Ioane Petritsi

Nie mylić z: Jan Petrycy. Zobacz też: Patrizi.

Ioane Petritsi

იოანე პეტრიწი

Pomnik Petritsiego w Tbilisi, 2015
Data urodzenia	XII w.
Zawód, zajęcie	filozof, tłumacz

Ioane Petritsi (XII wiek) – średniowieczny gruziński filozof, działający w Bizancjum i na terenie Gruzji, reprezentujący neoplatonizm^[1], tłumacz na język gruziński dzieł Nemezjusza z Emezy i Proklosa.

Brak jest rzetelnych informacji biograficznych na temat Petritsiego^[2] . Jego działalność początkowo umiejscawiano na przełomie XI i XII w., lecz nowsze badania wskazują na wiek XII^[2] . Większość informacji pochodzi z zapisków samego Petritsiego, pozostawionych w jego komentarzach do tłumaczonych dzieł^[2] .

Wykształcenie zdobył w Bizancjum^[1] albo bezpośrednio w akademii filozofii założonej przez cesarza Konstantyna IX Monomacha, albo u zwolenników tej szkoły^[3] . Pracował w jednym z głównych kulturalnych i intelektualnych ośrodków ówczesnej Gruzji – monastyrze Gelati^[4].

Do dziś zachowały się trzy prace Petritsiego^[3] :

• tłumaczenie na język gruziński dzieła Nemezjusza z Emezy De Natura Hominis (pol. O naturze ludzkiej)
• wstęp do tłumaczonego psałterza
• tłumaczenie na język gruziński i opatrzenie komentarzem dzieła Proklosa Elementatio theologica (pol. Elementy teologii)

Petritsi łączył nowatorsko wiarę chrześcijańską z przemyśleniami filozoficznymi^[3] . Tłumaczenie Nemesiusa przyniosło mu rozgłos, a wraz z nim problemy ze strony zarówno Gruzinów jak i Greków^[2] .

Jego tłumaczenie Proklosa zostało w XIII w. przetłumaczone na język ormiański^[2] .

• A.O. Makowielski, Sz.F. Mamiedow: Myśl filozoficzna narodów Zakaukazia i Azji Środkowej. W: Krótki zarys historii filozofii. Pod redakcją M.T. Jowczuka, T.I. Ojzermana, I.J. Szczipanowa. Przeł. Marian Drużkowski i in. Wyd. II, poprawione i uzupełnione. Warszawa: Książka i Wiedza, listopad 1969, s. 102–107. (pol.).

w języku angielskim

• Alexander Mikaberidze: Historical Dictionary of Georgia. Rowman & Littlefield, 2015, seria: Historical Dictionaries of Europe. ISBN 978-1-4422-4146-6. [dostęp 2020-07-06]. (ang.).
• John Anthony McGuckin: The Encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity. John Wiley & Sons, 2010. ISBN 978-1-4443-9254-8. [dostęp 2020-07-07]. (ang.).
• Tengiz Iremadze: Joane Petrizi. W: Edward N. Zalta (ed.): The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2019 Edition). 2006-08-29. [dostęp 2020-07-07]. (ang.).