Kalendarium inwazji Rosji na Ukrainę – wrzesień 2024

Zniszczenia w Charkowie po rosyjskim ataku rakietowym. Wystrzelono co najmniej 10 rakiet, a rannych zostało ponad 40 osób.

Rosja prawdopodobnie przejęła wsie Mychajliwka i Dołyniwka, na południowy wschód od Pokrowska w obwodzie donieckim^[1]. Rzecznik ukraińskiego Zgrupowania „Charków” Witalij Sarancew podał, że siły rosyjskie częściowo przesunęły się do linii obrony w pobliżu wsi Łypci w obwodzie charkowskim. Rosjanie starali się utrzymać swoje pozycje w rejonie Łypci i odzyskać te, które utracili, ponosząc dość znaczne straty na tym odcinku linii frontu. Sarancew stwierdził, że: „Niektórzy (rosyjscy) żołnierze (...) odmawiali wykonywania zadań bojowych. Na tym odcinku częściowo poprawiamy naszą pozycję taktyczną, a w przypadku sprzyjających warunków kontratakujemy wroga”, dodając, że Rosja utrzymywała w pobliżu tego obszaru znaczną liczbę personelu^[2]. Rzecznik ukraińskiej Grupy Operacyjno-Taktycznej „Siewiersk” Wadym Mysnyk powiedział, że Rosja nadal nie zapewniła swoim obywatelom korytarza humanitarnego, aby mogli opuścić obwód kurski, ponad trzy tygodnie po rozpoczęciu przez Ukrainę inwazji na ten region^[3].

Według Institute for the Study of War (ISW) siły ukraińskie kontynuowały ataki w obwodzie kurskim, ale nie było żadnych potwierdzonych postępów ze strony Ukrainy. Wojska rosyjskie posunęły się na północ od Charkowa, na południowy wschód od Kupiańska, na południowy wschód od Pokrowska i na południowy zachód od Doniecka^[1].

Sztab Generalny Ukrainy poinformował, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki i Chersonia, gdzie doszło do 182 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły 19 ataków rakietowych, 71 nalotów i 141 ostrzałów w na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Siły ukraińskie kontynuowały operację w obwodzie kurskim^[4].

Według władz lokalnych trzy osoby zginęły, a dziewięć zostało rannych w rosyjskich atakach w obwodach sumskim, donieckim i chersońskim. Kolejne osiem osób zostało rannych w nocy w obwodach charkowskim i dniepropetrowskim^[5]. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy podało, że 18 osób, w tym sześcioro dzieci, zostało rannych w wyniku ataku rakietowym na ośrodek rehabilitacji społecznej i psychologicznej dzieci oraz sierociniec w północno-wschodniej części Sum^[6]. Narodowa Policja Ukrainy poinformowała, że siły rosyjskie zaatakowały dzielnicę mieszkalną i budynki w centrum Kurachowego w obwodzie donieckim za pomocą wyrzutni Uragan, zabijając trzy osoby i raniąc 11 kolejnych, w tym kilka poważnie. Uszkodzone zostały budynki mieszkalne, domy i samochody^[7]. Według mera Ihora Terechowa 47 osób, w tym siedmioro dzieci i dwóch medyków, zostało rannych w kilkunastu rosyjskich atakach (m.in. trzema pociskami balistycznymi Iskander-M i trzema rakietami S-300/S-400) na trzy rejony Charkowa. Uszkodzone zostało centrum handlowe, Pałac Sportu i budynki mieszkalne^[8][9][10]. Ponadto Narodowy Uniwersytet Sił Powietrznych w Charkowie poinformował, że w katastrofie wojskowego śmigłowca szkoleniowego zginęli dwaj członkowie załogi^[11].

Ministerstwo Obrony Rosji stwierdziło, że w nocy rosyjska obrona przeciwlotnicza „zniszczyła i przechwyciła” 158 dronów nad obwodami moskiewskim (ok. 9–11 dronów), twerskim, woreneskim (ponad 10), kurskim (2), briańskim (ok. 34), biełgorodzkim (ok. 14) oraz lipieckim, riazańskim, kałuskim i tulskim (kilka) podczas ukraińskiego masowego ataku dronów na co najmniej 15 regionów Rosji^[12][13][14]. W wyniku ataku wybuchły pożary w Moskiewskiej Rafinerii Naftowej, należącej do Gazprom Nieft oraz Elektrowni Konakowo w obwodzie twerskim, jednej z największych elektrowni w centralnej Rosji. Loty z lotnisk Domodiedowo i Żukowskij zostały tymczasowo zawieszone^[15][16][17]. Według gubernatora Wiaczesława Gładkowa, po odparciu ataku w obwodzie biełgorodzkim uszkodzeniu uległo kilka domów, samochodów i nieruchomości komercyjnych^[12].

Kościół i domy w obwodzie czernihowskim po rosyjskim ostrzale. Spłonęło 38 domów i uszkodzony został kościół.

Pożar we wsi Murowane spowodowany nocnym spadkiem szczątków drona. Zapaliły się cztery ciężarówki.

Rosyjskie Ministerstwo Obrony podało, że wojska rosyjskie przejęły kontrolę nad wioską Skuchne w obwodzie donieckim^[18]. Prezydent Wołodymyr Zełenski, powołując się na raport Naczelnego dowódcy armii ukraińskiej generała Ołeksandra Syrskiego, stwierdził, że sytuacja w rejonie pokrowskim w obwodzie donieckim pozostawała „trudna”, jednak armia rosyjska nie poczyniła postępów w ciągu ostatnich dwóch dni. Zapytany, czy właściwe było rozpoczęcie najazdu na obwód kurski, Zełenski stwierdził, że Rosja przerzuciła „wystarczająco dużą liczbę” żołnierzy z sektorów Zaporoża i Chersonia do obwodu kurskiego^[19][20].

W ocenie ISW wojska rosyjskie odzyskały utracone pozycje na wschód od Korieniewa pośród trwających ukraińskich ataków w obwodzie kurskim. Siły rosyjskie posunęły się naprzód w kierunkach Siewierska, Czasiw Jaru i Pokrowska oraz na południowy zachód od Doniecka^[21].

Sztab Generalny Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki i Chersonia, gdzie doszło do 197 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły 33 ataki rakietowe, 68 nalotów i 139 ostrzałów w na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Siły ukraińskie kontynuowały operację w obwodzie kurskim^[22].

Według Sił Powietrznych Ukrainy w nocy Rosjanie zaatakowali obwody kijowski, sumski i charkowski za pomocą 35 rakiet, w tym 16 rakiet balistycznych Iskander-M/KN-23 (wystrzelonych z obwodów briańskiego, woroneskiego i kurskiego), 14 rakiet manewrujących Ch-101 (z samolotów Tu-95MS z obwodu wołgogradzkiego), czterech rakiet kierowanych S-300/S-400 (z obwodu biełgorodzkiego), jednej rakiety nieznanego typu (z obwodu biełgorodzkiego) i 23 dronów Shahed 136/131 (z Primorsko-Achtarska). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła dziewięć rakiet Iskander-M/KN-23, 13 pocisków Ch-101 i 20 dronów, natomiast jeden pocisk Ch-101 i trzy drony nie osiągnęły celów i zaginęły^[23][24]. Według źródeł ukraińskich Rosja przeprowadziła atak rakietowy i dronów na Kijów. Mer Witalij Kłyczko poinformował, że w wyniku rosyjskich ataków częściowo zniszczono wodociągi w rejonie hołosijiwskim, podobnie jak wejście do stacji metra, która służyła do ochrony przed atakami bombowymi. Szef Miejskiej Administracji Wojskowej Serhij Popko powiedział, że szczątki spadły na co najmniej cztery dzielnice miasta, powodując uszkodzenia samochodów i budynków niemieszkalnych^[25][26][27].

Gubernator Serhij Łysak powiedział, że jedna osoba zginęła, a co najmniej trzy zostały ranne w rosyjskim ataku na Dniepr w obwodzi dniepropetrowskim. Budynki mieszkalne w jednym z rejonów Dniepru zostały uszkodzone^[28]. Gubernator Iwan Fedorow poinformował, że ok. 23:00 czasu lokalnego Rosja przeprowadziła atak na Zaporoże, zabijając dwie osoby, w tym 8-letniego chłopca i raniąc dwie kolejne. Atak częściowo zniszczył budynek, a fala uderzeniowa i gruzy spowodowały uszkodzenia pobliskich budynków^[29]. Według władz lokalnych siły rosyjskie zaatakowały Charków bombami kierowanymi, raniąc co najmniej 13 osób. Rosja zrzuciła także kierowaną bombę lotniczą na wieś Ruśka Łozowa w obwodzie charkowskim, raniąc co najmniej jedną osobę^[30].

Według doniesień pożar magazynu oleju napędowego i ropy naftowej niedaleko Proletarska w obwodzie rostowskim, który wybuchł 18 sierpnia 2024 roku, został ostatecznie ugaszony. Władze lokalne podały, że co najmniej 49 strażaków zostało rannych podczas gaszenia pożaru^[31].

Prezydent Wołodymyr Zełenski spotkał się w Zaporożu z nowym premierem Holandii Dickiem Schoofem, którzy uczestniczyli w pierwszych zajęciach nowego semestru w podziemnej szkole. Schoof zapowiedział także, że zapewni Ukrainie kolejny pakiet pomocy o wartości ponad 221 milionów dolarów z przeznaczeniem na ochronę i naprawę infrastruktury energetycznej Ukrainy oraz dodatkowe finansowanie pomocy humanitarnej^[32][33]. Zełenski na konferencji prasowej z Schoofem powiedział, że Ukraina nie otrzymała jeszcze całej broni obiecanej przez Zachód. Kraje zachodnie w dużej mierze pozwoliły Ukrainie na użycie dostarczonej broni podczas operacji w rosyjskim obwodzie kurskim, jednak wiele krajów nadal nie pozwalało na to, m.in. na użycie rakiet dalekiego zasięgu do ataków na cele wojskowe w Rosji^[34][35].

Ministerstwo Obrony Ukrainy oświadczyło, że zatwierdziło opracowany i wyprodukowany w kraju transporter opancerzony „Chorunżyj” do użytku wojskowego. Jest to modernizacja radzieckiego transportera opancerzonego BTR-60, wyposażona w silnik wysokoprężny, dzięki któremu pojazd może osiągnąć prędkość do 80 km/h. Wyposażony również w nowoczesną elektronikę, kamery monitoringu, klimatyzację, autonomiczny generator pozwalający na pracę przy wyłączonym silniku oraz moduł bojowy z karabinem maszynowym kal. 14,5 mm lub armatą 30x113 mm. Może być używany jako transporter opancerzony do transportu żołnierzy, ewakuacji z pola bitwy, pojazd naprawczy, pojazd dowodzenia i jako samobieżny pojazd moździerzowy^[36][37].

