Kościół św. Antoniego Padewskiego w Bydgoszczy
 A/1159 z dnia 3.08.2006[1] | |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
 Widok z lotu ptaka | |||||||||
| Państwo |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Bydgoszcz | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | św. Antoni Padewski | ||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Bydgoszczy  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |||||||||
 53°08′17″N 17°57′46″E/53,138056 17,962778 | |||||||||
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Kościół św. Antoniego Padewskiego w Bydgoszczy – kościół położony w Bydgoszczy, którego patronem jest św. Antoni Padewski.
Położenie
Kościół znajduje się przy ul. Głuchej, na osiedlu Czyżkówko w zachodniej części miasta Bydgoszczy.
Historia
Starania o budowę kościoła katolickiego na Czyżkówku sięgają okresu międzywojennego, kiedy gmina została włączona w obręb miasta Bydgoszczy. W latach 20. XX w., Czyżkówko należało do wydzielonego z parafii bydgoskiej okręgu duszpasterskiego parafii św. Trójcy. Jednak dość duża odległość do kościoła parafialnego i wzrost zaludnienia dzielnicy stworzył potrzebę budowy własnej świątyni, która zaspokoiłaby rosnące potrzeby duszpasterskie. W tym kontekście został założony Komitet Budowy Kościoła (początek 1923) oraz zakupiona nieruchomość przy ul. Koronowskiej (obecnie nr 5) z zamiarem zamiany znajdującej się tam sali tanecznej na kaplicę (listopad 1923) Kaplica została poświęcona 24 lutego 1924 przez ks. Tadeusza Malczewskiego. Odtąd odbywały się w niej nabożeństwa w niedziele i święta oraz procesje, m.in. Bożego Ciała.
W 1929 Komitet Budowy Kościoła poprosił Kurię Arcybiskupią o utworzenie na Czyżkówku nowej parafii. Prośba ta została spełniona przez ks. prymasa Augusta Hlonda, który 1 lipca 1933 erygował nową parafię pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy, wydzielając ją z parafii św. Trójcy. Liczba wiernych wynosiła wtedy ok. 6,5 tys. osób, a parafia obejmowała osiedla położone na zachodzie miasta: Czyżkówko i Miedzyń oraz wsie podmiejskie: Prądy, Drzewce, Łochowo, Łochowice, Lisi Ogon, Osową Górę, Opławiec i Smukałę. Administratorem parafii został ks. Jan Baranowski.
Kolejnym etapem rozwoju parafii była budowa kościoła, którą rozpoczęto w 1936 po zakupie terenu przy ul. Głuchej. Projekt świątyni, sfinansowany przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Antoniego Laubitza, wykonał w 1935 poznański architekt Stefan Cybichowski[2]. Architekt zrezygnował ze stylizacji historycznej elewacji kościoła, co pozwoliło obniżyć koszty budowy o 25%. 5 sierpnia 1936 wydano pozwolenie na budowę, a prace murarskie i ciesielskie przy wznoszeniu obiektu prowadziła firma Juliana Jarockiego[2]. Do września 1939 świątynia stała w stanie surowym, z niedokończonym stropem i dachem. Podczas okupacji Niemcy urządzili w niej magazyn narzędzi budowlanych, natomiast nabożeństwa odprawiano w kaplicy.
Po zakończeniu wojny zdewastowany, ostrzelany pociskami kościół został przeznaczony do użytku przez nowego proboszcza ks. Czesława Spychalskiego. Uroczystej konsekracji nowej świątyni dokonał 1 grudnia 1945. prymas Polski kardynał August Hlond, który ofiarował również relikwie św. Franciszka z Asyżu. Prace wykończeniowe świątyni oraz upiększanie wnętrza trwało przez cały okres powojenny: Dokonano w tym czasie m.in. następujących inwestycji:
- 1946 – zamontowano organy,
- 1948 – zakupiono żyrandole,
- 1949 – wykonano ambonę z wizerunkami św. Wojciecha, św. Stanisława, św. Kazimierza i św. Andrzeja Boboli,
- 1951 – ks. prymas Stefan Wyszyński uroczyście poświęcił organy i ołtarz główny,
- 1957 – wykonano boczny ołtarz św. Józefa,
- 1961 – ks. bp. Jan Czerniak poświęcił boczny ołtarz Matki Bożej,
- 1964–1972 – wykonano witraże w prezbiterium i wzdłuż naw bocznych
- 1972–1984 – kościół wyposażono w nowe ławki, konfesjonały, oświetlenie, posadzkę, ogrzewanie, figurę Serca Jezusa oraz obrazy,
- 1990–2000 – wykonano szereg prac remontowo-budowlanych, m.in. malowanie kościoła, posadzkę marmurową z ołtarzem w prezbiterium, nowe ogrzewanie elektryczne, nową instalację nagłaśniająca, rynny, nowe tabernakulum oraz rozbudowę oświetlenia,
- 2019 – rozpoczęcie remontu wieży i elewacji frontowej m.in. za środki przyznane przez władze miejskie na odnowienie zabytków.
