Patersonia
 Patersonia sericea | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
| Rząd | szparagowce | ||
| Rodzina | kosaćcowate | ||
| Rodzaj | Patersonia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Patersonia R. Brown Bot. Mag. ad t. 1041. 1 Aug 1807[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| P. sericea R. Brown[3] | |||
| |||
| |||
Patersonia – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje 24[4]–25[5] gatunków. Rośliny te występują w większości w Australii, gdzie rośnie 17 gatunków będących endemitami tego kontynentu[4] (skupiają się przy tym wzdłuż jego obrzeży – brak ich w rozległej części centralnej[2]), poza tym gatunki z tego rodzaju rosną w górach na wyspach Archipelagu Malajskiego, Nowej Gwinei, jeden gatunek obecny jest na Nowej Kaledonii[5][4][6]. Rośliny zasiedlają siedliska otwarte[2]. Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne[4].
Morfologia
- Pokrój
- Byliny średnich i małych rozmiarów z kłączami drewniejącymi, czasem także cechującymi się przyrostem wtórnym[6].
- Liście
- Mieczowate, równowąskie[6].
- Kwiaty
- Siedzące, skupione na szczycie nierozgałęzionej łodygi w szczytowy kwiatostan. Listki okwiatu zróżnicowane – zewnętrzne okazałe i barwne (w kolorze niebieskim do fioletowego, rzadko żółte), u nasady tworzące długą rurkę, w górze rozpostarte szeroko. Wewnętrzny okółek zredukowany do łusek lub całkowicie. Nitki pręcików częściowo lub całkowicie zrośnięte. Słupek na szczycie rozdzielony na trzy, szerokie i frędzlowate na brzegach łatki[6][2].
- Owoce
- Walcowate torebki zawierające nasiona kanciaste do elipsoidalnych[6].
Systematyka
Rodzaj z monotypowej podrodziny Patersonoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[7]. Podrodzina jest siostrzana dla większości podrodzin w obrębie kosaćcowatych, starsze linie rozwojowe w obrębie rodziny stanowią tylko podrodziny Isophysidoideae i Iridoideae[2].
- Wykaz gatunków[5]
- Patersonia argyrea D.A.Cooke
- Patersonia babianoides Benth.
- Patersonia borneensis Stapf
- Patersonia drummondii F.Muell. ex Benth.
- Patersonia fragilis (Labill.) Asch. & Graebn.
- Patersonia glabrata R.Br.
- Patersonia graminea Benth.
- Patersonia inaequalis Benth.
- Patersonia inflexa Goldblatt
- Patersonia juncea Lindl.
- Patersonia lanata R.Br.
- Patersonia limbata Endl.
- Patersonia lowii Stapf
- Patersonia macrantha Benth.
- Patersonia maxwellii (F.Muell.) F.Muell. ex Benth.
- Patersonia neocaledonica Goldblatt & J.C.Manning
- Patersonia novoguineensis Gibbs
- Patersonia occidentalis R.Br.
- Patersonia philippinensis Goldblatt
- Patersonia pygmaea Lindl.
- Patersonia rudis Endl.
- Patersonia sericea R.Br.
- Patersonia spirafolia Keighery
- Patersonia sumatrensis Goldblatt
- Patersonia umbrosa Endl.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b c d e Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-02-04] (ang.).
- ↑ a b Patersonia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-02-04]. (ang.).
- ↑ a b c d David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 686, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c Patersonia R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-02-04].
- ↑ a b c d e K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. III. Flowering Plants · Monocotyledons Lilianae (except Orchidaceae). Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 313, 319. ISBN 978-3-642-08377-8.
- ↑ Genus: Patersonia R. Br.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-02-04].