Agencja Bloomberg, powołując się na anonimowego europejskiego urzędnika, podała, że Iran może zacząć dostarczać Rosji rakiety balistyczne „w ciągu kilku dni”^[38][39].

Ministerstwo Obrony Ukrainy oddało do użytku pierwszą podziemną kwaterę główną armii ukraińskiej. Podziemny szpital zapewniający podstawową opiekę medyczną i stabilizację stanu żołnierzy po urazach stał się pierwszym w ramach zakrojonego na szeroką skalę projektu realizowanego przez MON w porozumieniu z Siłami Medycznymi „Wschód”. Projekt przewiduje budowę ponad 20 podziemnych punktów kontrolnych^[40].

Jeden z budynków Sumskiego uniwersytetu państwowego po rosyjskim ostrzale.

Zniszczenia w Połtawie po rosyjskim ataku rakietowym. Zginęły 58 osób, a 328 zostało rannych.

Według ISW Rosja prawdopodobnie zajęła wieś Halicyniwka, na południowy wschód od Pokrowska. Ponadto wojska rosyjskie zrobiły postępy w pobliżu Torećka i Pokrowska oraz na południowy zachód od Doniecka^[41].

Sztab Generalny Ukrainy oświadczył, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 207 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły trzy ataki rakietowe, 86 nalotów, 97 ostrzałów i 1406 ataków dronów w na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Siły ukraińskie kontynuowały operację w obwodzie kurskim^[42].

Siły Powietrzne Ukrainy poinformowały, że Rosja zaatakowała Ukrainę przy wykorzystaniu trzech rakiet balistycznych Iskander-M/KN-23 (wystrzelonych z Krymu), rakiety manewrującej Ch-59/Ch-69 (z obwodu kurskiego) i 35 dronów Shahed 136/131 (z obwodu kurskiego i Krymu). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła 27 dronów, natomiast sześć kolejnych zaginęło i spadło^[43][44]. Co najmniej 58 osób zginęło, a 328 zostało rannych w rosyjskim ataku rakietowym (przy użyciu dwóch rakiet balistycznych Iskander-M) na oddział Wojskowego Instytutu Telekomunikacji i Technologii Informacyjnych oraz pobliski szpital w Połtawie^{[45][46][47][48][49]}. Według prezydenta Zełenskiego budynek instytutu został „częściowo zniszczony”^[50]. Atak nastąpił krótko po 9:08 i uszkodził 10 innych budynków^[51]. Służby ratunkowe uratowały 25 osób, w tym 11 uwięzionych pod gruzami uszkodzonych budynków^[52]. Był to jedyny rosyjski atak, który spowodował największe straty w 2024 roku. Ofiarami byli prawdopodobnie członkowie armii ukraińskiej^[53][54]. Władze regionalne podały, że co najmniej jedna osoba została ranna po tym, jak rosyjski nalot (prawdopodobnie za pomocą bomby KAB) uszkodził budynek uniwersytetu w Sumach. Według mediów w mieście doszło do kilku kolejnych eksplozji po ataku uniwersytet^[55].

Według Ośrodka Studiów Wschodnich (OSW) Rosjanie wyszli na południowe obrzeża Myrnohradu, a do Pokrowska pozostawało im ok. 7 km otwartej przestrzeni. Po zajęciu Hrodiwki i Nowohrodiwki siły rosyjskie skierowały się na południe, atakując ukraińskie linie komunikacyjne na zachód od Doniecka. Zagrożone odcięciem od zaplecza siły ukraińskie wycofały się z Karliwki i sąsiednich miejscowości, dzięki czemu Rosjanie przejęli kontrolę nad odcinkiem autostrady M04 Donieck–Dniepr, który stał się główną ukraińską drogą dofrontową w kierunku Pokrowska. Trwały walki o Sełydowe, a upadek miasta powstrzymały jednostki ukraińskie ściągnięte z okolic Wuhłedaru i Kupiańska. Wojska rosyjskie pogłębiły wtargnięcie w głąb Torećka na dwóch kierunkach i kontynuowały działania na rzecz oskrzydlenia Wuhłedaru. Odcięto miasto od węzłowej miejscowości Wodiane i częściowo zajęto Preczystiwkę. Pod kontrolą rosyjską znalazły się wszystkie węzłowe punkty drogi Marjinka–Pawliwka, do niedawna stanowiącej główną trasę zaopatrzenia Wuhłedaru. Rosjanie zrobili także postępy w Czasiw Jarze oraz na południe i północ od niego, zajmując tereny przyległe do kanału Doniec–Donbas. Siły rosyjskie poczyniły kolejne postępy na większości kierunków działań. Na południe od Orichiwa wyparły Ukraińców na pozycje zajmowane przed kontrofensywą w 2023 roku. Poszerzyły obszar kontrolowany na południe od Wełykiej Nowosiłki. Do poszerzenia rosyjskiego wyłomu doszło na południowy wschód od Siewierska oraz Kupiańska. Rosja miała również wyprzeć Ukraińców z kolejnych pozycji na granicy obwodów ługańskiego i charkowskiego. Ponadto Ukraińcy zajęli kolejne tereny w obwodzie kurskim, co doprowadziło do względnego wyrównania linii frontu. Największe postępy poczynili na wschód od Sudży. Niepowodzeniem zakończyły się ataki na Korieniewo. Wojska ukraińskie kontynuowały umacnianie się na zajętych pozycjach i przeprowadziły kolejne uderzenia na przeprawy pontonowe na rzece Sejm w rejonie głuszkowskim^[56].

Minister obrony Bjørn Arild Gram poinformował, że Norwegia przekaże Ukrainie ok. 53,3 mln dolarów na zakup większej liczby dronów i systemów obrony powietrznej^[57]. Minister obrony Guido Crozetto powiedział, że zamiast przekazywać gotowy system ze swoich zapasów, Włochy wyprodukują dla Ukrainy nową baterię przeciwlotniczą SAMP/T^[58].

Prezydent Wołodymyr Zełenski powiedział w wywiadzie dla NBC, że Ukraina planuje na czas nieokreślony kontrolować okupowane ziemie w obwodzie kurskim, określając operację kurską jako jeden z etapów zakończenia wojny, który w powiązaniu z drugim szczytem pokojowym Ukrainy, być może zmusi prezydenta Rosji Władimira Putina, aby zasiadł przy stole negocjacyjnym oraz zwrócić jego uwagę, że Ukraina nie potrzebuje rosyjskiej ziemi i nie chce tam przenosić ukraińskiego stylu życia^[59][60].

Na Telegramie pojawiło się nagranie filmowe, na którym było widać trzech ukraińskich żołnierzy wychodzących z piwnicy z podniesionymi rękami, którzy następnie zostali zatrzymani przez żołnierzy rosyjskich, położeni twarzą do ziemi i rozstrzelani. Prokuratura Generalna Ukrainy poinformowała, że Rosjanie dokonali egzekucji na trzech ukraińskich jeńcach w pobliżu Torećka w obwodzie donieckim, dodając, że wszczęto śledztwo w sprawie zdarzenia^[61].

Przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy Rusłan Stefanczuk poinformował, że minister przemysłu strategicznego Ołeksandr Kamyszin, minister sprawiedliwości Denys Maluśka, minister ekologii Rusłan Striłeć, wicepremier ds. integracji Ukrainy z Unią Europejską i NATO Olha Stefaniszyna oraz wicepremier i minister ds. reintegracji Iryna Wereszczuk złożyli swoje dymisje w ukraińskim parlamencie. Szef Funduszu Mienia Państwowego Ukrainy Witalij Kowal również złożył rezygnację po dziewięciu miesiącach pełnienia funkcji^[62]. Ponadto co najmniej pięciu ministrów zostało wcześniej odwołanych ze stanowisk, w związku z czym ponad ⅓ stanowisk w rządzie pozostawała nieobsadzona. Prezydent Zełenski w wieczornym przemówieniu powiedział, że jesień będzie dla Ukrainy niezwykle ważna, a instytucje państwowe powinny być odpowiednio skonfigurowane, aby Ukraina osiągnęła wszystkie niezbędne rezultaty. Podkreślił, żeby osiągnąć założone cele konieczne jest wzmocnienie niektórych obszarów władzy, w związku z czym przygotowywano się do rekonstrukcji rządu, a także do zmian personalnych w Kancelarii Prezydenta^[63].

Zniszczenia we Lwowie po nocnym rosyjskim ataku rakietowym i dronów. Siedem osób zginęło, a ok. 64 zostały ranne.

Dom Kultury we wsi Tomaryne (obwód chersoński) po nocnym rosyjskim bombardowaniu.

Pożar w sektorze prywatnym w Kupiańsku po ostrzale rosyjskim.

W ocenie ISW siły ukraińskie poczyniły niewielkie postępy w obwodzie kurskim. Siły rosyjskie posunęły się na południowy wschód od Pokrowska i na południowy zachód od Doniecka, a siły ukraińskie odzyskały pozycje na zachód od Doniecka^[64].

Sztab Generalny Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 138 starć. W ciągu 24h wojska rosyjskie przeprowadziły 14 ataków rakietowych, 72 naloty i 107 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Siły ukraińskie kontynuowały operację w obwodzie kurskim. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły sześć ataków na miejsca koncentracji i dwa na systemy przeciwlotnicze^[65].

Według Sił Powietrznych Ukrainy w nocy siły rosyjskie zaatakowały Ukrainę przy pomocy dwóch rakiet hipersonicznych Kindżał (wystrzelonych z samolotu MiG-31K z obwodu tulskiego), dwóch pocisków manewrujących Ch-22 (z samolotów Tu-22M3 znad Morza Czarnego), sześciu rakiet manewrujących Ch-101 z samolotów Tu-95MS z obwodu wołgogradzkiego), trzech rakiet manewrujących Iskander-K (z Krymu) i 29 dronów Shahed 136/131 (z obwodu kurskiego). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła cztery rakiety Ch-101, trzy rakiety Iskander-K i 22 drony, z kolei sześć dronów zaginęło, a jeden poleciał w stronę Białorusi^[66][67][68].

