Leniec

Leniec
Ilustracja
Leniec alpejski
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Santalanae

Rząd

sandałowce

Rodzina

sandałowcowate

Rodzaj

leniec

Nazwa systematyczna
Thesium L.
Sp. Pl. 207. 1753
Typ nomenklatoryczny

Thesium alpinum L.[3]

Synonimy
  • Austroamericium Hendrych
  • Chrysothesium (Jaub. & Spach) Hendrych
  • Frisca Spach
  • Hagnothesium (DC.) Kuntze
  • Kunkeliella Stearn
  • Linophyllum Ség.
  • Linosyris Ludw.
  • Rhinostegia Turcz.
  • Steinreitera Opiz
  • Thesidium Sond.
  • Thesion St.-Lag.
  • Xerololophus Dulac[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Leniec alpejski

Leniec (Thesium L.) – rodzaj roślin należący do rodziny sandałowcowatych (Santalaceae). Obejmuje ok. 340 gatunków, występujących w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Południowej[4]. W Polsce rosły cztery gatunki (jeden wymarł). Rośliny te są półpasożytami korzeniowymi traw[5]. Thesium humile bywa, że na Bliskim Wschodzie powoduje straty w uprawach jęczmienia[6].

Nazwa rodzaju utworzona została z greckiego słowa thes, oznaczającego sługę i odnosi się do niepozornego wyglądu roślin[7].

Rozmieszczenie geograficzne

Centrum zróżnicowania rodzaju stanowi tropikalna i południowa Afryka[6], do której ograniczone są zasięgi trzech podrodzajów (Hagnothesium, Discothesium i Frisea). Gatunki z podrodzaju Psilothesium występują w tropikalnej Afryce oraz w Ameryce Południowej, zaś podrodzaj Thesium rozprzestrzeniony jest w Eurazji[8]. W Europie rośnie 25 gatunków[6].

Gatunki flory Polski[9]

Systematyka

Thesium capitatum
Thesium carinatum
Thesium confine
Thesium cupressoides
Leniec pospolity
Owoce z elajosomem T. arvense
Pozycja systematyczna

Rodzaj jest najbardziej zróżnicowanym gatunkowo przedstawicielem plemienia Thesieae w obrębie rodziny sandałowcowatych Santalaceae[10]. W celu uczynienia z niego taksonu monofiletycznego włączono do niego tradycyjnie wyróżniane rodzaje Austroamericium, Chrysothesium, Kunkeliella i Thesidium[10][8][4]. Grupa koronna rodzaju datowana jest na 39,1 ± 11,9 miliona lat temu. Główne klady w obrębie rodzaju wyewoluowały i migracja do z Afryki południowej do tropikalnej, a następnie Ameryki Południowej i Europy, nastąpiła w miocenie 25,5 ± 7,3 miliona lat temu[10].

