Kola zaostrzona
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | ślazowce | ||
Rodzina | ślazowate | ||
Rodzaj | kola | ||
Gatunek | kola zaostrzona | ||
Nazwa systematyczna | |||
Cola acuminata (P. Beauv.) Schott & Endl. Melet. bot. 33. 1832 | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
najmniejszej troski | |||
|
Kola zaostrzona (Cola acuminata) – gatunek wiecznie zielonego drzewa z rodziny ślazowatych. W stanie dzikim występuje na terenach tropikalnych lasów Afryki Zachodniej (Benin, Togo, Nigeria, Kamerun, Angola), gdzie uprawiana jest również na plantacjach.
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo o wysokości 10-12 metrów
- Liście
- Zimozielone, całobrzegie, skórzaste, jajowatolancetowate o długości 6-22 cm.
- Owoc
- Skórzasty, czerwonobrązowy, długości 8—16 cm, złożony z 5 owocków zawierających wewnątrz po 3-5 czerwonych nasion znanych pod nazwą „orzeszki kola". Nasiona te zawierają do 2,7% kofeiny, teobrominy ok. 0,03%. Poza tym nasiona zawierają cukier, skrobię białka, substancje gumowe itp.
Zastosowanie
Świeże owoce i nasiona są używane przez miejscową ludność jako cenny pokarm, jako używka do żucia oraz jako środek leczniczy wzmacniający, łagodzący ból, usuwający zmęczenie. Wysuszone owoce w postaci nalewek, wyciągów stanowią surowiec do wyrobu win, likierów oraz innych napojów (typu cola).
- Surowiec zielarski[4]
- Zarodek kola (Colae semen) – wysuszone, całe lub połamane i pozbawione łupiny nasiennej nasiona koli błyszczącej i koli zaostrzonej. Zawartość kofeiny w surowcu powinna przekraczać 1,5%.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-23] (ang.).
- ↑ Cola acuminata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
Bibliografia
- Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. ISBN 83-09-00256-4.