W budynku nowej plebanii[3] znajduje się kaplica św. Krzyża, w której w zimowe dni powszednie odprawiane są msze św.
| Imię i nazwisko | Daty urzędowania |
|---|---|
| Ksiądz Jan Baranowski | 1933–1939 |
| Ksiądz Czesław Spychalski | 1945–1972 |
| Ksiądz Tadeusz Leśniewicz | 1972–1984 |
| Ksiądz Bogusław Kühn | 1984–1989 |
| Ksiądz Jan Graczyk | 1989–2013 |
| Ksiądz Janusz Konysz | Od 2013 |
Architektura
Kościół jest trójnawowy, z półkoliście zamkniętym prezbiterium od północy. Elementem dominującym jest wysoka kwadratowa wieża, przykryta dachem namiotowym. W ścianach bocznych znajdują się liczne witraże. Dach nad nawą jest czterospadowy, a nad prezbiterium dwuspadowy[2]. Trójnawowe wnętrze otwiera się szerszą nawą środkową na prezbiterium podwyższone o kilka stopni, z obejściem i lożą od strony wschodniej. Nawę środkową wydzielają filary z dekoracyjnymi, kielichowymi głowicami, które dźwigają sklepienie kolebkowe. Nawy boczne przekryte są płaskimi stropami[2].
Wnętrze
W świątyni znajdują się ołtarze:
- główny, którego podstawowym elementem jest figura św. Antoniego z Dzieciątkiem Jezus[4] oraz rodzice z dzieckiem uzdrowionym przez św. Antoniego;
- boczny ołtarz św. Franciszka;
- boczny ołtarz Matki Bożej;
- boczny ołtarz św. Józefa.
W ścianach bocznych znajdują się witraże:
- w prezbiterium – przedstawiające „Tysiąclecie chrześcijaństwa w Polsce” oraz „Sobór watykański II”;
- w ścianach nawy prawej – przedstawiające „Zwiastowanie”, „Boże Narodzenie”, „Zmartwychwstanie” oraz „Zesłanie Ducha Świętego”;
- w ścianie nawy lewej – przedstawiające „Dobrego Pasterza”, „Pana Jezusa przebaczającego”, „Przekazanie władzy Piotrowi” oraz „Pod krzyżem”.
Na sklepieniu kościoła znajdują się malowidła przedstawiające:
- w środku – Maryję Królową z aniołami;
- po prawej stronie od wejścia – św. Stanisława, św. Jacka, bł. Kunegundę, św. Kazimierza, św. Jana Kantego, św. Andrzeja Bobolę, św. Maksymiliana;
- po lewej stronie od wejścia – św. Wojciecha, św. Jolantę, bł. Czesława, bł. Salomeę, św. Stanisława Kostkę, bł. Bronisławę oraz św. Królową Jadwigę.
W świątyni znajdują się również obrazy:
- św. Teresy od Dzieciątka Jezus;
- Matki Bożej Częstochowskiej;
- św. Maksymiliana;
- Pana Jezusa Miłosiernego.
Przed kościołem oprócz krzyża misyjnego znajduje się również pamiątka nawiedzenia parafii w dniach 26-27 marca 1979 przez obraz Matki Boskiej Częstochowskiej.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2010-10-12] .
- ↑ a b c d Wysocka Agnieszka: Kościoły projektu Stefana Cybichowskiego w Bydgoszczy i okolicach miasta. [w.] Kronika Bydgoska XXX 2008. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2009. ISSN 0454-5451
- ↑ budowanej od 1985
- ↑ znajdowała się w ołtarzu głównym kaplicy przy ul.Koronowskiej
Bibliografia
- Parucka Krystyna. Zabytki Bydgoszczy – minikatalog. „Tifen” Krystyna Parucka. Bydgoszcz 2008.
- Rogalski Bogumił. Architektura sakralna Bydgoszczy dawniej i dziś. [w.] Kronika Bydgoska XII (1990). Bydgoszcz 1991
Linki zewnętrzne
- Strona parafii i kościoła. antoni.bydgoszcz.gniezno.opoka.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-10)].
- p
- d
- e
Zabytkowe obiekty sakralne w Bydgoszczy
| gotyckie | |
|---|---|
| neogotyckie | |
| neobarokowe | |
| inne |
|
