Kościół Luizy w Królewcu : Bibliografia, Linki zewnętrzne Wikipedia, wolna encyklopedia

Kościół Luizy w Królewcu

Кирха памяти королевы Луизы

3920013000

Dawny kościół Luizy w Królewcu, obecnie Teatr Lalek

Państwo

Rosja

Obwód

królewiecki

Miejscowość

Królewiec

Wyznanie

luterańskie

Kościół

ewangelicki

Wezwanie

Luiza Pruska

Historia

Data rozpoczęcia budowy	1899
Data zakończenia budowy	1901

Aktualne przeznaczenie	Teatr Lalek

Położenie na mapie Królewca

Położenie na mapie Rosji

Położenie na mapie obwodu królewieckiego

54°43′10,26″N 20°28′31,94″E/54,719517 20,475539

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Kościół Luizy w Królewcu – dawny kościół ewangelicki z początku XX w., obecnie mieszczący Teatr Lalek.

Znajduje się przy prospekcie Pobiedy 1 (ros. проспект Победы; przed 1945 Lawsker Allee). Powstał jako niem. Königin-Luise-Gedächtniskirche (Kościół Pamiątkowy Królowej Luizy), powszechnie nazywany kościołem Luizy (niem. Luisenkirche). Nazwę nadano dla uczczenia królowej Prus, małżonki Fryderyka Wilhelma III, która przebywała dłuższy czas w Królewcu w dobie wojen napoleońskich. Słynęła z dobroczynności, urody i patriotyzmu. Ulubionym miejscem odpoczynku królowej był znajdujący się w tym miejscu, w przedmiejskim rejonie zwanym Mittelhufen, park Luisenwahl (zwany tak już wcześniej, od imienia małżonki radcy szkolnego Busolta, właściciela posiadłości), co w 1874 r. uczczono wystawieniem popiersia monarchini (niezachowane, przetrwała oprawa architektoniczna w formie kolumnowej pergoli).

Kościół został zbudowany w latach 1899–1901 jako pierwsza świątynia poza pierścieniem wałów otaczających miasto, dla uczczenia 200. rocznicy istnienia Królestwa Prus. W poświęceniu uczestniczył cesarz Wilhelm II z małżonką. Kościół wzniesiono z ofiar prywatnych, m.in. radcy handlowego (niem. Kommerzienrat) Louisa Grosskopfa i jego żony. Projekt neoromańskiej asymetrycznej trójnawowej świątyni z wysoką wieżą sporządził Fritz Heitmann (niekiedy obok niego wymieniany jest również Krah). Parafia obejmowała zamożne willowe osiedla Hufen i Amalienau, podobnie jak wzniesiona nieco później na drugim końcu alei katolicka kaplica św. Wojciecha.

Podczas walk o miasto w 1945 budowla została uszkodzona, lecz przetrwała (ros. Kircha pamjati korolewy Luizy - Кирха памяти королевы Луизы). Gdy budynkowi zagroziła rozbiórka, architekt Jurij Waganow przedstawił projekt adaptacji na Kaliningradzki Obwodowy Teatr Lalek (ros. Kalinigradskij obłastnoj teatr kukoł - Калининградский овластной театр кукол). Przy pozostawieniu prawie niezmienionej szaty zewnętrznej, w latach 1968–1976 wnętrze przedzielono na 2 kondygnacje i rozebrano sklepienia, nadając mu całkowicie nową formę. Dawny dom parafialny i plebania nie zachowały się. Park, poszerzony o obszar dawnych cmentarzy, to Park Centralny (Centralny Park Kultury i Wypoczynku – ros. Centralnyj park kultury i otdycha - Центральный парк куьтуры и отдыха). Na jego terenie ustawiono drewniany domek myśliwski Wilhelma II, przeniesiony po II wojnie światowej z rezydencji w Puszczy Rominckiej.

Bibliografia

AndrzejA. Rzempołuch AndrzejA., Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn: Remix, 1992, ISBN 83-900155-1-X, OCLC 833969011 .
Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreussen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreussen (Deutschordensland Preussen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, München; Berlin, Dt. Kunstverl., 1993, ISBN 3-422-03025-5
Anatolij Bachtin, Gerhard Doliesen, Vergessene Kultur. Kirchen in Nord-Ostpreussen. Eine Dokumentation, 2. Aufl., Husum, Husum, 1998, ISBN 3-88042-849-2
Baldur Köster, Königsberg. Architektur aus deutscher Zeit, Husum, Husum, 2000, ISBN 3-88042-923-5