Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Czechach
Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Czechach – lista miejsc w Czechach wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowanej przez Czechy 26 marca 1993 roku[2].
Obecnie (stan w 2023 roku) na liście znajduje się 17 miejsc: 16 dziedzictwa kulturowego i jeden o charakterze przyrodniczym[2].
Na czeskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Czechy zamierzają rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa, znajduje się 14 obiektów (stan w 2021 roku)[2].
Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO
Zobacz multimedia związane z tematem: Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Czechach |
Poniższa tabela przedstawia czeskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:
- Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
- Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[a] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
- Położenie – miasto, kraj; współrzędne geograficzne;
- Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[5]:
- kulturowe (K),
- przyrodnicze (P),
- kulturowo–przyrodnicze (K,P);
- Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;
- Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
wpisy wspólnie z innymi krajami
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Położenie | Typ | Obszar (w ha) | Rok | 616 | Zabytkowe centrum Pragi Historic Centre of Prague | Praga Kraj środkowoczeski 50°05′23,0″N 14°25′10,0″E/50,089720 14,419440 | K (ii) (iv) (vi) | 1106 | 1992 2012 | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
617 | Zabytkowe centrum miasta Český Krumlov Historic Centre of Český Krumlov | Český Krumlov Kraj południowoczeski 48°49′00″N 14°19′00″E/48,816667 14,316667 | K (iv) | 51,9 | 1992 | |||||||||
621 | Zabytkowe centrum miasta Telcz Historic Centre of Telč | Telcz Kraj Wysoczyna 49°11′00,0″N 15°26′59,0″E/49,183330 15,449722 | K (i) (iv) | 36 | 1992 | |||||||||
690 | Zelená Hora – sanktuarium pielgrzymkowe Św. Jana Nepomucena Pilgrimage Church of St John of Nepomuk at Zelená Hora | Zdziar nad Sazawą Kraj Wysoczyna 49°34′48,7″N 15°56′31,4″E/49,580200 15,942058 | K (iv) | 0,64 | 1994 | |||||||||
732 | Kutná Hora – Stare Miasto z kościołem św. Barbary i katedra Mariacka w dzielnicy Sedlec Kutná Hora: Historical Town Centre with the Church of St Barbara and the Cathedral of Our Lady at Sedlec | Kutná Hora Kraj środkowoczeski 49°57′00″N 15°16′00″E/49,950000 15,266667 | K (ii) (iv) | 62,4 | 1995 | |||||||||
763 | Krajobraz kulturowy lednicko–valticki Lednice-Valtice Cultural Landscape | Lednice i Valtice Kraj południowomorawski 48°46′33,0″N 16°46′30,0″E/48,775830 16,775000 | K (i) (ii) (iv) | 14,320 | 1996 | |||||||||
860 | Ogrody i pałac w Kromieryżu Gardens and Castle at Kroměříž | Kromieryż Kraj zliński 49°17′59″N 17°22′38″E/49,299722 17,377222 | K (ii) (iv) | 74,5 | 1998 | |||||||||
861 | Wieś Holaszowice Holašovice Historic Village | Holaszowice Kraj południowoczeski 48°57′35″N 14°15′10″E/48,959722 14,252778 | K (ii) (iv) | 11,4 | 1998 | |||||||||
901 | Pałac w Litomyšlu Litomyšl Castle | Litomyšl Kraj pardubicki 49°52′25,0″N 16°18′52,0″E/49,873610 16,314440 | K (ii) (iv) | 4,25 | 1999 | |||||||||
859 | Kolumna Św. Trójcy w Ołomuńcu Holy Trinity Column in Olomouc | Ołomuniec Kraj ołomuniecki 49°35′38,2″N 17°15′01,7″E/49,593936 17,250458 | K (i) (iv) | 0,05 | 2000 | |||||||||