Wykaz gatunków[4]
  • Thesium acuminatum A.W.Hill
  • Thesium acutissimum A.DC.
  • Thesium aellenianum Lawalrée
  • Thesium affine Schltr.
  • Thesium afghanicum Hendrych
  • Thesium aggregatum A.W.Hill
  • Thesium alatavicum Kar. & Kir.
  • Thesium alatum Hilliard & B.L.Burtt
  • Thesium albomontanum Compton
  • Thesium alpinum L. – leniec alpejski
  • Thesium amicorum Lawalrée
  • Thesium angolense Pilg.
  • Thesium angulosum A.DC.
  • Thesium annulatum A.W.Hill
  • Thesium annuum Lawalrée
  • Thesium aphyllum Mart. ex A.DC.
  • Thesium archeri Compton
  • Thesium aristatum Schltr.
  • Thesium asperifolium A.W.Hill
  • Thesium aspermontanum Zhigila, Verboom & Muasya
  • Thesium asterias A.W.Hill
  • Thesium atrum A.W.Hill
  • Thesium aureum Jaub. & Spach
  • Thesium auriculatum Vandas
  • Thesium australe R.Br.
  • Thesium bangweolense R.E.Fr.
  • Thesium basninianum Turcz.
  • Thesium bathyschistum Schltr.
  • Thesium bavarum Schrank – leniec górski
  • Thesium bequaertii Robyns & Lawalrée
  • Thesium bergeri Zucc.
  • Thesium bertramii Azn.
  • Thesium billardierei Boiss.
  • Thesium boissierianum A.DC.
  • Thesium bomiense C.Y.Wu & D.D.Tao
  • Thesium brachyanthum A.W.Hill
  • Thesium brachygyne Schltr.
  • Thesium brachystylum A.W.Hill
  • Thesium brasiliense A.DC.
  • Thesium brevibarbatum Pilg.
  • Thesium brevibracteatum Sumnev.
  • Thesium breyeri N.E.Br.
  • Thesium bundiense Hilliard
  • Thesium caespitans (Ledeb.) Tzvelev
  • Thesium canariense (Stearn) J.C.Manning & F.Forest
  • Thesium capitatum L.
  • Thesium capitellatum A.DC.
  • Thesium capituliflorum Sond.
  • Thesium carinatum A.DC.
  • Thesium catalaunicum Pedrol & M.Laínz
  • Thesium cathaicum Hendrych
  • Thesium celatum N.E.Br.
  • Thesium chimanimaniense Brenan
  • Thesium chinense Turcz.
  • Thesium cilicicum Hausskn. ex Bornm.
  • Thesium cinereum A.W.Hill
  • Thesium commutatum Sond.
  • Thesium compressum Boiss. & Heldr.
  • Thesium confine Sond.
  • Thesium confusum J.C.Manning & F.Forest
  • Thesium congestum R.A.Dyer
  • Thesium conostylum Schltr.
  • Thesium cornigerum A.W.Hill
  • Thesium corsalpinum Hendrych
  • Thesium costatum A.W.Hill
  • Thesium crassipes Robyns & Lawalrée
  • Thesium cupressoides A.W.Hill
  • Thesium cymosum A.W.Hill
  • Thesium cystoseiroides Baker
  • Thesium cytisoides A.W.Hill
  • Thesium davidsoniae Brenan
  • Thesium decaryanum Cavaco & Keraudren
  • Thesium decipiens Hilliard & B.L.Burtt
  • Thesium densiflorum A.DC.
  • Thesium densum N.E.Br.
  • Thesium disciflorum A.W.Hill
  • Thesium disparile N.E.Br.
  • Thesium dissitiflorum Schltr.
  • Thesium dissitum N.E.Br.
  • Thesium divaricatum Jan ex Mert. & W.D.J.Koch
  • Thesium diversifolium Sond.
  • Thesium dmmagiae Zhigila, Verboom & Muasya
  • Thesium dolichomeres Brenan
  • Thesium dollineri Murb. ex Velen.
  • Thesium doloense Pilg.
  • Thesium durum Hilliard & B.L.Burtt
  • Thesium ebracteatum Hayne – leniec bezpodkwiatkowy
  • Thesium ecklonianum Sond.
  • Thesium elatius Sond.
  • Thesium emodi Hendrych
  • Thesium equisetoides Welw. ex Hiern
  • Thesium ericifolium A.DC.
  • Thesium erythronicum Pamp.
  • Thesium euphorbioides P.J.Bergius
  • Thesium euphrasioides A.DC.
  • Thesium exile N.E.Br.
  • Thesium fallax Schltr.
  • Thesium fanshawei Hilliard
  • Thesium fastigiatum A.W.Hill
  • Thesium ferganense Bobrov
  • Thesium filipes A.W.Hill
  • Thesium fimbriatum A.W.Hill
  • Thesium flexuosum A.DC.
  • Thesium foliosum A.DC.
  • Thesium fragile L.f.
  • Thesium frisea L.
  • Thesium fruticosum A.W.Hill
  • Thesium fruticulosum (A.W.Hill) J.C.Manning & F.Forest
  • Thesium fulvum A.W.Hill
  • Thesium funale L.
  • Thesium fuscum A.W.Hill
  • Thesium galioides A.DC.
  • Thesium germainii Robyns & Lawalrée
  • Thesium glaucescens A.W.Hill
