Molos (rodzaj ssaków)
Molossus | |||
É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1805[1] | |||
Molos aksamitny (M. molossus) | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ssaki | ||
Podgromada | żyworodne | ||
Infragromada | |||
Rząd | nietoperze | ||
Podrząd | mroczkokształtne | ||
Nadrodzina | Vespertilionoidea | ||
Rodzina | molosowate | ||
Podrodzina | molosy | ||
Rodzaj | molos | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Vespertilio molossus Pallas, 1766 | |||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki | |||
| |||
| |||
|
Molos[9] (Molossus) – rodzaj ssaków z podrodziny molosów (Molossinae) w obrębie rodziny molosowatych (Molossidae).
Zasięg występowania
Do rodzaju należą gatunki obejmujące zasięgiem występowania obszar od Meksyku do północnej Argentyny. Cztery gatunki zamieszkują rozliczne wyspy regionu Karaibów, takie jak np. Portoryko lub Trynidad[10][11][12].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 52–107 mm, długość ogona 28–57 mm, długość ucha 10–19 mm, długość tylnej stopy 7–16 mm, długość przedramienia 33–55 mm; masa ciała 7–45 g[10][13].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1805 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire w artykule o amerykańskich nietoperzach z rodziny molosowatych opublikowanym na łamach Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle[1]. Na gatunek typowy Geoffroy Saint-Hilaire wyznaczył (absolutna tautonimia) molosa aksamitnego (M. molossus).
Etymologia
- Molossus (Nolossus, Mollossus, Mollosus, Molosus): gr. Μολοσσος Molossos ‘Molosy’; κύων Μολοσσος cuōn Molossos – rasa psów pasterskich wykorzystywanych do obrony stad przed wilkami[14].
- Dysopes (Dysopus, Disopes): gr. δυσωπεω dysōpeō ‘mieć jedno zmienne oblicze’[15]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Vespertilio molossus J.F. Gmelin, 1788 (= Vespertilio molossus Pallas, 1766).
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[16][13][10]:
Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[9] | Podgatunki[11][10][13] | Rozmieszczenie geograficzne[11][10][13] | Podstawowe wymiary[11][13][c] | Status IUCN[17] |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Molossus fentoni | Loureiro, B.K. Lim & Engstrom, 2018 | gatunek monotypowy | znany tylko z kilku obszarów w północno-wschodnim Ekwadorze i Gujanie; zasięg niepewny | DC: 5,5–6,2 cm DO: 3–3,7 cm DP: 3,4–3,6 cm MC: 7–14 g | NE | ||
Molossus alvarezi | González-Ruiz, Ramírez-Pulido & Arroyo-Cabrales, 2011 | molos jukatański | gatunek monotypowy | Meksyk (półwysep Jukatan), Belize i Gwatemala do Kostaryki, przybrzeżna Wenezuela, Trynidad i Tobago (Tobago), region Gujana i południowo-wschodnie Peru | DC: 6,5–8,8 cm DO: 4,1–4,8 cm DP: 4,3–4,7 cm MC: 20–30 g | DD | |
Molossus verrilli | J.A. Allen, 1908 | gatunek monotypowy | Haiti (włącznie z wyspą Gonâve) i Dominikana | DC: 5,5–8 cm DO: 3–4,6 cm DP: 3,7–4,1 cm MC: 13–20 g | NE | ||
Molossus tropidorhynchus | J.E. Gray, 1839 | gatunek monotypowy | Kuba (włącznie z wyspą Isla de la Juventud), Kajmany (Wielki Kajman i Cayman Brac) oraz Jamajka | DC: 5,5–7,1 cm DO: 3,2–4,2 cm DP: 3,7–4 cm MC: 13–19 g | NE | ||
Molossus molossus | (Pallas, 1766) | molos aksamitny | gatunek monotypowy | od północno-wschodniego Meksyku (Coahuila) na południe do Argentyny i Urugwaju, również południowo-wschodnie Stany Zjednoczone (Floryda), Portoryko i Małe Antyle | DC: 5,4–8 cm DO: 3–4,6 cm DP: 3,6–4,3 cm MC: 9–17 g | LC | |
Molossus paranaensis | Caraballo, Pavé, Argoitia, Schierloh & Chambi Velasque, 2024 | gatunek monotypowy[18] | wschodnia Argentyna (Buenos Aires, Corrientes, Entre Ríos i Santa Fe) | DC: 6–8,2 cm DO: 3–4,1 cm DP: 3,9–4,3 cm MC: 17,3–23,5 g[18] | NE | ||
Molossus coibensis | J.A. Allen, 1904 | molos leśny | gatunek monotypowy | rozproszony od południowego Meksyku (Chiapas) na południe do północno-wschodniego Ekwadoru, środkowego Peru oraz wschodniej i południowej Brazylii | DC: 5,2–7,8 cm DO: 2,8–4 cm DP: 3,3–3,7 cm MC: 10–18 g | LC | |
Molossus melini | Montani, Tomasco, Barberis, Romano, Barquez & M.M. Díaz, 2021 | gatunek monotypowy | wschodnia Argentyna (znany tylko z miejsca typowego w pobliżu Melincué w Santa Fe) | DC: 7,3–7,6 cm DO: 4,2–4,8 cm DP: 4,1–4,4 cm MC: 20–23 g | NE | ||
