Język lisela

Język lisela (a. licella), także: buru północny^[2], li enyorot (a. liet enjorot)^[2][3] – język austronezyjski używany w prowincji Moluki w Indonezji, na wyspie Buru, przez grupę ludności na wybrzeżach północnym i wschodnim. Według danych z lat 80. XX wieku posługuje się nim blisko 12 tys. osób^[1].

Według Ethnologue dzieli się na dwa dialekty: lisela (licela, licella) oraz tagalisa^[2]. C.E. Grimes klasyfikuje lisela jako dialekt języka buru^[3][4][5]; podobnie czyni też publikacja Atlas Bahasa Tanah Maluku (1996)^[6]. Jest jednak dość odrębny od pozostałych dialektów wyspy. Między lisela a resztą dialektów buru występuje ograniczony poziom wzajemnej zrozumiałości, dlatego też można mówić o jego odrębnym statusie^[5][7]. Publikacje Ethnologue (wyd. 19) i Glottolog (4.6) wyróżniają lisela jako oddzielny język^[2][8].

W lisela zidentyfikowano zapożyczenia z języków kayeli, sula i ternate oraz języków ludności Buton^[9].

Znajduje się na skraju wymarcia, został praktycznie wyparty przez malajski amboński. Odnotowano, że rola lisela ogranicza się do niektórych sfer życia (służy jako język obrzędowy, np. w tradycyjnych negocjacjach małżeńskich, a czasami jako wewnątrzgrupowy język tajny). Rodzimy język nie jest powszechnie używany w interakcjach z młodszym pokoleniem^[10]. Takiej sytuacji językowej sprzyja wielojęzyczne i multietniczne środowisko wyspy Buru, z dużym udziałem ludności napływowej^[5]. Ponadto użytkownicy lisela wyżej wartościują inne dialekty buru^[3]. Jednocześnie napór lisela przyczynił się niegdyś do zaniku języka kayeli^[11]. Historycznie lisela służył jako lokalna lingua franca i był przyswajany przez różne grupy językowe^[12].

• Charles E. Grimes, Wesly Lesnussa: Buru (Masarete). W: Darrell T. Tryon (red.): Comparative Austronesian Dictionary: An Introduction to Austronesian Studies. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1995, s. 623–636, seria: Trends in Linguistics. Documentation 10. DOI: 10.1515/9783110884012.1.623. ISBN 978-3-11-088401-2. OCLC 868970232. (ang.).
• Charles E. Grimes: Defining speech communities on Buru Island: a look at both linguistic and non-linguistic factors. W: Charles E. Grimes (red.): Spices from the East: Papers in Languages of Eastern Indonesia. Canberra: Pacific Linguistics. Research School of Pacific and Asian Studies. The Australian National University, 2000, s. 73–103, seria: Pacific Linguistics 503. DOI: 10.15144/PL-503.73. ISBN 978-0-85883-460-6. OCLC 46827844. (ang.).
• Charles E. Grimes: Digging for the Roots of Language Death in Eastern Indonesia: The Cases of Kayeli and Hukumina. W: Margaret Florey (red.): Endangered Languages of Austronesia. Oxford: Oxford University Press, 2010, s. 73–89. DOI: 10.1093/acprof:oso/9780199544547.003.0004. ISBN 978-0-19-954454-7, ISBN 978-0-19-157121-3. ISBN 978-0-19-172026-0. OCLC 507435850. (ang.).