  • Thesium globosum A.DC.
  • Thesium glomeratum A.W.Hill
  • Thesium glomeruliflorum Sond.
  • Thesium gnidiaceum A.DC.
  • Thesium goetzeanum Engl.
  • Thesium gontscharovii Bobrov
  • Thesium gracilarioides A.W.Hill
  • Thesium gracile A.W.Hill
  • Thesium gracilentum N.E.Br.
  • Thesium griseum Sond.
  • Thesium gypsophiloides A.W.Hill
  • Thesium hararensis A.G.Mill.
  • Thesium helichrysoides A.W.Hill
  • Thesium helodes Hilliard
  • Thesium hillianum Compton
  • Thesium himalense Royle ex Edgew.
  • Thesium hirsutum A.W.Hill
  • Thesium hirtum (Sond.) Zhigila, Verboom & Muasya
  • Thesium hispanicum Hendrych
  • Thesium hispidulum Lam.
  • Thesium hispidum Schltr.
  • Thesium hockii Robyns & Lawalrée
  • Thesium hollandii Compton
  • Thesium hookeri Hendrych
  • Thesium horridum Pilg.
  • Thesium humbertii Cavaco & Keraudren
  • Thesium humifusum DC.
  • Thesium humile Vahl
  • Thesium hystricoides A.W.Hill
  • Thesium hystrix A.W.Hill
  • Thesium imbricatum Thunb.
  • Thesium impeditum A.W.Hill
  • Thesium impressum Steud. ex A.DC.
  • Thesium infundibulare N.Visser & M.M.le Roux
  • Thesium inhambanense Hilliard
  • Thesium inonoense Hilliard
  • Thesium inversum N.E.Br.
  • Thesium italicum A.DC.
  • Thesium jarmilae Hendrych
  • Thesium jeaniae Brenan
  • Thesium junceum Bernh.
  • Thesium juncifolium A.DC.
  • Thesium karooicum Compton
  • Thesium katangense Robyns & Lawalrée
  • Thesium kernerianum Simonk.
  • Thesium kilimandscharicum Engl.
  • Thesium kotschyanum Boiss.
  • Thesium krymense Romo, Didukh & Borat.
  • Thesium kyrnosum Hendrych
  • Thesium lacinulatum A.W.Hill
  • Thesium laetum Robyns & Lawalrée
  • Thesium laxiflorum Trautv.
  • Thesium leandrianum Cavaco & Keraudren
  • Thesium leptocaule Sond.
  • Thesium leptostachyum A.DC.
  • Thesium lesliei N.E.Br.
  • Thesium leucanthum Gilg
  • Thesium lewallei Lawalrée
  • Thesium libanoticum Ehrenb. ex A.DC.
  • Thesium libericum Hepper & Keay
  • Thesium linophyllon L. – leniec pospolity
  • Thesium lisae-mariae Stauffer
  • Thesium lisowskii Lawalrée
  • Thesium litoreum Brenan
  • Thesium lobelioides A.DC.
  • Thesium longicaule Zhigila, Verboom & Muasya
  • Thesium longiflorum Hand.-Mazz.
  • Thesium longifolium Turcz.
  • Thesium lopollense Hiern
  • Thesium lycopodioides Gilg
  • Thesium lynesii Robyns & Lawalrée
  • Thesium macedonicum Hendrych
  • Thesium macranthum Fenzl
  • Thesium macrostachyum A.DC.
  • Thesium madagascariense A.DC.
  • Thesium magalismontanum Sond.
  • Thesium magnifructum Hilliard
  • Thesium malaissei Lawalrée
  • Thesium manikense Robyns & Lawalrée
  • Thesium maritimum C.A.Mey.
  • Thesium masukense A.W.Hill
  • Thesium matteii Chiov.
  • Thesium mauritanicum Batt.
  • Thesium maximiliani Schltr.
  • Thesium megalocarpum A.W.Hill
  • Thesium microcephalum A.W.Hill
  • Thesium micromeria A.DC.
  • Thesium microphyllum Robyns & Lawalrée
  • Thesium micropogon A.DC.
  • Thesium minkwitzianum B.Fedtsch.
  • Thesium minus (A.W.Hill) J.C.Manning & F.Forest
  • Thesium mukense A.W.Hill
  • Thesium multicaule Ledeb.
  • Thesium multiramulosum Pilg.
  • Thesium myriocladum Baker ex A.W.Hill
  • Thesium namaquense Schltr.
  • Thesium natalense Sond.
  • Thesium nationiae A.W.Hill
  • Thesium nautimontanum M.A.García, Nickrent & Mucina
  • Thesium neoprostratum Zhigila, Verboom & Muasya
  • Thesium nigricans Rendle
  • Thesium nigromontanum Sond.
  • Thesium nigroperianthum Zhigila, Verboom & Muasya
  • Thesium nudicaule A.W.Hill
  • Thesium nutans Robyns & Lawalrée
  • Thesium occidentale A.W.Hill
  • Thesium oreogetum Hendrych
  • Thesium oresigenum Compton
  • Thesium orgadophilum P.C.Tam
  • Thesium ovatifolium N.Lombard & M.M.le Roux
  • Thesium pallidum A.DC.
  • Thesium panganense Polhill
