Kaplica grobowa rodziny Klausów w Mysłowicach

Kaplica grobowa rodziny Klausów w Mysłowicach
A/93/03 z 18 września 2003 roku[1]
kaplica cmentarna
Ilustracja
Kaplica od frontu (2014)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Mysłowice

Adres

ul. Mikołowska

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Najświętszego Serca Pana Jezusa

Historia
Data zakończenia budowy

1870–1871

Fundator

Anton Klaus

Dane świątyni
Styl

neogotyk

Świątynia
• materiał bud.
• powierzchnia


• piaskowiec
15 m²

Ołtarz
• liczba ołtarzy


1

Położenie na mapie Mysłowic
Mapa konturowa Mysłowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Kaplica Klausów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kaplica Klausów”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kaplica Klausów”
Ziemia50°14′21,7″N 19°08′21,0″E/50,239361 19,139167
Multimedia w Wikimedia Commons

Kaplica grobowa rodziny Klausów w Mysłowicach – kaplica w Mysłowicach, położona na terenie tzw. „starego cmentarza” przy ulicy Mikołowskiej, w dzielnicy Mysłowice Centrum, wzniesiona w stylu neogotyckim w latach 1870–1871, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

Historia

W 1811 roku w Mysłowicach, na rogu późniejszych ulic Oświęcimskiej i Mikołowskiej, został założony cmentarz rzymskokatolickiej parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa[2]. W latach 1870–1871 została na nim wzniesiona kaplica ufundowana przez mysłowickiego przemysłowca Antona Klausa, właściciela wielu mysłowickich kopalń[3][4], jako grobowiec rodzinny[5]. Pod budowę kaplicy rodzina Klausów, na przełomie 1870 i 1871 roku, zapłaciła za miejsce na cmentarzu kwotę 1000 talarów, które później ks. Eduard Kleemann, proboszcz mysłowickiej parafii, wykorzystał na remont murów cmentarza[6].

W 1909 roku w kaplicy rodzinnej Klausów został pochowany budowniczy kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa, ks. Franciszek Klaszka[7]. W latach 70. XX wieku kaplicę zaadaptowano na kaplicę grobową dla księży z mysłowickiej parafii. Szczątki księży zostały ekshumowane z nowego cmentarza, a na fasadzie kaplicy zostały zamocowane płyty epitafijne[8].

18 września 2003 roku kaplicę wpisano do rejestru zabytków nieruchomych[5].

Charakterystyka

Kaplica grobowa rodziny Klausów położona jest na tzw. „starym cmentarzu” przy ulicy Mikołowskiej w Mysłowicach[5], na terenie dzielnicy Mysłowice Centrum[9]. Usytuowana jest przy głównej alei cmentarza, z fasadą skierowaną ku wschodowi[2] i jest jedną z większych kaplic na mysłowickiej nekropolii[3].

Jest to obiekt murowany z piaskowca, licowany zewnętrznie ciosami kamiennymi, z detalami z piaskowca, a wewnątrz otynkowany[2]. Wzniesiony został na rzucie prostokąta, od zachodu zakończony jest trójbocznie. Kaplica kryta jest dachem dwuspadowym, pokrytym papą, a nad częścią zachodnią dachem trójspadowym[2]. Powierzchnia użytkowa kaplicy wynosi 14 m², a jej kubatura to 90 m³[8].

Kaplica architektoniczne reprezentuje styl neogotycki[5]. Jej elewacja jest oszkarpowana, zwieńczona pinaklami z żabką, u podstawy których znajdują się trójkątne pola. Fasada jest jednoosiowa, z prowadzącym do wnętrza kaplicy portalem drzwiowym z kratą o dekoracji w formie rybich łusek, z podziałem krzyżowym. Przed nim znajdują się kilkustopniowe kamienne schody. Ponad portalem umieszczono inskrypcję z napisem „Familie Klausa/1870”, nad którym znajduje się kamienna, wypełniona witrażem rozeta z czwórliściem w centrum. W elewacji zachodniej znajdują się dodatkowo niewielkie okienka w kształcie trójliścia[2][4].

Wnętrze kaplicy jest jednoprzestrzenne, dwuprzęsłowe, z trójboczną częścią ołtarzową i kryptą[8]. Posadzka wewnątrz budowli jest marmurowa, czarno-kremowa[2]. We wnętrzu znajduje się neogotycki ołtarz w formie mensy krzyżowej z krucyfiksem, a także secesyjna stela nagrobna Ernesta Breslera[8].

Kaplica wpisana jest do rejestru zabytków nieruchomych pod nr. A/93/03 – granice ochrony obejmują budynek kaplicy[5]. Użytkownikiem obiektu jest rzymskokatolicka parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mysłowicach[10].

Galeria

  • Kaplica of strony wschodniej (2013)
    Kaplica of strony wschodniej (2013)
  • Kaplica od strony południowej (2021)
    Kaplica od strony południowej (2021)
  • Kaplica od strony południowo-zachodniej (2021)
    Kaplica od strony południowo-zachodniej (2021)
  • Wnętrze kaplicy (2021)
    Wnętrze kaplicy (2021)

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2023-03-01] .
  2. ↑ a b c d e f Kontna i Caban 2020 ↓, s. 2.
  3. ↑ a b Witecka 2008 ↓, s. 115.
  4. ↑ a b Ewelina Śmigiel: Kaplica grobowa rodziny Klaussów. zabytek.pl, 2018-09-14. [dostęp 2024-02-07]. (pol.).
  5. ↑ a b c d e Gminny… 2021 ↓, s. 36.
  6. ↑ Kudera 1934 ↓, s. 183.
  7. ↑ Luiza Rotkegel: Tajemnice starego cmentarza. mdhmyslowice.pl, 2011-10-28. [dostęp 2024-02-07]. (pol.).
  8. ↑ a b c d Kontna i Caban 2020 ↓, s. 3.
  9. ↑ Urząd Miasta Mysłowice: Zintegrowany System Informacji Przestrzennej Miasta Mysłowice – CRD MIIP. zsip.myslowice.pl. [dostęp 2024-01-02]. (pol.).
  10. ↑ Kontna i Caban 2020 ↓, s. 1.

Bibliografia

  • Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Mysłowice na lata 2022 – 2025, Załącznik do uchwały Nr L/762/21 Rady Miasta Mysłowice z dnia 21 grudnia 2021 r., Mysłowice 2021  (pol.).
  • IrenaI. Kontna IrenaI., EwaE. Caban EwaE., Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa. Kaplica cmentarna rodziny Klausów, Warszawa: Ośrodek Dokumentacji Zabytków w Warszawie, 2020  (pol.).
  • JanJ. Kudera JanJ., Historja parafji mysłowickiej, Mysłowice: Drukarnia Sztuka, 1934 [dostęp 2024-02-07]  (pol.).
  • HelenaH. Witecka HelenaH., Moje miasto Mysłowice, Wydanie pierwsze, Mysłowice: Drukarnia B1, 2008, ISBN 978-83-927954-0-7  (pol.).