Mer Andrij Sadowy poinformował, że wczesnym rankiem siły rosyjskie przeprowadziły serię ataków dronów i rakiet na Lwów, w wyniku czego co najmniej siedem osób zginęło, w tym troje dzieci (niemowlę i dwie dziewczynki w wieku 9 i 14 lat), a 64 zostało rannych (siedem osób było w stanie krytycznym), w tym ośmioro dzieci w rosyjskim ataku lotniczym na Lwów. Według mera wyniku ataku zostało uszkodzonych co najmniej 50 budynków, w tym trzy szkoły, centrum sztuki, szpitale i budynki mieszkalne, natomiast kilka budynków w pobliżu centralnego dworca kolejowego zapaliło się^[69][70]. Według gubernatora obwodu lwowskiego Maksyma Kozyckiego do ataku doszło przy pomocy drona Shahed oraz rakiet manewrujących. Jego zdaniem uszkodzonych zostało 188 budynków, w tym zabytkowych, mieszkalnych i szkół^[71][72]. Administracja Wojskowa podała, że w ciągu doby Rosja uderzyła w obwód sumski 149 razy, raniąc siedem osób. Ok. 12:00 czasu lokalnego Rosjanie zrzucili bombę lotniczą KAB na Jampil, raniąc łącznie sześciu cywilów w wieku od 36 do 72 lat. Kolejna osoba została ranna w ataku rakietowym na hromadę Swesy^[73][74][75] . Członek Komisji ds. Oświaty ukraińskiego parlamentu, Roman Hryczczuk, powiedział, że wraz z rozpoczęciem nowego roku szkolnego na Ukrainie w ciągu zaledwie trzech dni Rosja zaatakowała i zniszczyła co najmniej 12 placówek oświatowych, powodując dużą liczbę ofiar^[76].

Prorosyjski gubernator obwodu donieckiego Dienis Puszylin stwierdził, że trzy osoby zginęły, a pięć zostało rannych w wyniku ukraińskiego ataku na targowisko „Tekstilszczik” w Doniecku. W innej części miasta podobno 20-letnia kobieta została ranna w wyniku wybuchu ładunku zrzuconego z drona. Puszylin dodał, że Ukraińcy przeprowadzili dziewięć ataków, używając ponad 15 pocisków^[77][78].

Prezydent Wołodymyr Zełenski spotkał się w Kijowie z premierem Irlandii Simonem Harrisem. Obie strony podpisały dwustronną 10-letnią umowę o współpracy określającą pomoc humanitarną Irlandii, wsparcie w odbudowie Ukrainy, wysiłki integracyjne z UE i pociągnięcie Rosji do odpowiedzialności za straty wojenne. Irlandia zobowiązała się do przekazania dodatkowych 140 mln dolarów na nieśmiercionośne wsparcie wojskowe, w tym na sprzęt do usuwania min i materiałów wybuchowych, szkolenie ukraińskich żołnierzy oraz co najmniej 44 milionów dolarów na pomoc humanitarną dla Ukrainy w 2024 roku^[79]. Kanclerz Olaf Scholz poinformował, że Niemcy zamówiły dla Ukrainy 17 dodatkowych systemów obrony powietrznej IRIS-T. Do 2026 roku Ukraina powinna otrzymać z Niemiec 24 systemy IRIS-T, w tym 12 wersji średniego zasięgu i 12 krótkiego zasięgu^[80][81].

Ministerstwo Obrony Ukrainy oświadczyło, że armia wykorzystywała przeciwko siłom rosyjskim nowo opracowane „smocze drony”, który wyrzucały w powietrze stopiony metal o wysokiej temperaturze. 108 Oddzielna Brygada Wojsk Obrony Terytorialnej opublikowała nagranie, na którym zaprezentowała użycie drona FPV, który wysypuje mieszaninę z płonącym tlenkiem żelaza i granulkami aluminium, znaną jako termit, na rosyjską pozycję, dodając, że: „Płonący Rosjanie na swoich pozycjach. Smoczy dron działa”^[82][83][84].

Doradca Białego Domu ds. komunikacji na temat bezpieczeństwa narodowego John Kirby powiedział, że Rosja przeniosła 90% swoich samolotów 300 km od granicy z Ukrainą i że Stany Zjednoczone nie dyskutowały wówczas o jakiejkolwiek zmianie polityki dotyczącej ataków dalekiego zasięgu na terytorium Rosji^[85][86][87].

Pożar w sektorze prywatnym w Kupiańsku po ataku rosyjskiego drona.

Według materiałów geolokalizowanych Rosja zdobyła Preczystiwkę, na zachód od Wuhłedaru w obwodzie donieckim^[88]. Prezydent Wołodymyr Zełenski stwierdził, że ok. 60 tys. rosyjskich żołnierzy zostało przerzuconych z obwodów zaporoskiego i chersońskiego do obwodu kurskiego, a liczba rosyjskich ostrzałów rakietowych w tych rejonach zmniejszała się. Stosunek wystrzelonych pocisków w niektórych rejonach zmienił się z 1:12 na 1:3^[89]. Z kolei Naczelny dowódca armii ukraińskiej generał Ołeksandr Syrski powiedział, że siły ukraińskie zdołały powstrzymać postęp wojsk rosyjskich w sektorze Pokrowska w obwodzie donieckim, gdzie „przez ostatnie sześć dni wróg nie posunął się ani o metr w kierunku Pokrowska. Innymi słowy, nasza strategia działa”, dodając, że: „Odebraliśmy im możliwość manewrowania i rozmieszczania posiłków z innych kierunków... I to osłabienie zdecydowanie było odczuwalne w innych obszarach”. Według DeepState wojska rosyjskie w ostatnich dniach posuwały się naprzód w innych kierunkach w obwodzie donieckim^[90].

Według ISW siły rosyjskie zintensyfikowały swoje długotrwałe działania ofensywne w celu wyeliminowania ukraińskiego wybrzuszenia wystającego na zachód i południowy zachód od Doniecka oraz posunięcia się do i wzdłuż autostrady H-15 Donieck–Zaporoże. Skoordynowane rosyjskie działania ofensywne z południowego skrzydła kierunku Pokrowska do zachodniego skrzydła ukraińskiej obrony wokół Wuhłedaru prawdopodobnie miały na celu zwiększenie presji na siły ukraińskie broniące się w zachodnim obwodzie donieckim. Wojska rosyjskie prowadziły stosunkowo intensywne ataki na południowy zachód i zachód od Doniecka, a zintensyfikowanie rosyjskich ofensywy w pobliżu Wuhledaru nie zwiastowało zmniejszenia tempa rosyjskiej ofensywy w zachodnim obwodzie donieckim w najbliższej przyszłości. Siły rosyjskie zwiększyły działania ofensywne w pobliżu Wuhłedaru wkrótce po rozpoczęciu poszerzania południowego skrzydła wybrzuszenia, co sugerowało, że Rosjanie zamierzali przeprowadzić wzajemnie wzmacniające się ataki wzdłuż południowego skrzydła w kierunku Pokrowska, bezpośrednio na zachód od Doniecka, wzdłuż autostrady 0-0532 i w pobliżu Wuhłedaru. Z kolei ukraińska inwazja na obwód kurski miała skutki na całym froncie i skutki te prawdopodobnie będą nadal wpływać na rosyjskie zdolności ofensywne i defensywne po kulminacji ofensywy na Pokrowsk. Tymczasem wojska rosyjskie posunęły się w kierunku Czasiw Jaru, na południowy wschód od Kupiańska i w kierunku Chersonia, a siły ukraińskie niedawno odzyskały pozycje na północ od Charkowa^[88].

Sztab Generalny Ukrainy poinformował, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 181 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły jeden atak rakietowy, 86 nalotów i 125 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły 15 ataków na miejsca koncentracji jeden na punkt kontrolny i pięć na systemy przeciwlotnicze^[91].

Siły Powietrzne Ukrainy poinformowały, że w nocy Rosjanie zaatakowali Ukrainę przy użyciu jednej rakiety balistyczną Iskander-M (wystrzelonej z Krymu) i 78 dronów Shahed 136/131 (z Kurska, Jejska i Primorsko-Achtarska). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła 60 dronów, kolejne dwa wróciły do Rosji, jeden na Białoruś, a 15 zaginęło. Obrona przeciwlotnicza działała w obwodach kijowskim, czerkaskim, kirowohradzkim, winnickim, charkowskim, dniepropetrowskim, chersońskim, połtawskim, czernihowskim, żytomierskim i zaporoskim^[92][93]. Gubernator Wadym Fiłaszkin powiedział, że ze względu na pogarszającą się sytuację bezpieczeństwa dworzec kolejowy w Pokrowsku został zamknięty w celu ewakuacji ludności cywilnej, a lokalna administracja organizowała autobusy ewakuacyjne do Pawłohradu. W Pokrowsku pozostało jeszcze 26 tys. osób, w tym 1076 dzieci. Koleje Ukraińskie podały, że pociąg do ewakuacji cywilów odjedzie z Pawłohradu, 100 km na zachód, w pobliżu miasta Dniepr^[94].

Prezydent Rumunii Klaus Iohannis podpisał dekret dotyczący przekazania Ukrainie systemu obrony powietrznej Patriot, wyrażając ostateczną zgodę na darowiznę^[95].

Prezydent Władimir Putin powiedział, że inwazja Ukrainy na obwód kurski nie wzbudziła w Rosji nerwowości. Wręcz przeciwnie, ponieważ Ukraina wysłała do obwodu kurskiego „duże i dobrze wyszkolone siły”, „osłabiając własne wojska” na Ukrainie i umożliwić armii rosyjskiej przyspieszenie ofensywy i okupację jej. Pozostała część Donbasu była wówczas głównym celem Rosji, a „świętym obowiązkiem” armii rosyjskiej było wyparcie Ukraińców z obwodu kurskiego^[96].

Pożar we wsi Murowane spowodowany nocnym spadkiem szczątków drona. Zapaliły się cztery ciężarówki.

Skutki rosyjskiego ataku pięcioma rakietami na Pawłohrad. Jedna osoba zginęła, a ponad 80 zostało rannych.

Rosja wkroczyła na południowe tereny wsi Syńkiwka we wschodnim obwodzie charkowskim, potencjalnie przejmując kontrolę miejscowością^[97]. 12 Brygada Szturmowa „Azow” stwierdziła, że pomogła ustabilizować „katastrofalną” sytuację w Nju-Jorku w obwodzie donieckim, odblokowując otoczonych ukraińskich żołnierzy i odzyskując część miejscowości. Brygada przyznała jednak, że sytuacja w Nju-Jorku pozostawała napięta, ponieważ siły rosyjskie przeprowadziły do 15 ataków naziemnych w ciągu doby^{[98][99][100]}.

Według ISW siły rosyjskie odzyskały utracone pozycje w obwodzie kurskim. Z kolei siły ukraińskie odzyskały utracone pozycje w pobliżu Pokrowska, a wojska rosyjskie posunęły się w kierunku Torećka^[101]. Brytyjskie MON podało, że siły rosyjskie podejmowały kolejne kroki w celu zwiększenia swoich pozycji taktycznych wokół Wuhłedaru, położonego ok. 30 km na południe od Doniecka. Wuhłedar od dłuższego czasu był obiektem zainteresowania rosyjskiego wojska, jako kluczowy punkt oporu na południu obwodu donieckiego. Wcześniej Rosja podejmowała już próby przejęcia kontroli nad miastem, jednak pomimo poniesionych znaczących strat, nie udało się osiągnąć decydujących przewag terytorialnych. W sierpniu 2024 roku rosyjskie siły zrobiły ważne postępy na wschód i zachód od Wuhłedaru, przejmując kontrolę nad pobliską wsią Preczystiwka i tocząc walki o Wodiane^[102].