  • Thesium paniculatum L.
  • Thesium parnassi A.DC.
  • Thesium paronychioides Sond.
  • Thesium patersonae A.W.Hill
  • Thesium patulum A.W.Hill
  • Thesium pawlowskianum Lawalrée
  • Thesium penicillatum A.W.Hill
  • Thesium perrieri Cavaco & Keraudren
  • Thesium phyllostachyum Sond.
  • Thesium pilosum A.W.Hill
  • Thesium pinifolium A.DC.
  • Thesium pleuroloma A.W.Hill
  • Thesium polycephalum Schltr.
  • Thesium polygaloides A.W.Hill
  • Thesium procerum N.E.Br.
  • Thesium procumbens C.A.Mey.
  • Thesium prostratum A.W.Hill
  • Thesium pseudocystoseiroid es Cavaco & Keraudren
  • Thesium pseudovirgatum Levyns
  • Thesium psilotocladum Svent.
  • Thesium psilotoides Hance
  • Thesium pubescens A.DC.
  • Thesium pungens A.W.Hill
  • Thesium pycnanthum Schltr.
  • Thesium pygmaeum Hilliard
  • Thesium pyrenaicum Pourr. – leniec łąkowy
  • Thesium quartzicola Zhigila, Verboom & Muasya
  • Thesium quinqueflorum Sond.
  • Thesium racemosum Bernh.
  • Thesium radicans Hochst. ex A.Rich.
  • Thesium ramosissimum Bobrov
  • Thesium ramosoides Hendrych
  • Thesium ramosum Hayne
  • Thesium rariflorum Sond.
  • Thesium rasum (A.W.Hill) N.E.Br.
  • Thesium rectangulum Welw. ex Hiern
  • Thesium reekmansii Lawalrée
  • Thesium refractum C.A.Mey.
  • Thesium remotebracteatum C.Y.Wu & D.D.Tao
  • Thesium repandum A.W.Hill
  • Thesium repens Ledeb.
  • Thesium resedoides A.W.Hill
  • Thesium resinifolium N.E.Br.
  • Thesium retamoides (A.Santos) J.C.Manning & F.Forest
  • Thesium rhizomatum Zhigila, Verboom & Muasya
  • Thesium robynsii Lawalrée
  • Thesium rostratum Mert. & W.D.J.Koch
  • Thesium rufescens A.W.Hill
  • Thesium rupestre Ledeb.
  • Thesium sawae Zhigila, Verboom & Muasya
  • Thesium saxatile Turcz.
  • Thesium scabriflorum P.H.Davis
  • Thesium scabrum L.
  • Thesium schliebenii Pilg.
  • Thesium schumannianum Schltr.
  • Thesium schweinfurthii Engl.
  • Thesium scirpoides A.W.Hill
  • Thesium sedifolium (Kuntze) A.DC. ex Levyns
  • Thesium selagineum A.DC.
  • Thesium semotum N.E.Br.
  • Thesium sertulariastrum A.W.Hill
  • Thesium setulosum Robyns & Lawalrée
  • Thesium singulare Hilliard
  • Thesium sommieri Hendrych
  • Thesium sonderianum Schltr.
  • Thesium spartioides A.W.Hill
  • Thesium spicatum L.
  • Thesium spinosum L.f.
  • Thesium spinulosum A.DC.
  • Thesium squarrosum L.f.
  • Thesium stelleroides Jaub. & Spach
  • Thesium stirtonii Zhigila, Verboom & Muasya
  • Thesium strictum P.J.Bergius
  • Thesium stuhlmannii Engl.
  • Thesium subaphyllum Engl.
  • Thesium subnudum Sond.
  • Thesium subsimile N.E.Br.
  • Thesium subsucculentum (Kämmer) J.C.Manning & F.Forest
  • Thesium susannae A.W.Hill
  • Thesium symoensii Lawalrée
  • Thesium szowitsii A.DC.
  • Thesium tauricola Boiss. & Hausskn.
  • Thesium tenuissimum Hook.f.
  • Thesium tepuiense Steyerm.
  • Thesium tetragonum A.W.Hill
  • Thesium thamnus Robyns & Lawalrée
  • Thesium thomsonii Hendrych
  • Thesium tongolicum Hendrych
  • Thesium translucens A.W.Hill
  • Thesium transvaalense Schltr.
  • Thesium triflorum L.f.
  • Thesium triste A.W.Hill
  • Thesium tuvense Krasnob.
  • Thesium umbelliferum A.W.Hill
  • Thesium unicaule Haines
  • Thesium unyikense Engl.
  • Thesium urceolatum A.W.Hill
  • Thesium urundiense Robyns & Lawalrée
  • Thesium ussanguense Engl.
  • Thesium utile A.W.Hill
  • Thesium vahrmeijeri Brenan
  • Thesium vimineum Robyns & Lawalrée
  • Thesium virens E.Mey. ex A.DC.
  • Thesium virgatum Lam.
  • Thesium viride A.W.Hill
  • Thesium viridifolium Levyns
  • Thesium vlachorum Aldén
  • Thesium welwitschii Hiern
  • Thesium whitehillense Compton
  • Thesium whyteanum Rendle
  • Thesium wightianum Wall. ex Wight
  • Thesium wilczekianum Lawalrée
  • Thesium xerophyticum A.W.Hill
  • Thesium zeyheri A.DC.

