Kościół Bożego Ciała w Szprotawie

Kościół Bożego Ciała

kościół p.w. Ciała Chrystusowego

Miejsce, w którym znajdował się kościół (2021 rok)
Państwo	Polska
Miejscowość	Szprotawa
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Wezwanie	Bożego Ciała
Historia Data rozpoczęcia budowy 1729 Data zakończenia budowy 1740 Data zniszczenia 1945
Dane świątyni Architekt Martin Frantz
brak współrzędnych

Kościół Bożego Ciała także kościół pw. Ciała Chrystusowego^[1] (niem. Corpus Christikirche) – kościół rzymskokatolicki, który znajdował się w Szprotawie. Zniszczony podczas II wojny światowej, ostatecznie rozebrany w latach 60. XX wieku.

W 1516 roku namiestnik księstwa głogowskiego Jakob von Salza nakazał miastu Szprotawie oraz tutejszemu klasztorowi Magdalenek zawarcie porozumienia w sprawie lokalizacji budowy oraz prawa do patronatu nowej świątyni. Powstała pod koniec XVI w. świątynia została zniszczona w 1. połowie XVII wieku, w toku wojny trzydziestoletniej^[2].

W 1628 roku szprotawski proboszcz Rathmann w imieniu klasztoru magdalenek poprosił naczelnika Księstwa Głogowskiego o odbudowę zburzonej świątyni z uwagi na cud, który wydarzył się przed 100 laty. Naczelnik Georg von Oppersdorf zawezwał do siebie radę miejską i nakłonił ją do odbudowy kościoła jak też przeznaczenia rocznego odpisu w wysokości 6 marek na ten cel^[3].

W 1729 roku przeorysza klasztoru Lachhammer wraz z proboszczem Labe zwrócili się do rządcy królewskiego o ponaglenie władz Szprotawy w sprawie odbudowy, powołując się na ustalenia sprzed wieku oraz opisując całe cudowne zdarzenie.

5 października 1729 roku z inicjatywy klasztoru Magdalenek i na polecenie cesarza Karola VI Habsburga położono kamień węgielny pod budowę nowej świątyni. Odpowiedzialnością za budowę obarczono radę miejską. Pracami budowlanymi kierował architekt Martin Frantz. Prace budowlane zakończono w 1740^[1][4], a konsekracja miała miejsce w 1748 roku, już po aneksji Śląska przez Prusy^[4].

Do II wojny światowej w kościele odprawiano uroczyste msze w święto Bożego Ciała. Ponadto od połowy XIX w. obiekt służył jako kaplica dla urządzonego nieopodal cmentarza miejskiego. Do jego zniszczenia miały przyczynić się zacięte walki czerwonoarmistów z obrońcami wschodniej części miasta w 1945. Ruiny przetrwały do lat 60. XX wieku, po czym zostały rozebrane^[2].

Z powstaniem kościoła wiąże się legenda, zgodnie z którą w 1558 roku ksiądz odprawiający mszę świętą w dniu Bożego Ciała zwątpił w możliwość przemiany chleba w Ciało Chrystusa. W tym momencie hostia trzymana przez kapłana uniosła się w górę i w świetlistej aureoli zaczęła płynąć w powietrzu. Przerażony ksiądz i uczestnicy mszy świętej poruszali się za nią aż do miejsca, w którym zatrzymała się w miejscu, a w którym obecnie zaczyna się ulica Warszawska. Ponieważ nikt nie mógł jej dosięgnąć, na miejsce wezwano przeoryszę szprotawskiego klasztoru Magdalenek Barbarę von Schönaich, znaną z wielkiej pobożności. Dopiero po jej modlitwie hostia obniżyła się, co umożliwiło jej pochwycenie i umieszczenie w tabernakulum. O północy zebrane w chórze zakonnym mniszki spostrzegły hostię na ołtarzu chóru; ponownie złożono ją w tabernakulum, jednak wciąż znajdowano ją w różnych miejscach w kościele^[5]. Wkrótce po tych wydarzeniach na pamiątkę cudu, w miejscu wskazanym przez hostię, nawróceni z luteranizmu mieszczanie postawili niewielki drewniany kościół pod wezwaniem Ciała Chrystusowego. Od tej pory w mieście nie dochodziło do walk religijnych, a w 1565 katolicy zawarli z protestantami ugodę, w wyniku której luteranie uzyskali prawo korzystania z kościoła katolickiego, jednakże bez prawa udzielania chrztów i ślubów^[6].

Cud eucharystyczny został uwieczniony na obrazie, znajdującym się aktualnie w szprotawskim domu parafialnym. Wizerunek przedstawia trzy magdalenki modlące się do unoszącej się w powietrzu hostii^[7][8].

W aktach miejskich pod datą 1507 roku znajduje się informacja o erekcji ołtarza Celebrowanego Ciała Chrystusa w Monstrancji, co może potwierdzać ów niezwykły przekaz^[9].

• Felix Matuszkiewicz: Geschichte der Stadt Sprottau. Selbstverl. d. Verf., 1908. Brak numerów stron w książce