Według Sił Powietrznych Ukrainy Rosja zaatakowała Ukrainę przy użyciu jednej rakiety manewrującej Ch-59 i jednej rakiety przeciwradarowej Ch-31P (wystrzelonych z obwodów ługańskiego i briańskiego) oraz 44 dronów Shahed 136/131 (z Kurska, Primorsko-Achtarska i Krymu). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła 27 dronów, a kolejne osiem zaginęło na Ukrainie. Obrona powietrzna działała w obwodach kijowskim, kirowohradzkim, winnickim, dniepropetrowskim, mikołajowskim, chersońskim, połtawskim, połtawskim, połtawskim, lwowskim, donieckim, zaporoskim i sumskim^[103][104].

Władze lokalne podały, że ok. 10 rano czasu lokalnego co najmniej jedna osoba zginęła, a 64 zostało rannych, w tym troje dzieci w wieku 4-11 lat, w rosyjskim ataku rakietowym (prawdopodobnie za pomocą rakiet balistycznych Iskander-M/KN-23) na Pawłohrad w obwodzie dniepropetrowskim. W mieście odnotowano kilka trafień, a mieszkanie w wieżowcu stanęło w płomieniach. „Infrastruktura w mieście została zniszczona. Dwa lokalne domy zostały uszkodzone, a jeden był zamieszkany. Zniszczono dwa pawilony handlowe i budynek gospodarczy”^{[105][106][107]}. Według gubernatora Serhija Łysaka jedna osoba zginęła w wyniku rosyjskiego ostrzału^[108]. Prokuratura regionalna poinformowała, że jedna osoba zginęła, a pięć zostało rannych, w tym dwóch nastolatków, w rosyjskim ataku na Krasnopole w obwodzie sumskim. Według śledczych Rosja zrzuciła trzy bomby lotnicze KAB ok. 15:00 czasu lokalnego, uszkadzając 15 domów^[109][110]. Wojska rosyjskie zrzuciły pięć bomb lotniczych KAB na zaludnione obszary rejonu berysławskiego w obwodzie chersońskim. Jedna trafiła obok budynku mieszkalnego, w wyniku czego 28-letnia kobieta doznała licznych obrażeń od odłamków szkła^[111].

W Niemczech odbyło się 24. spotkanie w formacie Rammstein. Minister obrony Rustem Umierow rozmawiał z sekretarzem obrony USA Lloydem Austinem o potrzebach wojskowych Ukrainy. Podczas spotkania prezydent Wołodymyr Zełenski wezwał sojuszników do zapewnienia niezbędnej liczby broni dalekiego zasięgu i umożliwienia jej użycia nie tylko na okupowanym terytorium Ukrainy, ale także na terytorium Rosji^{[112][113][114]}. Zełenski stwierdził, że ukraińskie ataki na obwód kurski pochłonęły ok. 6 tys. zabitych Rosjan. Od rozpoczęcia inwazji 6 sierpnia 2024 roku Ukraina kontrolowała dużą część terytorium, obejmującą obszar ponad 1300 km², w tym ok. 100 miejscowości. „Dzięki naszym działaniom nie ma zagrożenia dla miasta Sumy, jak miało to miejsce w maju w przypadku Charkowa”, dodając, że: „Putina nie obchodzą rosyjskie ziemie i ludzie, on po prostu chce zagarnąć jak najwięcej naszej ziemi i jak najwięcej naszych miast”^[115].

Stany Zjednoczone zapowiedziały kolejny pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy o wartości do 250 mln dolarów, który obejmował m.in. rakiety RIM-7 Sea Sparrow i wsparcie obrony powietrznej, amunicję do systemów M142 HIMARS, systemy FIM-92 Stinger, pociski artyleryjskie 155 mm i 105 mm, broń przeciwpancerną Javelin i AT-4, amunicję do pojazdów o wysokiej mobilności (HMMWV) oraz bojowe wozy piechoty M2 Bradley, transportery opancerzone M113, pojazdy MRAP i łodzie patrolowe^[116][117]. Sekretarz obrony Wielkiej Brytanii John Healey zapowiedział pakiet pomocy wojskowej o wartości 162 milionów funtów, który obejmował dostawę ok. 650 lekkich pocisków wielozadaniowych^[118]. Minister obrony Bill Blair ogłosił, że Kanada przekaże fundusze na szkolenie ukraińskich pilotów F-16 oraz zapewni kluczowy sprzęt i wsparcie ukraińskim bazom lotniczym i flotom. Ponadto zobowiązała się dostarczyć 80 840 silników CRV-7 i 1300 głowic bojowych, 970 nadwyżkowych karabinów maszynowych, 10 500 pistoletów 9 mm, 29 transporterów opancerzonych M113, 64 pojazdów rozpoznawczych Coyote i fundusze na szkolenie ukraińskich pilotów^[119][120]. Minister obrony Boris Pistorius ogłosił nowy pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy, obejmujący 12 haubic Panzerhaubitze 2000 oraz 77 czołgów Leopard 1A5 „tak szybko, jak to możliwe” od Niemiec i innych europejskich sojuszników^[121][120]. Minister obrony Ruben Brekelmans zapowiedział, że Dania przeznaczy 80 milionów euro na sprzęt i materiały do konserwacji ukraińskich F-16 oraz pociski powietrze-powietrze dla nich^[122]. Minister obrony Margarita Robles podała, że Hiszpania natychmiast dostarczy „kompletną baterię Hawk” (sześć wyrzutni) na Ukrainę^[123]. Były minister ds. przemysłu strategicznego Ołeksandr Kamyszin powiedział, że Litwa przeznaczy 10 milionów euro na zakup nowych ukraińskich dronów rakietowych „Palianytsia” dla Ukrainy^[124].

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen ogłosiła, że Unia Europejska zapewni Ukrainie pakiet pomocy humanitarnej o wartości 44 mln dolarów, aby pomóc w naprawach energetycznych przed zimą^[125].

Siły Powietrzne Ukrainy opublikowały nagranie samolotu Su-24M, który przewoził krajowy odpowiednik zestawu rosyjskiego UMPK (bomby szybującej), aby umożliwić ukraińskim samolotom przeprowadzanie bombardowań dalekiego zasięgu^[126][127]. Wicepremier i minister transformacji cyfrowej Mychajło Fedorow poinformował, że, rząd uruchomił ukraiński rynek materiałów wybuchowych i detonatorów. Wielkość produkcji ukraińskiej amunicji uzależniona była wówczas od importu materiałów wybuchowych i detonatorów. Ukraina miała jednak własny potencjał rozwoju tego obszaru, dlatego należo stymulować rynek i tworzyć jak najkorzystniejsze warunki dla producentów^[128].

Amerykański dziennik The Wall Street Journal zacytował anonimowych urzędników amerykańskich i europejskich, którzy donosili, że Iran dostarczył Rosji nieznaną ilość niezidentyfikowanych rakiet balistycznych krótkiego zasięgu^[129]. W odpowiedzi na zapytania mediów, rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego Białego Domu John Kirby powiedział, że Stany Zjednoczone były zszokowane doniesieniami i że jakikolwiek transfer rakiet balistycznych z Iranu do Rosji oznaczałby gwałtowną eskalację poparcia Iranu dla rosyjskiej wojny na Ukrainie^[130]. Premier Denys Szmyhal, powołując się na informacje wywiadu wojskowego, powiedział, że Rosja przygotowywała się do nowej rundy zakrojonych na szeroką skalę ataków na system energetyczny Ukrainy, podobnych do ataków przeprowadzanych jesienią i zimą 2022–2023 roku, powodujących poważne niedobory energii i rozległe szkody w całym kraju. Szmyhal podkreślił, że jeśli rosyjskie ataki nie zmienią obecnej sytuacji, Ukraina może przetrwać zimę bez przerw w dostawie prądu^[131].

Prezydent İlham Əliyev powiedział na Forum Ekonomicznym w Cernobbio we Włoszech, że Azerbejdżan prowadził negocjacje z Ukrainą, Rosją i Unią Europejską. UE i Ukraina oświadczyły, że kontrakt Rosji na dostawy gazu ziemnego do Europy przez Ukrainę wygaśnie w grudniu 2024 roku, natomiast UE i Azerbejdżan były zainteresowane nową umową, jednak gaz z Azerbejdżanu musi najpierw przejść przez południową Rosję, a następnie Ukrainę, zanim dotrze do UE^[132].

Hotel w Mykołajiwce po wieczornym ataku lotniczym. Pod gruzami znaleziono dwa ciała.

Ministerstwo Obrony Rosji ogłosiło, że siły rosyjskie zajęły wieś Kalinowo w obwodzie donieckim^[133].

W ocenie ISW siły rosyjskie odzyskały cześć terytorium, a wojska ukraińskie zrobiły postępy w obwodzie kurskim podczas trwających ukraińskich operacji ofensywnych w tym regionie. Siły rosyjskie zrobiły postępy w pobliżu Kupiańska, Pokrowska i Doniecka oraz w delcie rzeki Dniepr^[97].

Według Sił Powietrznych Ukrainy siły rosyjskie zaatakowały 11 regionów Ukrainy za pomocą 67 dronów Shahed 136/131, wystrzelonych z Kurska, Jejska i Krymu. Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła 58 dronów, natomiast sześć dronów skierowało się w stronę Rosji, Białorusi i okupowanego obwodu ługańskiego, a kolejne trzy zaginęły na Ukrainie. Obrona powietrzna działała w obwodach winnickim, rówieńskim, chmielnickim, kijowskim, kirowohradzkim, mikołajowskim, czernihowskim, czerkaskim, sumskim, chersońskim i połtawskim^[134][135]. Spadające szczątki zestrzelonych rosyjskich dronów uszkodziły trzy domy prywatne w jednej z dzielnic obwodu kijowskiego. Fragmenty jednego z dronów znaleziono obok budynku Rady Najwyższej w Kijowie^{[136][137][138]}. Prezydent Edgars Rinkēvičs powiedział, że rosyjski dron wojskowy rozbił się we wschodniej części Łotwy, dodając, że dochodzenie było w toku^[139][140].