1052 | Willa Tugendhatów w Brnie Tugendhat Villa in Brno | Brno Kraj południowomorawski 49°12′25,9″N 16°36′57,8″E/49,207183 16,616056 | K (ii) (iv) | 0,73 | 2001 | |||||||||
1078 | Dzielnica żydowska i bazylika św. Prokopa w Třebíču Jewish Quarter and St Procopius' Basilica in Třebíč | Třebíč Kraj Wysoczyna 49°13′02″N 15°52′44″E/49,217222 15,878889 | K (ii) (iii) | 6,55 | 2003 | |||||||||
1589 | Krajobraz w Kladrubach nad Labem i stadnina koni starokladrubskich Landscape for Breeding and Training of Ceremonial Carriage Horses at Kladruby nad Labem | Kladruby nad Labem Kraj pardubicki 50°03′23,9″N 15°29′03,3″E/50,056650 15,484258 | K (iv) (v) | 1310 | 2019 | |||||||||
1478 | Region górniczy w Rudawach Erzgebirge/Krušnohoří Mining Region | Kraj karlowarski (Jachymów, Ostrov, Abertamy – Horní Blatná – Boží Dar) Kraj ustecki (Krupka, Měděnec – Kovářská) 50°24′23,5″N 12°50′14,4″E/50,406528 12,837344 | K (ii)(iii)(iv) | 6766 | 2019 | Wpis wraz z Niemcami[6]. | ||||||||
1613 | Wspaniałe miasta uzdrowiskowe Europy Great Spas of Europe | K (ii)(iii) | 2021 | 7014 | Wpis wraz z Austrią, Czechami, Francją, Niemcami, Wielką Brytanią i Włochami[7]. | |||||||||
Karlowe Wary | Kraj karlowarski 50°13′20,4″N 12°53′06,4″E/50,222331 12,885122 | |||||||||||||
Mariańskie Łaźnie | Kraj karlowarski 49°58′40,2″N 12°42′12,8″E/49,977836 12,703556 | |||||||||||||
Franciszkowe Łaźnie | Kraj karlowarski 50°07′11,3″N 12°21′06,1″E/50,119817 12,351689 | |||||||||||||
1133 | Pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe | P (ix) | 2021 | Obejmuje Góry Izerskie – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch[8] | ||||||||||
Buczyny izerskogórskie Jizera Mountains Beech Forests | Kraj liberecki 50°51′30″N 15°09′20″E/50,858333 15,155556 | 444,81 | ||||||||||||
1558 | Žatec i krajobraz chmielu Saaz Žatec and the Landscape of Saaz Hops | Žatec Kraj ustecki 50°19′43,7″N 13°32′34,9″E/50,328797 13,543036 | K (iii)(iv)(v) | 2023 |
Obiekty na czeskiej Liście Informacyjnej UNESCO
Poniższa tabela przedstawia obiekty na czeskiej liście informacyjnej UNESCO:
- nr ref. – numer referencyjny UNESCO
- obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na czeskiej liście informacyjnej[2]
- położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne
- typ – klasyfikacja według zgłoszenia[5]:
- kulturowe (K)
- przyrodnicze (P)
- kulturowo–przyrodnicze (K,P)
- rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną
- opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Położenie | Typ | Rok | 1507 | Renesansowe kamienice w Slavonicach Renaissance Houses at Slavonice | Slavonice Kraj południowoczeski 48°59′51″N 15°21′09″E/48,997500 15,352500 | K (i)(ii)(iv) | 2001 | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1508 | Papiernia we wsi Velké Losiny Paper Mill at Velké Losiny | Velké Losiny Kraj ołomuniecki 50°01′43″N 17°02′05″E/50,028611 17,034722 | K (ii)(iv) | 2001 | ||||||||
1509 | Sieć stawów rybnych w Kotlinie Trzebońskiej Fishpond Network in the Trebon Basin | Kotlina Trzebońska Kraj południowoczeski 49°00′10″N 14°45′52″E/49,002778 14,764444 | K (i)(ii)(iii)(iv)(v) | 2001 | ||||||||
1511 | Skalne miasta Czeskiego Raju Český ráj (Bohemian Paradise) Rock Cities | Czeski Raj Kraj liberecki Kraj hradecki 50°19′00″N 14°58′00″E/50,316667 14,966667–50°31′00″N 15°19′00″E/50,516667 15,316667 | P | 2001 | ||||||||
1559 | Obiekty Państwa wielkomorawskiego
Sites of Great Moravia: Slavonic Fortified Settlement at Mikulcice - Church of St. Margaret at Kopčani | K (iii)(v) | 2001 | Wpis wraz ze Słowacją[9]. | ||||||||
