tytoń i kakao do krajów europejskich. Pod administracją Christophe’a eksport produktów z jego kraju osiągnął wartość stu czterdziestu milionów funtów. Zabroniono żebractwa i prostytucji; wzrosło znaczenie religii i małżeństwa. Otwarto szkołę medyczną i szkołę malarstwa, a oświata publiczna szybko się rozwijała.
Ostatecznie system Christophe'a zmienił się w despotyczną tyranię. Monarcha zbyt wiele wymagał od swoich poddanych; w związku z tym było coraz więcej niezadowolonych z nadmiernej surowości i z żelaznej dyscypliny, której musieli się poddawać. 15 sierpnia 1820 roku król udał się na mszę, w czasie której dostał ataku apopleksji. Wydarzenie to doprowadziło do zawiązania intryg, które w niecałe dwa miesiące doprowadziły do upadku królestwa.
Rewolucja pałacowa przeciwko schorowanemu królowi rozprzestrzeniła się szybko na cały kraj. Wieczorem 8 października władca poszedł do swoich prywatnych komnat w pałacu Sans-Souci, wziął kąpiel z pachnącymi solami i popełnił samobójstwo, strzelając sobie złotą kulą w serce. Miał pięćdziesiąt trzy lata, a panował lat czternaście.
Po latach Henri Christophe został zrehabilitowany na Haiti, a jego posąg na koniu wznosi się w stolicy kraju, Port-au-Prince.
Przypisy
- ↑ Dzieje Ameryki 1969 ↓, s. 314.
Bibliografia
- Clive Cheesman: The Armorial of Haiti: Symbols of Nobility in the Reign of Henry Christophe. London: The College of Arms, 2007. ISBN 978-0-9506-9802-1.
- Nasatir Abraham, Bailey Helen: Dzieje Ameryki Łacińskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
- p
- d
- e
Lata 1804–1859 |
|
---|---|
Lata 1859–1930 |
|
Lata 1930– |
|
- PWN: 3885958
- Britannica: biography/Henry-Christophe
- БРЭ: 2113344
- SNL: Henri_Christophe
- VLE: henry-christophe
- Catalana: 0024112
- DSDE: Henri_Christophe
- Hrvatska enciklopedija: 11713