Molossus aztecus | Saussure, 1860 | molos aztecki | gatunek monotypowy | rozproszony w Meksyku (włącznie z wyspą Cozumel), Gwatemali, Hondurasie, Nikaragui, Wenezueli i Brazylii | DC: 5,4–8,9 cm DO: 3,1–4,1 cm DP: 3,5–4,2 cm MC: 12–23 g | LC | |
Molossus rufus | É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1805 | molos czarny | gatunek monotypowy | Ameryka Południowa na południe do środkowej Brazylii i Boliwii oraz Trynidad i Tobago (Trynidad) | brak danych | LC | |
Molossus currentium | O. Thomas, 1901 | molos tajemniczy | gatunek monotypowy | środkowo-zachodnia Brazylia, północny Paragwaj, północno-wschodnia Argentyna i Urugwaj; być może wschodnia Boliwia | DC: 6,5–7,5 cm DO: 3,4–4,4 cm DP: 3,8–4,4 cm MC: 13–22 g | LC | |
Molossus bondae | J.A. Allen, 1904 | gatunek monotypowy | Ameryka Środkowa i północna Ameryka Południowa od Hondurasu do Kolumbii, północno-wschodniej Wenezueli i północnego Ekwadoru | DC: 6,5–8 cm DO: 3,5–4,2 cm DP: 3,8–4,3 cm MC: 10–21 g | LC | ||
Molossus nigricans | G.S. Miller, 1902 | gatunek monotypowy | Ameryka Środkowa od wschodniego i południowego Meksyku do Panamy | DC: 8,1–10,4 cm DO: 3,7–5,7 cm DP: 4,7–5,4 cm MC: 21–45 g | NE | ||
Molossus pretiosus | G.S. Miller, 1902 | molos zaroślowy | gatunek monotypowy | południowy Meksyk (Guerrero i Oaxaca), wschodni Honduras, Nikaragua, Kostaryka, Kolumbia, Trynidad i Tobago (Trynidad), Gujana, Curaçao i wschodnia Brazylia | DC: 7,2–8 cm DO: 3,9–4,4 cm DP: 4,4–5,1 cm MC: 20–28 g | LC | |
Molossus fluminensis | Lataste, 1891 | gatunek monotypowy | południowo-wschodnia Brazylia, południowa Boliwia, Paragwaj i północna Argentyna | brak danych | NE | ||
Molossus sinaloae | J.A. Allen, 1906 | molos sinaloański | gatunek monotypowy | Meksyk (pólnocna Sinaloa, Nayarit, Jalisco, Colima, Michoacán, Guerrero, Morelos, Puebla i Chiapas) | DC: 7–8,5 cm DO: 4–5,2 cm DP: 4,5–4,9 cm MC: 14–28 g | LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b É. Geoffroy Saint-Hilaire. Sur quelques chauve-souris d’Amerique formant une petite famille sous le noin de molossus. „Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle”. 6, s. 151, 1805. Paris. (fr.).
- ↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 122. (łac.).
- ↑ G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 1: Mammalia. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1827, s. Tab. A. (łac.).
- ↑ F. Minà Palumbo. Cataloco dei mammiferi della Sicilia. „Annali di agricoltura Siciliana”. 2 serie. 12, s. 5, 1865. (wł.).
- ↑ H.F.P. Gervais & F. Ameghino: Les Mammifères fossiles de l’Amérique du Sud. Paris: F. Savy, 1880, s. 8. (fr.).
- ↑ A. Weithofer. Über fossile Cheiropteren der franzosischen Phosphorite. „Anzeiger der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 24 (Jahrgang 1887), s. 285, 1887. (niem.).
- ↑ S.D. Durrant. Mammals of Utah. Taxonomy and distribution. „University of Kansas publications, Museum of Natural History”. 6, s. 540, 1952. (ang.).
- ↑ R. Polanco-Ochoa, V. Jaimes & W. Piragua. Los mamıferos del Parque Nacional Natural La Paya, Ama zonia Colombiana. „Revista de la Academia Colombiana de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales”. 23 (Suplemento especial), s. 675, 2000. (hiszp.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 112. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 192–194. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b c d P. Taylor, B. Lim, M. Pennay, P. Soisook, T. Kingston, L. Loureiro & L. Moras: Family Molossidae (Free-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 624–627. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Molossus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-17]. (ang.).
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 516–517. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 430.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 247.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
- ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-07-18]. (ang.).
- ↑ a b M.A. Chambi Velasquez, R. Pavé, M.A. Argoitia, P. Schierloh, M.G. Piccirilli, V.C. Colombo, F.J. Beltrán, D.M. Cisterna & D.A. Caraballo. Revisiting Molossus (Mammalia, Chiroptera: Molossidae) diversity: Exploring southern limits and revealing a novel species in Argentina. „Vertebrate Zoology”. 74, s. 397–416, 2024. DOI: 10.3897/vz.74.e122822. (ang.).
Bibliografia
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
- J9U: 987007541012705171
- Britannica: animal/mastiff-bat