Gubernator Wadym Fiłaszkin poinformował, że trzy osoby (w wieku od 24 do 69 lat) zginęły, a trzy zostały ranne w wyniku rosyjskiego ostrzału artyleryjskiego na Kostiantyniwkę. Atak uszkodził wieżowiec, lokalny budynek administracyjny, sklep, aptekę, sześć samochodów i trzy linie energetyczne^[141][142]. Ok. 22:00 wojska rosyjskie uderzyły w Mykołajiwka w rejonie kramatorskim bombami lotniczymi FAB-250 UMPK. Według doniesień w wyniku ataku zniszczeniu uległ budynek hotelu, w którym przebywała wówczas ludność cywilna, a ratownicy wyciągnęli dwie ofiary spod gruzów^[143][144]. Gubernator Serhij Łysak poinformował, że wieczorem i w nocy wojska rosyjskie zaatakowały Nikopol i hromadę Marganiec w obwodzie dniepropetrowskim, w wyniku czego jedna osoba zginęła, a dwie zostały ranne^[145]. Gubernator Ołeh Siniehubow powiedział, że w wyniku rosyjskiego ataku na Charków i jego przedmieścia ranna została osoba cywilna. „Według danych 44-letnia kobieta miała ostrą reakcję na stres w Malej Danyliwce. Rakieta lotnicza KAB uderzyła w dom prywatny”^[146][147].

Gubernator Aleksandr Gusiew podał, że w nocy drony zaatakowały budynek w rejonie ostrogożskim w obwodzie woroneskim. Według doniesień drony zostały stłumione za pomocą walki elektronicznej, a spadające szczątki podpaliły „wybuchowe obiekty”, co doprowadziło do detonacji, które zmusiły do ewakuacji pobliskich miejscowości. Według lokalnych kanałów na Telegramie eksplodował skład amunicji w pobliżu wioski Sołdatskoje, co doprowadziło do potężnego pożaru. Nie odnotowano żadnych ofiar^{[148][149][150]}. Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) potwierdziła później, że „duże składowisko amunicji i sprzętu” zostało „utracone”^[151][152]. Siły ukraińskie stwierdziły, że zniszczono dwa mosty pontonowe nad rzeką Sejm w obwodzie kurskim i system obrony powietrznej Osa przy użyciu bomb SDB i rakiet HIMARS^[153].

Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy, w odpowiedzi na doniesienia mediów o dostarczaniu przez Iran rakiet balistycznych Rosji, stwierdziło, że od ponad dwóch lat Ukraina jest ofiarą codziennych ataków terrorystycznych ze strony Rosji przy użyciu różnych śmiercionośnych broni, w tym irańskich dronów. Jeśli jednak Iran zapewni rakiety balistyczne Rosji, będzie to miało druzgocące konsekwencje dla dwustronnych stosunków między Ukrainą a Iranem. Pogłębiająca się współpraca wojskowa i techniczna między Rosją a Iranem stwarzała poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa nie tylko Ukrainy, ale także całej Europy, Bliskiego Wschodu i świata^{[154][155][156]}.

Podczas Międzynarodowego Forum Ekonomicznego Ambrosetti we Włoszech prezydent Wołodymyr Zełenski, powiedział, że Ukraina „budowała podziemne obiekty do produkcji broni, aby ukraińscy żołnierze mogli się bronić nawet w przypadku opóźnień w dostawach od naszych partnerów”. Dodał także, że opracowano nowe drony i rakiety, szczególnie po to, aby „powrócić wojnę na terytorium Rosji”^[157].

Szef wywiadu ukraińskiego generał Kyryło Budanow powiedział, że platforma społecznościowa Telegram jest szkodliwa i stwarzała zagrożenie dla ukraińskiego bezpieczeństwa narodowego. Nie zgadzał się jednak z blokowaniem Telegramu przez Ukrainę w taki sam sposób, w jaki blokowano rosyjski portal społecznościowy VKontakte w maju 2017 roku, jednak uważa, że przystępując do kanału na Telegramie ludzie nie powinni być anonimowi, a właściciele kanałów powinni zostać poproszeni o zarejestrowanie swojej tożsamości, aby wszyscy zrozumieli, że jest to kanał dla obywatela Rosji lub obywatela Ukrainy^[158].

Ministerstwo Obrony Rosji stwierdziło, że wojska rosyjskie zdobyły wioskę Wodiane na północny wschód od ufortyfikowanego miasta Wuhłedar w obwodzie donieckim^[159][160]. Ministerstwo Obrony Rosji ogłosiło przejęcie kontroli nad Nowohrodiwką w obwodzie donieckim. Strona ukraińska nie skomentowała tych doniesień. Źródła BBC potwierdziły wycofanie się armii ukraińskiej z miasta^[161][162].

W ocenie ISW siły rosyjskie przeprowadziły kontrataki w obwodzie kurskim pośród trwających ukraińskich ofensyw w tym rejonie. Armia rosyjska zrobiła postępy w pobliżu Torećka i Czasiw Jaru w obwodzie donieckim. Analitycy twierdzili także, że siły rosyjskie w ostatnim czasie posunęły się we wschodnim Torećku i kontynuowały działania ofensywne w tym rejonie^[163].

Sztab Generalny Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 164 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły 73 naloty i 190 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły 11 ataków na miejsca koncentracji i systemy przeciwlotnicze, dwa na systemy artyleryjskie i jeden system przeciwlotniczy^[164]. Prezydent Zełenski poinformował, że w ciągu tygodnia Rosja użyła przeciwko Ukrainie ponad 800 kierowanych bomb lotniczych, prawie 300 dronów Shahed 136/131 oraz ponad 60 rakiet^[165].

Według Sił Powietrznych Ukrainy Rosjanie zaatakowali Ukrainę przy użyciu czterech rakiet manewrujących Ch-59 (wystrzelonych z obwodu biełgorodzkiego) i 23 dronów Shahed 136/131 (z Krymu i Kurska). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła jeden pocisk Ch-59 i 15 dronów w obwodach odeskim, charkowskim i dniepropetrowskim, natomiast pozostałe trzy rakiety i dwa drony zaginęły, nie osiągając swoich celów^[166][167]. Administracja Wojskowa poinformowała, że w nocy dwie osoby zginęły, a cztery zostały ranne w podczas wielokrotnego ostrzału Sum. Atak spowodował uszkodzenia domów i pojazdów^[168][169]. Gubernator Ołeh Syniehubow poinformował, że wieczorem siły rosyjskie przeprowadziły atak za pomocą wyrzutni rakiet na obszar mieszkalny w Dergaczach w obwodzie charkowskim, w wyniku czego zginęła 76-letnia kobieta, a co najmniej 13 zostało rannych, w tym dziecko. W ataku uszkodzono osiem domów mieszkalnych^[170]. Gubernator Ołeksandr Prokudin podał, że Rosjanie zrzucili materiały wybuchowe z drona na minibus w rejonie Dniepru w obwodzie chersońskim, w wyniku czego sześć osób zostało rannych w wieku od 43 do 60 lat. Ponadto nad ranem jedna osoba została ranna w ataku drona w Nowoberysławiu^[171].

Ministerstwo Obrony Rumunii oświadczyło, że w nocy radar wojskowy wykrył rosyjskiego drona wkraczającego w rumuńską przestrzeń powietrzną podczas ataku na ukraińską infrastrukturę. Następnie dron opuścił rumuńską przestrzeń powietrzną i poleciał z powrotem na Ukrainę. Władze wysłały tam dwa myśliwce F-16 w celu obserwacji z powietrza i przeprowadzenia działań poszukiwawczych na niezamieszkanych obszarach w pobliżu wsi Periprava. Ministerstwo Obrony zwróciło się do Rosji o przestrzeganie przepisów międzynarodowych i powiadomiło sojuszników z NATO o wtargnięciu w jej przestrzeń powietrzną. MSZ Rumunii wydało oświadczenie, w którym potępiło „ponowne naruszenie” przez Rosję przestrzeni powietrznej kraju i wezwało ją do zaprzestania „kolejnych ataków”, twierdząc, że spowodowało to wymknięcie się przez to sytuacji bezpieczeństwa w całym regionie^[172][173]. Po raz pierwszy od początku wojny rosyjski dron Shahed wkroczył w przestrzeń powietrzną Łotwy, który przyleciał z terytorium Białorusi. Według władz łotewskich dron zgubił się, a następnie rozbił się w pobliżu Rzeżycy^{[173][174][175]}.

Gubernator Wiaczesław Gładkow podał, że ok. 18:00 ukraiński dron uderzył w zbiornik paliwa w pobliżu Wołokonowki w obwodzie biełgorodzkim, Później Gładkow stwierdził, że ukraińskie drony zaatakowały trzy kolejne osady w obwodzie, uszkadzając kilka domów mieszkalnych i samochodów. Nie zgłoszono żadnych ofiar^[176].

Członek Komisji Bezpieczeństwa Narodowego i Polityki Zagranicznej irańskiego parlamentu Ahmad Bakhshayesh Ardestani przyznał w wywiadzie dla irańskiej gazety Didban Iran, że irańskie rakiety balistyczne zostały wysłane do Rosji w celu ataku na Ukrainę, ponieważ Teheran był zmuszony do wymiany barterowej z Rosją^[177][178]. Ardestani stwierdził, że: „Musimy targować się o nasze potrzeby, w tym import soi i pszenicy. Część targowania obejmowała wysyłanie pocisków, a część obejmuje wysyłanie wojskowych dronów do Rosji”. Zapytany, czy wysłanie rakiet balistycznych do Rosji może doprowadzić do dalszych sankcji lub uruchomić tzw. mechanizm „snapback” przeciwko Iranowi, odpowiedział: „Nie może być gorzej niż jest. Dajemy rakiety Hezbollahowi, Hamasowi i Al-Haszd asz-Szabi, więc dlaczego nie Rosji? Sprzedajemy broń i otrzymujemy dolary. Obchodzimy sankcje poprzez nasze partnerstwo z Rosją. Importujemy soję, kukurydzę i inne towary z Rosji. Europejczycy sprzedają broń Ukrainie. NATO weszło na Ukrainę, więc dlaczego nie mielibyśmy wspierać naszego sojusznika, wysyłając rakiety i drony do Rosji?”^[179]. Dzień później wyższy dowódca irańskiej Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej brygadier Fazlollah Nozari, stwierdził, że Iran nie dostarczył Rosji żadnych rakiet, określając wcześniejsze doniesienia jedynie jako wojnę psychologiczną, dodając, że Iran nie wspiera żadnej strony konfliktu między Ukrainą i Rosją^[180][181].

Prezydent Wołodymyr Zełenski zwrócił się do premiera Włoch Giorgii Meloni o zostanie mediatorem w negocjacjach ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie dostaw systemów obrony przeciwrakietowej Patriot^[182][183]. Naczelny dowódca armii ukraińskiej generał Ołeksandr Syrski stwierdził, że w 2023 roku siły rosyjskie wystrzeliły od 6 do 10 pocisków na każdy ukraiński pocisk, natomiast w 2024 roku na każdy ukraiński pocisk przypadało od 2 do 2,5 rosyjskich pocisków^[184].

Dom w Nikopolu po rosyjskim ostrzale. Zginęła 16-letnia dziewczyna.

Remiza strażacka w Kurachowem po nocnym ostrzale rosyjskim.