Przypisy

  1. ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-10]  (ang.).
  2. ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-10]  (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-04-03].
  4. ↑ a b c d Thesium L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-03-11].
  5. ↑ Thesium Linnaeus, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-04-08] .
  6. ↑ a b c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 919, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
  7. ↑ Thesium Linnaeus, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2023-04-08] .
  8. ↑ a b Daniel A.D.A. Zhigila Daniel A.D.A., G. AnthonyG.A. Verboom G. AnthonyG.A., A. MuthamaA.M. Muasya A. MuthamaA.M., An infrageneric classification of Thesium (Santalaceae) based on molecular phylogenetic data, „Taxon”, 69 (1), 2020, s. 100-123, DOI: 10.1002/tax.12202 [dostęp 2023-04-08] .
  9. ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 192, ISBN 978-83-62975-45-7 .
  10. ↑ a b c Timothy E.T.E. Moore Timothy E.T.E., G. AnthonyG.A. Verboom G. AnthonyG.A., FelixF. Forest FelixF., Phylogenetics and biogeography of the parasitic genus Thesium L. (Santalaceae), with an emphasis on the Cape of South Africa, „Botanical Journal of the Linnean Society”, 162 (3), 2010, s. 435–452, DOI: 10.1111/j.1095-8339.2010.01032.x [dostęp 2023-04-08] .
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 61368
  • Flora of China: 132808
  • GBIF: 2889786
  • identyfikator iNaturalist: 317612
  • IPNI: 36256-1
  • ITIS: 500587
  • NCBI: 50166
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:36256-1
  • Tela Botanica: 87309
  • identyfikator Tropicos: 40013230
  • USDA PLANTS: THESI
  • CoL: 7VVV