Kotik
| Arctocephalus | |||
| É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier, 1826[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – kotik nowozelandzki (A. forsteri) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ssaki | ||
| Podgromada | żyworodne | ||
| Infragromada | |||
| Rząd | drapieżne | ||
| Podrząd | psokształtne | ||
| Nadrodzina | Phocoidea | ||
| Rodzina | uchatkowate | ||
| Rodzaj | kotik | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| „Phoca ursina” (= Phoca pusilla[a]. von Schreber, 1775) | |||
| Synonimy | |||
| | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Kotik[5] (Arctocephalus) – rodzaj ssaków z rodziny uchatkowatych (Otariidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na wybrzeżach Ameryki i Afryki[6][7][8].
Morfologia
Długość ciała samic 110–171 cm, samców 150–230 cm; masa ciała samic 22–110 kg, samców 60–360 kg; długość ciała noworodków 40–80 cm przy masie ciała 3–12 kg[7][9].
Systematyka
Rodzaj zdefiniowali w 1826 roku francuscy przyrodnicy Étienne Geoffroy Saint-Hilaire i Frédéric Cuvier w haśle poświęconym fokom opublikowanym w trzydziestym dziewiątym tomie słownika historii naturalnej[1]. Autorzy nie wskazali gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 2000 roku Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej na typ nomenklatoryczny wyznaczyła kotika karłowatego (A. pusillus)[10].
Etymologia
- Arctocephalus: gr. αρκτος arktos ‘niedźwiedź’; -κεφαλος -kephalos ‘-głowy’, od κεφαλη kephalē ‘głowa’[11].
- Arctophoca: gr. αρκτος arktos ‘niedźwiedź’; φωκη phōkē ‘foka’[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Otaria philippii W. Peters, 1866.
- Euotaria: gr. ευ eu ‘dobrze, typowy’; rodzaj Otaria Péron, 1816 (uchatka)[13]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Arctocephalus nigrescens J.E. Gray, 1850 (= Phoca australis E.A.W. Zimmermann, 1783).
- Gypsophoca: gr. γυψος gupsos ‘kreda’; rodzaj Phoca Linnaeus, 1758 (foka)[14]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Otaria cinerea Quoy & Gaimard, 1826 (= Otaria forsteri Lesson, 1828).
- Halarctus: gr. ἁλς hals, ἁλος halos ‘morze’; αρκτος arktos ‘niedźwiedź’[15]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Arctocephalus delalandii J.E. Gray, 1859 (= Phoca pusilla von Schreber, 1775).
Podział systematyczny
Badania przeprowadzone przez Bertę i Churchilla w 2012 wykazały, że Arctocephalus wydaje się być parafiletyczny, ponieważ A. pusillus nie wydaje się być blisko spokrewniony z innymi przedstawicielami tego rodzaju, w związku z tym wszystkie inne gatunki Arctocephalus powinny zostać przeniesione do innego rodzaju (Arctophoca), a A. pusillus powinien pozostać w Arctocephalus, ponieważ jest gatunkiem typowym rodzaju[16][6]; jednak analizy przeprowadzone w 2020 roku wykazały, że rodzaj jest monofiletyczny, a rzekoma parafiletyczność wynikała z niepełnego sortowania linii[17]. Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[18][9][6]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[5] | Podgatunki[7][6][9] | Rozmieszczenie geograficzne[7][6][9] | Podstawowe wymiary[7][9][b] | Status IUCN[19] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Arctocephalus gazella | (W. Peters, 1875) | kotik antarktyczny | gatunek monotypowy | wody subantarktyczne i antarktyczne (na południe lub na północ od strefy konwergencji antarktycznej) oraz rozproszone wyspy (głównie Georgia Południowa), obszary rozrodu obejmują Półwysep Antarktyczny | DC: do 200 cm MC: 22–204 kg | LC |
 | Arctocephalus philippii | (W. Peters, 1866) | kotik chilijski | gatunek monotypowy | południowy Ocean Spokojny, w archipelagach Juan Fernandez i Desventuradas (Isla San Félix), które leżą 600 km na północ | DC: około 200 cm MC: około 140 kg | LC |
 | Arctocephalus townsendi | Merriam, 1897 | kotik meksykański | gatunek monotypowy | Ggłównie wyspa Gwadelupa, także Islas San Benito (zachodnia Kalifornia Dolna, Meksyk), Channel Islands (San Miguel Island) i Wyspy Farallońskie (Stany Zjednoczone), wędruje na północ do stanu Waszyngton) i południowej Alaski) | DC: około 200 cm MC: 40–170 kg | LC |
 | Arctocephalus galapagoensis | E. Heller, 1904 | kotik galapagoski | gatunek monotypowy | Galapagos (na prawie wszystkich wyspach) | DC: 110–160 cm MC: 27–68 kg | EN |
 | Arctocephalus australis | (A.E.W Zimmermann, 1783) | kotik południowy | gatunek monotypowy | Ameryka Południowa od Urugwaju na południe do przylądka Horn, Falklandów i regionu Magallanes, regularnie do południowej Brazylii, także od środkowego Peru do północnej Kolumbii | DC: do 190 cm MC: 40–160 kg | LC |
 | Arctocephalus forsteri | (Lesson, 1828) | kotik nowozelandzki | gatunek monotypowy | Nowa Zelandia (Wyspa Północna i Południowa, wszystkie wyspy subantarktyczne), południowo-zachodnia i południowa Australia oraz Tasmania | DC: do 190 cm MC: 30–160 kg | LC |
 | Arctocephalus tropicalis | (J.E. Gray, 1872) | kotik subantarktyczny | gatunek monotypowy | szeroko rozpowszechniony w wodach subantarktycznych, głównie na północ od strefy konwergencji antarktycznej z południowo-wschodniego Oceanu Atlantyckiego i Oceanu Indyjskiego | DC: do 180 cm MC: 25–165 kg | LC |
 | Arctocephalus pusillus | (von Schreber, 1775) | kotik karłowaty | 2 podgatunki | wybrzeże południowej Afryki, od Angoli na południe do zatoki Algoa (Południowa Afryka), wybrzeże południowo-wschodniej Australii w Wiktorii, Nowej Południowej Walii, Tasmanii i Cieśninie Bassa (w tym Wyspa Kangura) | DC: 120–230 cm MC: do 360 kg | LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, EN – gatunek zagrożony.
