Język võro

võro kiil
Obszar

Estonia, Łotwa, Rosja

Liczba mówiących

ok. 87 tys. (2013)[1]

Pismo/alfabet

zmodyfikowane łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Organ regulujący Võro Instituut
Ethnologue 6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-2 fiu
ISO 639-3 vro
IETF vro
Glottolog voro1243
Ethnologue vro
SIL VOR
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku voro
Słownik języka voro
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język võro (võro kiil), także võru lub võro-seto[1][2] – język ugrofiński z podgrupy bałtycko-fińskiej (rodzina uralska), właściwy dla ludności Võro zamieszkałej w południowo-wschodniej części Estonii, oraz w przygranicznych rejonach Łotwy i Rosji (nad jeziorem Pejpus).

Według danych z 2013 r. posługuje się nim 87 tys. osób[1]. Jest zdecydowanie zagrożony wymarciem, ze względu na presję ze strony języków większościowych[3].

Wyróżnia się trzy dialekty: wschodni, zachodni i seto. Dialekt seto jest bliski võro wschodniemu, ale wielu jego użytkowników ma odrębną tożsamość językową[1].

Przez długi czas uważany za dialekt języka estońskiego, po rozpadzie ZSRR został uznany przez miejscowe władze za odrębny język. Ma status języka regionalnego w prowincji Tartu (pol. Dorpat) i jest wykładany w 26 szkołach. Dwa razy w miesiącu wychodzi w nim gazeta „Uma Leht”. Mimo to ulega zanikowi. Przekład Biblii na võro powstał w 1686 roku.

Od 2019 roku Wikipedię w języku võro, tworzą wolontariusze i aktywiści. W tym języku zostało już napisanych około 5500 artykułów[4].

  • Obszar języka võro (Võromaa) w historycznych granicach: pomiędzy Dorpatem i jeziorem Pejpus, w Rosji (Vinnemaa) oraz na Łotwie (Lätimaa)
    Obszar języka võro (Võromaa) w historycznych granicach: pomiędzy Dorpatem i jeziorem Pejpus, w Rosji (Vinnemaa) oraz na Łotwie (Lätimaa)
  • Dwujęzyczna tablica oznaczająca nazwę prowincji w Estonii w języku estońskim (napis Urvaste) i võro (napis Urvastõ)
    Dwujęzyczna tablica oznaczająca nazwę prowincji w Estonii w języku estońskim (napis Urvaste) i võro (napis Urvastõ)
  • Trójjęzyczne napisy w centrum informacji turystycznej w Võru
    Trójjęzyczne napisy w centrum informacji turystycznej w Võru
  • Abecadło w võro napisane przez Johanna Hurta w 1885 r.: „Wastne Wõro keeli ABD raamat”
    Abecadło w võro napisane przez Johanna Hurta w 1885 r.: „Wastne Wõro keeli ABD raamat”
  • Flaga võro

Przypisy

  1. ↑ a b c d David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Võro, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05]  (ang.).
  2. ↑ Salminen 2007 ↓, s. 274.
  3. ↑ Salminen 2007 ↓, s. 275.
  4. ↑ The Other Estonian Language: Preserving and Promoting Võro [online], Deep Baltic, 26 kwietnia 2019 [dostęp 2023-02-11]  (ang.).

Bibliografia

  • TapaniT. Salminen TapaniT., Europe and North Asia, [w:] ChristopherCh. Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Instytut võro
  • Gazeta „Uma Leht”
  • Plik dźwiękowy z przykładowym tekstem w języku Võro