Polniczka (ptak)
| Volatinia jacarina[1] | |||
| (Linnaeus, 1766) | |||
 samiec | |||
 samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ptaki | ||
| Podgromada | Neornithes | ||
| Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | tanagrowate | ||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | Volatinia | ||
| Gatunek | polniczka | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 najmniejszej troski | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
| |||
| |||
Polniczka[3] (Volatinia jacarina) – gatunek małego ptaka z podrodziny żałobników (Tachyphoninae) w rodzinie tanagrowatych (Thraupidae), zamieszkujący Amerykę Południową i Środkową oraz Meksyk. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia
Gatunek naukowo opisał w 1766 roku Karol Linneusz, nadając mu nazwę Tanagra jacarina[4]. Holotyp pochodził z północno-wschodniej Brazylii[5]. Obecnie gatunek umieszczany jest w rodzaju Volatinia, którego jest jedynym przedstawicielem[3][6]. Wyróżnia się 3 podgatunki: V. j. splendens, V. j. jacarina i V. j. peruviensis[6].
Występowanie
Ptak ten występuje na terenach od zachodniego i wschodniego Meksyku przez Amerykę Środkową i większość terenów Ameryki Południowej po północne Chile i północną Argentynę. Jest ptakiem osiadłym[2]. Poszczególne gatunki zamieszkują[6]:
- V. j. splendens (Vieillot, 1817) – Meksyk do Kolumbii i dalej na wschód przez Wenezuelę, region Gujana po Amazonię, także Trynidad, Tobago i Grenada,
- V. j. jacarina (Linnaeus, 1766) – południowo-wschodnie Peru do wschodniej Brazylii oraz na południe do północnej Argentyny,
- V. j. peruviensis (Peale, 1849) – zachodni Ekwador, zachodnie Peru oraz północno-zachodnie Chile.
Morfologia
Jest to ptak małej wielkości, osiąga maksymalnie 10 cm[7][8]. Ma stożkowaty i smukły dziób[8]. Samiec ma granatowo-czarne upierzenie, które pod kątem światła mocno opalizuje[7]. Podczas pierzenia spód ciała jest żółtobrązowy z plamkowaniem i łuskowaniem[7]. Samice brązowe z białym spodem ciała, na którym występują brązowe prążki i smugi[7][8]. Młode ptaki podobne do samic, mają płowe paski na skrzydłach[7]. Młode samce uzyskują upierzenie ostateczne w wieku 2 lat[7].
Ekologia i zachowanie
Zamieszkuje tereny trawiaste, takie jak sawanny, łąki, pola uprawne, ogrody, a także miasta, gdzie przywiązała się do człowieka[2][7][8]. Poza okresem lęgowym prowadzi stadny tryb życia, łącząc się w liczące nawet kilkaset osobników stada, często wśród innych tanagrowatych[7].
Jest gatunkiem wszystkożernym, odżywia się głównie nasionami i bezkręgowcami[7]. Podczas orki często zjadają pozostawione nasiona[7].
W okresie godowym samiec zajmuje stanowisko na drzewie lub na łodydze i zaczyna wydawać brzęczące odgłosy, skacząc[7][8]. Po godach para buduje gniazdo w gąszczu traw w kształcie czarki z materiału roślinnego[7]. Samica składa od 2 do 3 jasnoniebieskich jaj z rdzawym plamkowaniem[7].
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje polniczkę za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2008 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji przekracza 50 milionów osobników. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny ze względu na brak istotnych zagrożeń oraz dowodów na spadki liczebności[2][9].
Przypisy
- ↑ Volatinia jacarina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Volatinia jacarina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Tachyphoninae Bonaparte, 1853 - żałobniki - Ornamented tanagers (wersja: 2021-07-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-05].
- ↑ K. Linneusz: Systema naturae : per regna tria natura, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 12. T. 1. 1766, s. 314. (łac.).
- ↑ Raymond A. Paynter, Jr & Robert W. Storer: Check-list of the birds of the world. T. 13. 1970, s. 132. (ang.).
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Wireonki i inni bywalcy ogrodów, [w:] DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, PeterP. Barrett, Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 203, ISBN 978-83-8172-650-4 .
- ↑ a b c d e Polniczka (Volatinia jacarina). [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-09-05]. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Volatinia jacarina. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-09-05]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
