Nils Johan Andersson

Nils Johan Andersson

W taksonomii: Andersson^[1] 

Data i miejsce urodzenia	20 lutego 1821 Gärdserum
Data i miejsce śmierci	27 marca 1880 Sztokholm
Zawód, zajęcie	botanik
Multimedia w Wikimedia Commons

Nils Johan Andersson (ur. 20 lutego 1821 w Gärdserum, zm. 27 marca 1880 w Sztokholmie) – szwedzki botanik, uczestnik szwedzkiej ekspedycji naukowej dookoła świata w latach 1851–1853.

Nils Johan Andersson urodził się 20 lutego 1821 roku w Gärdserum w rodzinie Johannesa Anderssona i Sary Kajsy Nilsdotter^[2] . Po ukończeniu szkoły w Sztokholmie w 1840 roku rozpoczął studia na uniwersytecie w Uppsali, gdzie w 1845 roku uzyskał tytuł doktora nauk ścisłych a rok później profesora nauk botanicznych^[2] . W 1847 roku został nauczycielem w szkole podstawowej w Sztokholmie^[2] .

Uczestniczył w wielu wyprawach po Skandynawii, m.in. na Archipelag Sztokholmski (1839), do Laponii (1842), do Norwegii (1843), po Szwecji (1846, 1848), oraz do Europy Środkowej (1850)^[2] .

W latach 1851–1853 uczestnik szwedzkiej ekspedycji naukowej dookoła świata na fregacie „Eugenie”^[2] , która została zorganizowana przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk celem promocji szwedzkiego handlu oraz przeprowadzenia badań naukowych w zakresie nawigacji, astronomii, zoologii i botaniki^[3]. Andersson był botanikiem wyprawy, a zoologiem Hjalmar Kinberg (1820–1908)^[4]. Statkiem dowodził kapitan Christian Adolf Virgin (1797–1870)^[4]. Trasa „Eugenie” wiodła z Karlskrony przez Maderę, Brazylię, Argentynę i Chile – do Valparaíso dotarto w lutym 1852 roku, dalej przez Chincha Islands u wybrzeży Peru, Galapagos, Panama, Hawaje, Tahiti, Mikronezję, Hongkong, Filipiny i Afrykę Południową^[5]. W trakcie pobytu na Galapagos Andersson jako pierwszy badacz zebrał okazy flory na wyspie Santa Cruz^[5].

Po powrocie pracował na uniwersytecie w Lund^[3], a w 1856 roku został kuratorem działu botanicznego Naturhistoriska riksmuseet^[2] . W 1857 roku poślubił malarkę Annę Tigerhielm (1832–1906)^[6]. Para miała dwóch synów i córkę: J. A. G. Acke (1859–1924), który został malarzem^[2] , Nilsa Eliasa Anckersa (1858–1921), który był oficerem marynarki^[2]  i Sigrid Rissler (1868–1918), która zajmowała się botaniką^[7].

Andersson zmarł 27 marca 1880 roku w Sztokholmie^[2] .

Andersson początkowo prowadził badania nad rodzajem Salix – po wyprawie do Laponii napisał Salices Lapponiae (1845)^[2] . Opracowanie tego rodzaju sporządził również do pracy Prodromus regni vegetabilis opublikowanej przez Augustina Pyramusa de Candolle (1778–1841)^[6]. Interesował się również trawami^[2] .

Podczas wyprawy dookoła świata swoje przeżycia i obserwacje spisywał w listach, które wydał po powrocie^[2] . Z ekspedycji przywiózł pokaźne zbiory^[6]. O florze Galapagos opublikował pracę Om Galapagos-öarnes vegetation (1854)^[6].

Zajmował się również redakcją podręczników do botaniki – Lärobok i Botaniken för elementarundervisningen (1–3, 1851–53), Svensk skolbotanik (1851–53), Väggtaflor för åskådningsundervisningen i botanik (1861–62)^[6].

Od 1857 roku był członkiem Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina^[8] , a od 1859 roku członkiem Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk^[9].

Na cześć Anderssona nazwano rodzaj Anderssoniopiper Trel.^[10].

• Bergland, Martha: The Birdman of Koshkonong The Life of Naturalist Thure Kumlien. Wisconsin Historical Society Press, 2021. ISBN 978-0-87020-953-6. [dostęp 2024-06-09]. (ang.).
• Bohman, Niels: Andersson, Nils Johan. W: Svenska män och kvinnor: biografisk uppslagsbok Band 1: A–B. Stockholm: Albert Bonniers Förlag, 1942. (szw.).
• Burkhardt L.: Verzeichnis eponymischer Pflanzennamen. Berlin: Botanic Garden and Botanical Museum Berlin, Freie Universität Berlin, 2018. DOI: 10.3372/epolist2018. ISBN 978-3-946292-26-5. [dostęp 2024-06-10]. (niem.).
• Fries., Rob. E.: Nils J Andersson. W: Svenskt biografiskt lexikon. (szw.).
• Lundh, J. P.. Voyage od the Frigate Eugenie. „NOTICIAS DE GALÁPAGOS”, s. 7–8, April 1998. (ang.). 
• Nils Johan Andersson. [w:] Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina e. V. [on-line]. [dostęp 2024-06-09]. (niem.).
• Nordisk familjebok. 1904. [dostęp 2016-10-30]. (szw.).
• Stafleu, Frans A., Mennega, E. A.: Taxonomic literature : a selective guide to botanical publications and collections with dates, commentaries and types. Königstein, Federal Republic of Germany Koeltz Scientific Books, 1992. ISBN 3-87429-341-6. [dostęp 2024-06-10].
• The International Plant Names Index: Andersson, Nils Johan (1821-1880). [dostęp 2024-06-09]. (ang.).

• Andersson, Nils Johan: Eine Weltumsegelung mit der Schwedischen Kriegsfregatte Eugenie (1851-1853). Outlook Verlag, 2023. ISBN 978-3-368-49849-8. [dostęp 2024-06-09]. (niem.). Brak numerów stron w książce