Słowiańskie grodzisko w Mikulčicach Slavonic Fortified Settlement at Mikulcice | Mikulčice Czechy 48°48′09″N 17°05′32″E/48,802500 17,092333 | |||||||||||
Kościół św. Małgorzaty w Kopčanach Church of St.Margaret at Kopčani | Kopčany Słowacja 48°47′46,4″N 17°06′31,5″E/48,796213 17,108741 | |||||||||||
1560 | Kompleksy przemysłowe w Ostrawie The Industrial Complexes at Ostrava | Ostrawa Kraj morawsko-śląski 49°50′25″N 18°20′45″E/49,840278 18,345833 | K (i)(iv)(v) | 2001 | ||||||||
Kopalnia Anselm | 48°52′09″N 18°15′55″E/48,869167 18,265278 | |||||||||||
Kopalnia Michal | 49°50′25″N 18°20′45″E/49,840278 18,345833 | |||||||||||
Kopalnia Hlubina | 49°50′39″N 18°16′53″E/49,844167 18,281389 | |||||||||||
Szyb Vrbice | 49°52′32″N 18°18′21″E/49,875556 18,305833 | |||||||||||
1561 | Twierdza w Terezinie The Fortress of Terezín | Terezin Kraj ustecki 50°30′39″N 14°09′04″E/50,510833 14,151111 | K (i)(ii)(iv) | 2001 | ||||||||
1562 | Uzdrowisko w Luhačovicach The Spa at Luhacovice | Luhačovice Kraj zliński 49°06′37″N 17°45′48″E/49,110278 17,763333 | K (i)(ii)(iii)(iv) | 2001 | ||||||||
1563 | Zespół rzeźb skalnych „Betlejem” koło Kuksu The Betlém Rock Sculptures near Kuks | Kuks Kraj hradecki 50°23′52″N 15°50′52″E/50,397778 15,847778 | K (i)(ii)(iv) | 2001 | ||||||||
1564 | Zamek Karlštejn The Karlstejn Castle | Karlštejn Kraj środkowoczeski 49°56′27″N 14°11′16″E/49,940833 14,187778 | K (i)(ii)(iv) | 2001 | ||||||||
1565 | Rozszerzenie wpisu „Zabytkowe centrum Pragi” o zabytki w jego sąsiedztwie Extension of the World Heritage Site "Historic Centre of Prague" with the important Monuments in its Vicinity | Praga | K (i)(ii)(iv) | 2001 | ||||||||
Willa Müllerów | 50°05′34″N 14°22′43″E/50,092778 14,378611 | |||||||||||
Klasztor na Břevnovie | 50°05′04″N 14°21′24″E/50,084444 14,356667 | |||||||||||
Letohrádek Hvězda | 50°04′59″N 14°19′35″E/50,083056 14,326389 | |||||||||||
5152 | Hotel i nadajnik telewizyjny na górze Ještěd Mountain-top Hotel and Television Transmitter Ještěd | Grzbiet Jesztiedzki Kraj liberecki 50°43′57,5″N 14°59′04,8″E/50,732628 14,984669 | K (i)(ii)(iv) | 2007 | ||||||||
6485 | Stara oczyszczalnia ścieków w Pradze-Bubeneč Old Wastewater Treatment Plant in Prague-Bubeneč | 50°06′36,2″N 14°24′08,1″E/50,110053 14,402236 | K (ii)(iv) | 2020 |
Uwagi
- ↑ Polska nazwa podana za Polskim Komitet ds. UNESCO[3], przy czym nazwy geograficzne podane za Komisją Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej[4].
Przypisy
- ↑ UNESCO: Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. [dostęp 2019-10-11]. (ang.).
- ↑ a b c d e UNESCO: Czechia. [dostęp 2019-10-11]. (ang.).
- ↑ Czechy. [w:] Polski Komitet ds. UNESCO [on-line]. [dostęp 2019-10-11]. (pol.).
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych: Urzędowy Wykaz Polskich Nazw Geograficznych Świata. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 116–125. ISBN 978-83-254-1988-2. (pol.).
- ↑ a b UNESCO: The Criteria for Selection. [dostęp 2019-10-11]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Erzgebirge/Krušnohoří Mining Region. [dostęp 2019-10-11]. (ang.).
- ↑ UNESCO: The Great Spa Towns of Europe. [dostęp 2021-07-25]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe. [dostęp 2018-08-06]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Sites of Great Moravia: Slavonic Fortified Settlement at Mikulcice - Church of St.Margaret at Kopčani. [dostęp 2019-10-11]. (ang.).