Płytka aksillarna
Płytka aksillarna[1] (ang. axillar plate) – charakterystyczny dla ważek skleryt w nasadowych częściach skrzydeł, odpowiadający za ich stawowe połączenie z tułowiem.
Płytka ta leży w tylnej części nasady skrzydła, w polu aksillarnym (łac. regio axillaris), nawiązując lokalizacją do sklerytów aksillarnych jętek i nowoskrzydłych. Stanowi drugą, obok płytki humeralnej, z nasadowych płytek skrzydła ważek. Osiąga stosunkowo duże rozmiary w porównaniu ze sklerytami aksillarnymi innych owadów i prawdopodobnie powstała ze zlania się ze sobą tych struktur[1][2]. Na zewnętrznym brzegu płytki aksillarnej znajdują się nasady czterech żyłek: subkostalnej (Sc), scalnonych radialnej i medialnej (R+M), kubitalnej (Cu) i analnej (A1). Płytka połączona jest stawowo z tylną połową bocznej krawędzi tergitu (śródplecza w skrzydłach I pary i zaplecza w skrzydłach II pary). Ponadto płytka spoczywa na tylnym ramieniu słupka pleuralnego (łac. processus pleuralis fulcralis)[2].
Płytka aksillarna stanowi punkt zaczepu dla mięśni aksillarnych. U ważek równoskrzydłych nawiązujące do składaczy skrzydeł u nowoskrzydłych mięśnie wychodzą z listewki pleralnej i zaczepiają się w tylnej części płytki[2]. U ważek różnoskrzydłych na płytce zaczepiają się mięśnie: wychodzące z brzusznej części epimeronu musculus anepisterno-axillaris i musculus epimero-axillaris secundus oraz wychodzący z grzbietowej części epimeronu musculus epimero-axillaris tertius[3].
Przypisy
- ↑ a b Ryszard Szadziewski, Przemysław Trojan: Nadgromada: owady s.l. – insecta s.l. (sześcionogi – Hexapoda). W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 61-64.
- ↑ a b c X: The Wings. W: R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.
- ↑ Sebastian Büsse, Thomas Hörnschemeyer. The thorax musculature of Anisoptera (Insecta:Odonata) nymphs and its evolutionary relevance. „BMC Evolutionary Biology”. 13:237, 2013.