Opisano również gatunki wymarłe:
- Arctocephalus fischerii H. Gervais & Ameghino, 1880[20] (miocen)
- Arctocephalus holmbergi Ameghino, 1898[21] (plejstocen)
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier: Phoque. (Mamm.). W: Dictionnaire des sciences naturelles, dans lequel on traite méthodiquement des différens êtres de la nature, considérés soit en eux-mêmes, d'après l’état actuel de nos connoissances, soit relativement à l’utilité qu’en peuvent retirer la médecine, l’agriculture, le commerce et les artes. Suivi d’une biographie des plus célèbres naturalistes. T. 39. Paris; Strasbourg: F. G. Levrault; Le Normant, 1826, s. 554. (fr.).
- ↑ W. Peters. Über die Ohrenrobben (See-löwen und Seebären), Otariae, insbesondere über die in den Sammlungen zu Berlin befindlichen Arten. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. 1866, s. 276, 1866. (niem.).
- ↑ a b J.E. Gray. Notes on the Skulls of Sea-Bears and Sea-Lions (Otariadae) in the British Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Third Series. 18, s. 236, 1866. (ang.).
- ↑ T.S. Gill. Prodrome of a Monograph of the Pinnipedes. „Communications of the Essex Institute”. 5, s. 7, 11, 1866–1867. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 152. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 438. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b c d e M. Webber: Family Otariidae (Eared Seals). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 89–94. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Arctocephalus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 673–674. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Anonim. Opinion 1962. Arctocephalus F. Cuvier, 1826 and Callorhinus Gray, 1859 (Mammalia, Pinnipedia): conserved by the designation of Phoca pusilla Schreber, 1775 as the type species of Arctocephalus; and Otaria Peron, 1816 and Eumetopias Gill, 1866: conserved by the designation of Phoca leonina Molina, 1782 as the type species of Otaria. „The Bulletin of zoological nomenclature”. 57 (3), s. 193–195, 2000. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 117.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 119.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 277.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 304.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 306.
- ↑ A. Berta & M. Churchill. Pinniped taxonomy: review of currently recognized species and subspecies, and evidence used for their description. „Mammal Review”. 42 (3), s. 207–234, 2012. DOI: 10.1111/j.1365-2907.2011.00193.x. (ang.).
- ↑ F. Lopes, L.R. Oliveira, A. Kessler, Y. Beux, E. Crespo, S. Cárdenas-Alayza, P. Majluf, Ma. Sepúlveda, R.L. Brownell, Jr., V. Franco-Trecu, D. Páez-Rosas, J. Chaves, C. Loch, B.C. Robertson, K. Acevedo-Whitehouse, F.R. Elorriaga-Verplancken, S.P. Kirkman, C.R. Peart, J.B.W. Wolf & S.L Bonatto. Phylogenomic Discordance in the Eared Seals is best explained by Incomplete Lineage Sorting following Explosive Radiation in the Southern Hemisphere. „Systematic Biology”. 70 (4), s. 786–802, 2020. DOI: 10.1093/sysbio/syaa099. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-18]. (ang.).
- ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
- ↑ H.F.P. Gervais & F. Ameghino: Los mamiferos fosiles de la America Meridional / Les mammifères fossiles de l’Amérique du Sud. Paris; Buenos Aires: F. Savy; Igon Hermanos, 1880, s. 222. (hiszp. • fr.).
- ↑ F. Ameghino: Tercera parte. Sinopsis geológico-paleontológica. W: Segundo Censo de la República Argentina. Mayo 10 de 1895. T. 1: Territoire. Buenos Aires: Taller tipográfico de la penitenciaría nacional, 1898, s. 195. (hiszp.).
Bibliografia
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