Rosja zdobyła miasto Krasnohoriwka, 20 km od Doniecka. Formalnie stwierdziła, że ​​zajęła tę miejscowość następnego dnia, wraz z Hryhoriwką i Halytsyniwką^[185][186]. Rosja zdobyła również wieś Memryk, 20 km od Pokrowska^[187].

W opinii ISW siły rosyjskie odzyskały utracone pozycje w obwodzie kurskim pośród trwających ukraińskich działań ofensywnych w tym rejonie. Wojska rosyjskie posunęły się wzdłuż linii Kupiańsk–Swatowe, w pobliżu Siewierska i Pokrowska oraz na południowy zachód od Doniecka, a siły ukraińskie odzyskały pozycje w pobliżu Siewierska^[188].

Siły Powietrzne Ukrainy podały, że Rosja zaatakowała Ukrainę przy użyciu trzech rakiet manewrujących Ch-59/Ch-69 (wystrzelonych z obwodu kurskiego i okupowanego obwodu donieckiego) i ośmiu dronów Shahed 136/131 (z Kurska). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła dwie rakiety Ch-59/Ch-69 i sześć dronów, natomiast dwa kolejne zaginęły na terenie Ukrainy. Obrona przeciwlotnicza działała w obwodach kijowskim, czerkaskim, sumskim i dniepropietrowskim^[189][190].

Gubernator Serhij Łysak powiedział, że nad ranem siły rosyjskie ostrzelały (za pomocą wyrzutni rakietowych Grad i dronów) miasto Nikopol w obwodzie dniepropetrowskim, zabijając 16-letnią dziewczynę i raniąc trzy kolejne osoby w wieku od 66 do 79 lat. Rosja wystrzeliła pociski artyleryjskie „na centrum, w wyniku czego odnotowano zniszczenia w jednym z przedsiębiorstw. Uszkodzonych zostało 12 domów prywatnych i osiem budynków gospodarczych. Uszkodzone zostały dwa garaże, samochód osobowy, linia energetyczna”. Trafienia odnotowano także na terenach hromad marganieckiej, pokrowskiej i myriwskiej w rejonie nikopolskim^[191][192]. Gubernator Ołeksandr Prokudin podał, że armia rosyjska zaatakowała dronem cywilny samochód w Antoniwce na przedmieściach Chersonia, raniąc dwóch cywili. Rosjanie za pomocą drona zaatakowali jeden ze szpitali w rejonie dnieprzańskim w Chersoniu. W ataku ranna została pielęgniarka^[193][194]. Administracja Wojskowa podała, że wojska rosyjskie przeprowadziły 16 ostrzałów terenów przygranicznych obwodu sumskiego za pomocą nalotów, moździerzy, artylerii i dronów różnego typu. W sześciu hromadach odnotowano 42 eksplozje^[195]. Według Wołodymyra Artiucha w związku z nasileniem rosyjskich ostrzałów w rejonie szostkinskim ogłoszono obowiązkową ewakuację trzech miejscowości: Głuchowa, Swesy i Esmania, w których żyło łącznie ok. 40 tys. osób^[196].

Ministerstwo Obrony Łotwy potwierdziło na konferencji prasowej, że rosyjski dron rozbił się 7 września w parafii Gaigalava, 85 km na północny zachód od granicy z Białorusią. Materiały wybuchowe nie wybuchły. Dron leciał w kierunku Ukrainy przez białoruską przestrzeń powietrzną przed wlotem na Łotwę. Sojusznicy z NATO zostali powiadomieni o incydencie. MSZ Łotwy oświadczyło, że wezwało rosyjskiego chargé d’affaires na Łotwie w związku z incydentem i zwróciło się o wyczerpujące wyjaśnienie zdarzenia. Chargé d’affaires oświadczył, że poinformuje rosyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych o sytuacji^[197][198]. Ministerstwo Obrony Rumunii podało, że w powiecie Tulcza, niedaleko granicy z Ukrainą, odkryto wrak rosyjskiego drona Shahed. „W najbliższej przyszłości poszukiwania będą prowadzone także w okolicach wsi Karaorman, gdzie według doniesień istnieje kolejne możliwe miejsce katastrofy”^[199][200].

Minister obrony Szwecji Pål Jonson ogłosił 17. pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy o wartości 443 milionów dolarów, obejmujący łodzie bojowe, broń przeciwpancerną, amunicję, rakiety i części zamienne do samolotów Gripen, dodając, że Szwecja wkroczyła w „nową fazę wsparcia wojskowego dla Ukrainy, z większym naciskiem na produkcję zamiast darowizn”. Przekazanie samolotów Gripen Ukrainie „nie było wówczas opcją wykonalną, ponieważ kolidowałoby to z priorytetowym wprowadzeniem myśliwców F-16”, ale Szwedzi kontynuowali wysiłki w celu ustalenia warunków wysyłania Gripenów na Ukrainę w przyszłości, w związku z czym „pozyskiwano części materiałowe do samolotów JAS 39 Gripen” o wartości ok. 222 milionów dolarów^[201][202]. Ukraina ogłosiła, że ​​rozpoczęto krajową produkcję odpowiedników granatów ręcznych z czasów Związku Radzieckiego, takich jak F-1 i RGD-5^[203].

Państwowa Służba Ratunkowa stale starała się zwiększyć liczbę saperów, których w służbie ratowniczej było wówczas ok. 2 tys. Na Ukrainie działa 53 operatorów rozminowywania, którzy otrzymali odpowiednie dokumenty certyfikacyjne i pozwolenia na humanitarne rozminowywanie. Służba Ratownicza wspólnie z Japońską Agencją Współpracy Międzynarodowej (JICA) organizowała jeden z projektów, w ramach którego zostanie zrealizowany nowoczesny ośrodek szkolenia saperów^[204].

Armia ukraińska poinformowała, że 7 sierpnia w obwodzie charkowskim żołnierze 3 Brygady Pancernej Ukrainy zestrzelili rosyjskiego drona zwiadowczego Orłan-10 na rekordowej wysokości 3620 m. 3 Brygada opublikowała nagranie z widokiem z perspektywy pierwszej osoby przedstawiające prawdopodobnie kolejny dron wbijający się w rosyjskiego drona^[205]. Armia ukraińska podała, że w sierpniu 2024 roku siły rosyjskie użyły broni chemicznej przeciwko ukraińskim żołnierzom 447 razy, co stanowiło naruszenie Konwencji o zakazie broni chemicznej^[206].

Rzecznik Gwardii Narodowej Ukrainy Rusłan Muzyczuk powiedział, że w ciągu ostatniego miesiąca siły rosyjskie stały się znacznie bardziej aktywne w sektorze kupiańskim w północno-wschodnim obwodzie charkowskim. „(Siły rosyjskie) próbowały atakować nasze pozycje, mianowicie w rejonie Syńkiwki i Stelmachiwki, gdzie Rosja podjęła w ostatnich dniach dość poważne ataki”. Rosjanie podejmowali próby ataków w innych miejscach obwodu charkowskiego. Według Muzyczuka Rosja koncentrowała jednostki czołgów i zmechanizowane podczas próby natarcia na południu, gdzie wojska rosyjskie próbowały przedostać się przez linię obrony wzdłuż rzeki Żerebeć. Rosja starała się zwiększyć presję na całym froncie i rozciągnąć ukraińską obronę, w związku z czym wojska rosyjskie zintensyfikowały ataki w pobliżu Tyche. Ponadto 92 Brygada Szturmowa poinformowała, że ​​jej siły odparły próbę przebicia granicy przez rosyjskie jednostki zmechanizowane w obwodzie charkowskim^[207].

Według ISW siły ukraińskie posunęły się naprzód w obwodzie kurskim w trakcie trwających ukraińskich ofensyw w tym rejonie. Wojska rosyjskie zrobily postępy w pobliżu Kreminnej, Siewierska, Torećka, Pokrowska i Doniecka^[185].

Sztab Generalny Ukrainy poinformował, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 131 starć. W ciągu 24h wojska rosyjskie przeprowadziły dwa ataki rakietowe, 66 nalotów i 180 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły 10 ataków na miejsca koncentracji i systemy przeciwlotnicze, jeden na punkt kontrolny, osiem na systemy artyleryjskie i jeden na stację walki radioelektronicznej^[208].

Według doniesień armia rosyjska rozpoczęła kontrofensywę w obwodzie kurskim, z doniesieniami o rosyjskich postępach w rejonie koreniewskim. Dowódca czeczeński Apti Alaudinow stwierdził również, że wojska rosyjskie wkroczyły do ​​Snagostu^[209]. Stwierdzono również, że Rosjanie odzyskali rzekomo miejscowości Gordiejewka i Wniezapnoje^[210]. Prezydent Putin podobno nakazał swoim wojskom odzyskanie okupowanego obszaru obwodu kurskiego do 1 października 2024 roku^[211].

Według Sił Powietrznych Ukrainy w nocy armia rosyjska zaatakowała Ukrainę przy użyciu jednej rakiety balistycznej Iskander-M (wystrzelonej z Krymu), jednej rakiety przeciwradarowej Ch-31P (znad Morza Czarnego) i 46 dronów Shahed 136/131 (z Kurska i Jejska). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła 38 dronów, kolejne trzy udały się w kierunku Rosji i obwodu ługańskiego, natomiast trzy zaginęły na terenie Ukrainy. Obrona przeciwlotnicza działała w obwodach winnickim, kijowskim, czernihowskim, kirowohradzkim, mikołajowskim, odeskim, chersońskim, czerkaskim, sumskim, dniepropetrowskim, charkowskim, zaporoskim i połtawskim. Dwie osoby zostały ranne w obwodzie czerkaskim. W Humaniu uszkodzony został obiekt infrastrukturalny^{[212][213][214]}. Premier Denys Szmyhal powiedział, że Rosja zrzuciła ścieki z cukrowni w miejscowości Tiotkino w obwodzie kurskim do rzeki Sejm, która przepływa przez obwody biełgorodzki i kurski, a także obwód sumski i czernihowski, a następnie wpływa do rzeki Dniepr, powodując spadek poziomu tlenu i śmierć dużej liczby ryb^[215]. Szmyhal stwierdził także, że przed nadchodzącą zimą Ukraina zabezpieczyła 85% swojej infrastruktury energetycznej w oczekiwaniu na dalsze rosyjskie ataki^[216].

Ministerstwo Obrony Rosji stwierdziło, że ​​zestrzelono 144 drony nad dziewięcioma obwodami, w tym moskiewskim (ok. 20), briańskim (72), kurskim (14), tulskim (13), biełgorodzkim (8), kałuskim (7), woroneskim (5), lipieckim (4) i orłowskim (1)^[217][218]. Według mera Siergieja Sobianina obwód moskiewski został zaatakowany przez ponad 15 dronów, które zostały zestrzelone w rejonie Podolska, Lubierec, Ramienskoje, Domodiedowa i Kołomny. W troickim okręgu administracyjnym fragmenty drony spadły na terytorium prywatnego domu, ale nie było ofiar. W wyniku uderzenia spadających szczątków drona w blok mieszkalny zginęła 46-letnia kobieta, a trzy kolejne zostały ranne, natomiast trzy mieszkania w Ramienskoje w obwodzie moskiewskim zapaliły się. Dziesiątki domów w regionie zostało uszkodzonych z powodu ukraińskich ataków. Gubernator Andriej Worobiow stwierdził, że co najmniej dwa wysokie wieżowce zostały uszkodzone przez drony^{[219][220][221]}. W związku z atakami trzy główne lotniska w Moskwie (Domodiedowo, Żukowskij i Wnukowo) zostały tymczasowo zamknięte^[222]. Ukraiński wywiad poinformował, że zestrzelono rosyjski samolot Su-30SM podczas operacji na Morzu Czarnym. Samolot został prawdopodobnie zniszczony przez przenośny system przeciwlotniczy i należał do 43 Oddzielnego Pułku Lotnictwa Morskiego Sił Powietrzno-Kosmicznych Rosji. Ok. 11:00 nad ranem armia rosyjska straciła kontakt z załogą, która prawdopodobnie zginęła^[223][224]. Wywiad ukraiński i ukraińskie siły specjalne podały, że podłożono ładunki wybuchowe pod rosyjską linię kolejową w obwodzie biełgorodzkim, wykolejając pociąg towarowy składający się z 11 wagonów i lokomotywy^[225].

Według ISW wprowadzenie do walki w rejonie Pokrowska ukraińskich rezerw doprowadziło do ustabilizowania sytuacji. Ukraińcy kontrolowali Sełydowe, lecz walki trwały na wschodnich krańcach miasta. Według części źródeł wznowione zostały walki o zajętą przez Rosjan Hrodiwkę. Po kilkudniowej przerwie Rosjanie wyprowadzili nowy atak w kierunku zachodnim, rozpoczynając walki o Łysiwkę, której zajęcie znacznie utrudniłoby zaopatrzenie sił broniących Sełydowego. Pogłębiało się oskrzydlenie sił ukraińskich na zachód od Doniecka. Część Ukraińców wycofała się, oddając ostatnie pozycje w zachodniej Krasnohoriwce i rejon umocniony wokół wsi Newelśke. Ewakuację wojsk ukraińskich utrudniały rosyjskie postępy na zachodnim brzegu rzeki Wołcza, gdzie walki toczyły się w pobliżu Ukrajinśka i Hirnyka, a także wzdłuż rzeki Łozowa. Wojska rosyjskie zintensyfikowały działania na południowy zachód od Doniecka, oskrzydlając Wuhłedar. Po zajęciu przez Rosjan Wodianego zaopatrzenie miasta możliwe było wyłącznie drogami gruntowymi. Sytuację utrudniały postępy rosyjskie na południe od Wuhłedaru oraz na zachód, trasą w kierunku Wełykiej Nowosiłki. Rosjanie zajęli Preczystiwkę, z której biegnie droga do Kurachowego, i podeszli pod Zołotą Nywę, skąd prowadziła droga do Pokrowska. Siły rosyjskie kontynuowały także atak na zachód z zajętej Kostiantyniwki. Ukraińcy krótkotrwale odzyskali pozycje w północnej części Nju-Jorka, czym umożliwili ewakuację żołnierzy okrążonych na terenie zakładów chemicznych. Wypierając Ukraińców, wojska rosyjskie wkroczyły do Nelipiwki. Poczyniły też postępy w Torećku, zajmując kolejne kwartały we wschodniej części miasta, a także na zachód od Nju-Jorka. Rosja wypierała siły ukraińskie z ostatnich pozycji na wschód od kanału Doniec–Donbas w rejonie Czasiw Jar]u. Rosjanie przekroczyli kanał na północ od miasta, lecz nie osiągając tam znaczących postępów. Na północny wschód od Kupiańska Rosjanie opanowali ruiny Syńkiwki oraz poczynili postępy na południowy wschód od miasta w kierunku rzeki Oskoł. Ukraińskie Zgrupowanie „Tawria” potwierdziło aktywizację sił rosyjskich w obwodzie chersońskim. Według części źródeł Rosjanie zajęli kilka większych wysp u ujścia Dniepru i przeprowadzili rozpoznanie na jego prawym brzegu. Wzrosła aktywność artylerii i dronów^[226].

Minister obrony Ruben Brekelmans w rozmowie z Frankfurter Allgemeine Zeitung oświadczył, że Holandia zezwoliła Ukrainie na wykorzystanie dostarczonej broni do uderzeń w głąb terytorium Rosji. Obiecane przez kraj myśliwce F-16 również nie podlegały ograniczeniom^[227][228].

Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych Anthony Blinken potwierdził w Londynie, że Iran przekazał Rosji rakiety balistyczne krótkiego zasięgu do użytku podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej. USA ogłoszą nowe sankcje wobec Iranu, a ograniczenia dotkną także irańskie linie lotnicze Iran Air^[229][230]. Szefowie MSZ Francji, Niemiec i Wielkiej Brytanii wydali wspólne oświadczenie, w którym zdecydowanie potępiają irański eksport rakiet balistycznych do Rosji. Wsparcie militarne Iranu oznaczało dalszą eskalację agresywnej wojny Rosji przeciwko Ukrainie, dzięki której rakiety Iranu będą mogły dotrzeć do terytorium Europy, zwiększając niebezpieczeństwo narodu ukraińskiego i stanowiąc bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa europejskiego. Te trzy kraje oświadczyły, że jeśli Iran dostarczy Rosji rakiety balistyczne, zostaną podjęte nowe, poważne środki przeciwko Iranowi, m.in. natychmiast zostaną podjęte kroki w celu anulowania dwustronnej umowy o usługach lotniczych z Iranem oraz pociągnięcia do odpowiedzialności kluczowych podmiotów i osób zaangażowanych w irański program rakiet balistycznych. Trzy kraje będą ściśle współpracować z partnerami europejskimi i międzynarodowymi, aby zareagować zdecydowanie, a także wezwać Iran do natychmiastowego zaprzestania wszelkiego wsparcia Rosji w wojnie z Ukrainą^[231].

Rynek w Myrnohradzie po rosyjskim ostrzale. Ponad 30 punktów handlowych stanęło w płomieniach.

Według ISW wojska rosyjskie rozpoczęły kontrataki wzdłuż zachodniego skraju kontrolowanego przez Ukraińców obszaru w obwodzie kurskim i według doniesień 10 i 11 września zajęły kilka miejscowości na północny wschód i południe od Korieniewa. Dostępne dowody wizualne sugerowały, że siły rosyjskie przeprowadzające kontrataki w obwodzie kurskim działały w jednostkach wielkości kompanii i mogły wykorzystywać elementy bardziej doświadczonych w walce jednostek do przeprowadzania kontrataków. Tymczasem wojska rosyjskie zrobiły postępy na południowy wschód od Kupiańska, w pobliżu Torećka i w pobliżu Pokrowska^[232].

Według doniesień rosyjska kontrofensywa w rejonie korieniewskim w obwodzie kurskim trwała nadal, a niektóre rosyjskie źródła podały, że odzyskano nawet 165 km². Dowódca czeczeńskich sił specjalnych Ahmed Apdi Araudinov powiedział, że rosyjska 155 Brygada Piechoty Morskiej przeprowadziła kontratak z zachodu na obwód kurski, odbijając „ok. 10 miejscowości”, w tym wieś Snagost. Operacje te miały miejsce w trakcie przerzucania wojsk ukraińskich z obwodu kurskiego w pobliże Pokrowska, co według ukraińskiego blogera wojennego dało siłom rosyjskim przewagę w Kursku^{[233][234][235]}. Ukraiński projekt DeepState również poinformował, że ​​„sytuacja na lewej [zachodniej] flance sił ukraińskich w obwodzie kurskim pogorszyła się”. Według DeepState „Rosjanie rozpoczęli aktywne operacje szturmowe, przewożąc pojazdy opancerzone przez rzekę Sejm i inne mniejsze rzeki”, a siły rosyjskie zbliżały się do Snagostu, ale nie potwierdzono, że wieś została zajęta^[236].

Siły Powietrzne Ukrainy podały, że Rosja zaatakowała Ukrainę za pomocą jednej rakiety balistycznej Iskander-M (wystrzelonej z Kraju Krasnodarskiego), dwoma rakietami kierowanymi S-300 (z okupowanego obwodu donieckiego), sześcioma rakietami przeciwradarowymi Ch-31P (znad Morza Czarnego) i 25 dronów Shahed 136/131 (z Kurska, Jejska i Krymu). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła 20 dronów, natomiast pięć dronów zaginęło na terytorium Ukrainy. Obrona przeciwlotnicza działała w obwodach kijowskim, chersońskim, czerkaskim, sumskim, dniepropetrowskim i połtawskim^[237]. Gubernator Wadym Fiłaszkin powiedział, że ok. 12:00 i 14:00 Rosja dwukrotnie uderzyła za pomocą artylerii w Kostiantyniwkę w obwodzie donieckim, w wyniku czego trzy osoby zginęły, a pięć zostało rannych. Podczas ataku uszkodzone zostały cztery domy, sklep i linia energetyczna^[238].

Gubernator Andriej Czibis poinformował, że drony zaatakowały obwód murmański, co spowodowało ograniczenia lotów w miastach Murmańsk i Apatyty. poinformował, że zestrzelono trzy drony, które przeleciały ponad 1600 km od Ukrainy. Ministerstwo Obrony Rosji nie odnotowało żadnych dronów nad obwodem murmańskim, dodając, że obrona przeciwlotnicza zestrzeliła ukraińskie drony nad obwodami biełgorodzkim, kurskim i orłowskim^{[239][240][241]}. Ministerstwo Obrony Rosji oświadczyło, że ​​odparto próbę przejęcia przez siły ukraińskie platformy wiertniczej Krym-2 na Morzu Czarnym^[223].

Premier Denys Szmyhal po spotkaniu z premier Eviką Siliņą zapowiedział, że Łotwa przekaże Ukrainie nowy pakiet pomocy wojskowej, obejmujący m.in. transportery opancerzone^[242]. Departament Obrony USA poinformował, ze przyznano kontrakt o wartości ok. 1,2 miliarda dolarów wykonawcy zbrojeniowemu Raytheon na produkcję pocisków powietrze-powietrze AIM-120 AMRAAM. Będzie to obejmować sprzedaż zagraniczną broni Ukrainie i innym krajom^[243].

Minister spraw zagranicznych David Lammy powiedział, że Ukrainie zostanie przekazana nowa partia pomocy humanitarnej o wartości 781 mln dolarów „na najpilniejsze potrzeby humanitarne, energetyczne i stabilizacyjne, a także wsparcie reform, ożywienia gospodarczego i odbudowy”, wsparcie ukraińskiej sieci energetycznej i wzmocnienie infrastruktury energetycznej przed zimą i oczekiwaną kampanią rosyjskich ataków i pomoc humanitarną, która wesprze Ukraińców żyjących na pierwszej linii frontu i przesiedleńców. Pakiet obejmował także gwarancje kredytowe o wartości 484 mln dolarów dla kredytów Banku Światowego, mające na celu wzmocnienie stabilności gospodarczej poprzez finansowanie usług publicznych, takich jak szkoły i szpitale, a także wypłatę emerytur i wynagrodzeń pracowników sektora publicznego^[244]. Sekretarz stanu USA Antony Blinken ogłosił, że Stany Zjednoczone przekażą Ukrainie pomoc humanitarną o wartości 700 mln dolarów, w tym 325 mln dolarów na pomoc w naprawie infrastruktury energetycznej, 290 milionów dolarów na wsparcie „milionów ludzi na Ukrainie i w regionie, którzy zostali zmuszeni do ucieczki ze swoich domów” i 102 mln dolarów na działania mające na celu usuwanie „min przeciwpiechotnych i niewybuchów, które Rosja pozostawiła na Ukrainie”^[245].

Ministerstwo Obrony Ukrainy oświadczyło, że zatwierdziło opracowany i wyprodukowany na Ukrainie dron „Black Widow” do celów wojskowych. Był to dron jednorazowego użytku, mogący przenosić ciężkie materiały wybuchowe. Ponadto był stosunkowo tani, w wyniku czego mógł być wykorzystywano jako dron z widokiem z perspektywy pierwszej osoby (FPV)^[246].

Prezydent Wołodymyr Zełenski podczas 4. Platformy Krymskiej w Kijowie powiedział, że wówczas nie było dowodów na to, że Rosja użyła irańskie rakiety balistyczne przeciwko Ukrainie, stwierdzając, że: „na razie nie mogę potwierdzić użycia rakiet. Mogę to potwierdzić tylko wtedy, gdy mamy dowody. Tak jak to miało miejsce w przypadku Korei Północnej”^[247]. Ponadto Zełenski stwierdził, że od początku inwazji Rosja popełniła na Ukrainie 137 tys. zbrodni wojennych, w tym umyślne ataki na ludność cywilną, ataki na miejsca kultury lub instytucje medyczne oraz stosowała tortury i deportacje^[248].

Zniszczenia w Konotopie nocnym po ataku rosyjskiego drona. 14 osób zostało rannych.

Skutki rosyjskiego ostrzału samochodów misji humanitarnej Czerwonego Krzyża w Wiroliubiwce. Zginęło trzech pracowników CK, a dwóch zostało rannych.

Cerkiew Bogurodzicy „Znak” (1912) w Nikopolu po rosyjskim ostrzale.

Według ukraińskiego projektu DeepState w nocy z 11 na 12 września siły rosyjskie zdobyły wieś Łysiwka w obwodzie donieckim oraz posunęły się „w kierunku Łysiwki, Kliszczijiwki, Newelśkego, Ukrajinśka i okolic”^[249]. Rzecznik ukraińskiego Zgrupowania „Tawria” Dmytro Łychowij poinformował, że w ostatnich dniach nasiliły się starcia na lewym brzegu Dniepru, gdzie jesienią 2023 roku siły ukraińskie utworzyły przyczółek w rejonie Krynek, stwierdzając, że: „Dzisiaj od początku dnia do 16.00 miały miejsce dwa ataki. Wczoraj było ich siedem w ciągu dnia, a w zeszłym tygodniu ok. 60”. Dodał także, że: „Wróg czynił znaczne wysiłki, aby zająć teren (...) na lewym brzegu. Działania zaczepne tam nieco komplikują potrzeby logistyczne wymagające łodzi i skuterów wodnych”, zapewniając jednak, że przyczółek trzyma się mocno, a siły rosyjskie ponoszą ciężkie straty^[250]. P.o. rzecznika 33 Samodzielnej Brygady Zmechanizowanej Nazar Woitenkow stwierdził, że wojska rosyjskie nacierały w kierunku Kurachowego z trzech kierunków, ale ich postęp został spowolniony. „Rosjanie po prostu bezskutecznie próbowali tu coś zrobić. Jeśli zobaczymy jakiś ruch, to najczęściej te kolumny – kolumny czołgów, kolumny pancerne – będą nacierać na nasze jednostki z lewej lub prawej strony. W naszym kierunku nie odnoszą żadnych sukcesów”. Dodał również, że „jego zdaniem miasto przygotowywało się do obrony, kopiąc okopy, rowy przeciwpancerne i miejsca, które mogłyby stać się potencjalną twierdzą dla Rosjan, aby uniemożliwić im przejście do kolejnych miejscowości”^[251].

W opinii ISW siły rosyjskie kontynuowały kontrataki na kontrolowanym przez Ukraińców obszarze w obwodzie kurskim, jednak zrobiły jedynie marginalne postępy, prawdopodobnie z powodu ukraińskich działań ofensywnych i defensywnych na tym obszarze. Rosjanie do tej pory posunęli się naprzód w obszarach obwodu kurskiego, nad którymi wojska ukraińskie nie sprawowały jeszcze pełnej kontroli ani nie próbowały jej przejąć, a siły rosyjskie prawdopodobnie napotkają większe trudności podczas kontrataków w dalszych obszarach, nad którymi siły ukraińskie sprawowały kontrolę. Władze rosyjskie prawdopodobnie rozmieściły dodatkowe elementy rosyjskiej 106 Dywizji Powietrznodesantowej w obwodzie kurskim i mogą zacząć przerzucać więcej doświadczonych bojowo sił, aby wesprzeć trwające rosyjskie kontrataki i przyszłe operacje kontrofensywne przeciwko siłom ukraińskim w Rosji. Tymczasem wojska rosyjskie zrobiły postępy na północ od Czasiw Jaru, na południowy wschód od Pokrowska i na zachód od Doniecka^[252].

Prezydent Zełenski oświadczył, że trzech pracowników Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża zginęło, a trzech kolejnych zostało rannych w wyniku rosyjskiego ostrzału na pojazdy misji humanitarnej we Wiroliubiwce, na obrzeżach Kostiantyniwki w obwodzie donieckim^[253][254]. Gubernator Ołeh Siniehubow powiedział, że dwie osoby zginęły, a co najmniej siedem zostało rannych w oddzielnym ataku amunicją kasetową w Borowej, który spowodował pożar co najmniej pięciu domów^[255]. Armia rosyjska przeprowadziła atak dronów na Konotop w obwodzie sumskim, w wyniku czego 14 osób zostało rannych. Według lokalnej Administracji Wojskowej celem ataków były obiekty energetyczne, budynki mieszkalne, infrastruktura cywilna oraz instytucje medyczne i oświatowe. Według mera Artema Seminikhina w wyniku znacznych zniszczeń w infrastrukturze energetycznej doszło do krytycznej sytuacji w dostawach energii elektrycznej, a miasto zostało pozbawione prądu^{[256][257][258]}. Przewodniczący Związku Zawodowego Górników Ukrainy Mychajło Wołyniec poinformował, że 151 górników zostało uwięzionych pod kopalnią Dobropole w obwodzie donieckim z powodu przerwy w dostawie prądu spowodowanej rosyjskimi atakami^[259]. Gubernator Wadym Fiłaszkin powiedział, że rosyjskie ataki odcięły dostawy gazu i wody w Pokrowsku w obwodzie donieckim. Modułowa stacja filtracyjna, która zaopatrywała miasto w wodę, przestała działać z powodu trwających walk w tym rejonie^[260].

Wieczorem rosyjskie samoloty przeprowadziły atak rakietowy na statek towarowy przewożący pszenicę z Ukrainy do Egiptu. Masowiec „Aya”, obsługiwany przez ateńskie przedsiębiorstwo i pływający pod banderą Saint Kitts i Nevis, znajdował się na Morzu Czarnym w pobliżu ujścia Dunaju, w wyłącznej strefie ekonomicznej Rumunii (ok. 55 km od portu Sfântu Gheorghe). Statek został trafiony rosyjskim pociskiem Ch-22, wystrzelonym samolotu Tu-22, w wyniku czego został uszkodzony, ale zachował zdolność do poruszania się. Załoga nie odniosła obrażeń^{[261][262][253][263]}.

Gubernator Witalij Chocenko poinformował, że Zakłady maszynowe „Omsktransmash” w Omsku, produkujące czołgi i wyrzutnie rakiet TOS-1, stanęły w płomieniach. Rosyjski kanał na Telegramie udostępnił nagrania pokazujące kłęby dymu unoszące się nad zakładem. Według Chocenko dach jednego z departamentów zapalił się podczas napraw, natomiast zakład podał, że „incydent nie wpłynął na produkcję”. Nie zgłoszono żadnych ofiar^[264].

Ministerstwo Obrony Litwy poinformowało o wysłaniu na Ukrainę transporterów opancerzonych M113 oraz pojazdów terenowych, które powinny dotrzeć na Ukrainę w ciągu tygodnia^[265].

Według Los Angeles Times Stany Zjednoczone rozważały zezwolenie Ukrainie wykorzystanie do ataków na cele wojskowe w Rosji brytyjskich i francuskich rakiet manewrujących Storm Shadow i SCALP-EG, jednak nie amerykańskich rakiet balistycznych dalekiego zasięgu ATACMS^[266]. Prezydent Władimir Putin ostrzegł państwa NATO przed przychylaniem się do prośby Ukrainy o zezwolenie jej na użycie broni dalekiego zasięgu przeciwko celom na terytorium Rosji. Władze rosyjskie zinterpretowałyby to jako zaangażowanie się NATO w wojnę^[267]. Minister obrony Boris Pistorius uważał, że ​​użycie przez Ukrainę broni dalekiego zasięgu przeciwko celom w Rosji podlegało prawu międzynarodowemu. Odnosząc się do oświadczenia Putina, stwierdził, że: „Groźby Putina są groźbami Putina i nic więcej nie trzeba mówić. Grozi, kiedy mu się podoba, i kusi, kiedy uzna to za stosowne”^[268]. Prezydent Zełenski nalegał, aby znieść ograniczenia dotyczące użycia zachodniej broni dalekiego zasięgu do uderzeń na terytorium Rosji, bez żadnych ograniczeń odległości, dodając, że opóźnienia w podjęciu decyzji już skłoniły Rosję do przeniesienia celów wojskowych w głąb terytorium Rosji^[269]. Według sekretarza stanu USA Antony’ego Blinkena Rosja otrzymała od Iranu 225 rakiet krótkiego zasięgu Fath 360. Według krajów zachodnich dostarczenie rakiet oznaczało znaczną eskalację^[270].