Powódź w Europie Środkowej (2024)

Ten artykuł dotyczy trwającego wydarzenia. Informacje w nim zamieszczone mogą się zmienić lub zdezaktualizować wraz z postępem zdarzenia, a początkowe doniesienia mogą być niepewne. Ostatnie zmiany tego artykułu mogą nie odzwierciedlać najbardziej aktualnych informacji.

Powódź w Europie Środkowej (2024)

Most Żelazny w Kłodzku zalewany przez falę powodziową 15 września 2024
Państwo	Polska  Czechy  Serbia  Słowacja  Austria  Słowenia  Chorwacja  Rumunia  Mołdawia  Niemcy  Węgry
Miejsce	Polska: dolnośląskie, opolskie, śląskie, lubuskie Czechy: morawsko-śląski, ołomuniecki, południowomorawski, zliński, Wysoczyna, pardubicki, hradecki, środkowoczeski, liberecki, południowoczeski, Praga, ustecki, karlowarski Austria: Dolna Austria, Górna Austria, Wiedeń, Burgenland, Styria Niemcy: Saksonia, Bawaria Słowenia: Górna Kraina, Gorycja Chorwacja: Żupania istryjska, Żupania primorsko-gorska Rumunia: Okręg Gałacz, Okręg Vaslui Węgry: Győr-Moson-Sopron, Vas, Komárom-Esztergom, Pest, Budapeszt Słowacja: bratysławski, trnawski Serbia: południowobacki, sremski, środkowobanacki, Belgrad, południowobanacki, podunajski, braniczewski
Rodzaj zdarzenia	powódź
Data	wrzesień 2024
Ofiary śmiertelne	23 osoby (w tym: 7 w Polsce[1][2][3][4][5], 7 w Rumunii[6][7], 5 w Austrii[8][9], 4 w Czechach[10][11])
Zaginieni	11 osób (z czego 8 w Czechach[12] oraz 3 w Polsce[13][14])
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons

Powódź w Europie Środkowej (2024) – powódź szczególnie w południowym dorzeczu Odry we wrześniu 2024, spowodowana niżem genueńskim, który przyczynił się do silnych i intensywnych opadów deszczu oraz ogólnego załamania pogodowego w Europie Środkowej. Źródło podniesienia poziomu wód w dorzeczu Odry rozpoczęło się w Sudetach i na Nizinie Śląskiej. Zjawisko powodzi lub zagrożenia powodziowego występuje w obszarze województw dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego, lubuskiego oraz pozostałej części Europy Środkowej.

Powódź, ze względu na swoje rozmiary, może być po części porównywana do powodzi tysiąclecia z 1997 roku^[15][16].

Powódź w roku 2024 w Polsce w województwach; dolnośląskim, opolskim i śląskim oraz w obszarze Europy Środkowej została spowodowana przez silne opady deszczu wywołane niżem genueńskim po długotrwałej suszy, co doprowadziło do wylania Odry i dorzecza tej rzeki. Niż powstał w wyniku sporego kontrastu termicznego występującego pomiędzy ciepłymi masami powietrza śródziemnomorskiego a chłodnym powietrzem znad Alp. Charakteryzuje się tym, że ciepłe, a także wilgotne powietrze przemieszcza się w kierunku północnym, zderzając się o szczyty Alp i wymusza jednocześnie kierunek transportu tych mas ku górze^[17][18].

Ciągłe i intensywne opady deszczu prognozowane dla południowej Polski (województwa dolnośląskie, opolskie i śląskie) na okres od 12 do 16 września 2024 związane były z nadejściem niżu genueńskiego „Borys” nad granicę polsko-czeską. Epicentrum opadów miało znaleźć się w Sudetach i ich wschodniej części – Górach Opawskich, a także ich przedgórza (miasta Złoty Stok, Paczków, Głuchołazy, Prudnik)^[19]. Poziomy rzek miały się najszybciej podnosić w powiatach nyskim i prudnickim. Przewidziano podtopienia i tzw. powodzie błyskawiczne. Służby mundurowe i pracownicy sztabów kryzysowych zostali postawieni w stan gotowości^[20]. Sztab kryzysowy w Opolu przygotował 110 tys. worków oraz piasek, którymi mieszkańcy mogli zabezpieczyć posesje^[21].

Pod koniec 12 września poziom wody w rzekach w okolicy Prudnika pozostał w strefie stanów średnich. Największy dobowy wzrost odnotowano na wodowskazach na rzekach Ścinawie Niemodlińskiej w Niemodlinie (41 cm), Białej Głuchołaskiej w Głuchołazach (15 cm) i na rzece Prudnik w Prudniku (11 cm)^[22].

W godzinach porannych 13 września odnotowano niewielki wzrost poziomu wody w okolicach Prudnika^[23]. Samorządy gmin Prudnik, Głogówek, Biała, Korfantów i Walce w porozumieniu z lokalnymi jednostkami ochotniczej straży pożarnej zaczęły rozprowadzać worki z piaskiem wśród mieszkańców^[24].

O godzinie 14:00 został przekroczony stan ostrzegawczy na punkcie wodowskazowym w Głuchołazach. Do miasta skierowano Kompanię Gaśniczą Wojewódzkiego Odwodu Operacyjnego „Namysłów”, złożoną z jednostek straży pożarnej z Kluczborka, Byczyny, Gierałcic, Kuniowa, Biedacza, Namysłowa, Pokoju i Bukowia^[25]. We Wrocławiu odbyło się posiedzenie sztabu zarządzania kryzysowego z udziałem premiera Donalda Tuska, ministra Siemoniaka oraz z wojewodami i szefami służb^[26]. Przed północą poziom wody w Prudniku przekroczył stan alarmowy. Rozpoczęły się interwencje związane z zalewaniem posesji i piwnic^[27].

W nocy z 13 na 14 września zalane zostały wsie w okolicy Prudnika: Czyżowice, Wierzbiec, Rudziczka, a także Morów koło Nysy. Burmistrz Prudnika Grzegorz Zawiślak ogłosił w mieście stan powodziowy, a starosta Radosław Roszkowski – alarm przeciwpowodziowy na terenie całego powiatu prudnickiego^[28]. Burmistrz Głuchołaz Paweł Szymkowicz podjął decyzję o ewakuacji mieszkańców ulic Opolskiej, Ligonia, Sikorskiego, Moniuszki i Kościuszki^[29]. W mieście Biała z koryta przy ul. Nyskiej wylała rzeka Biała. Do pomocy w zabezpieczaniu posesji w powiecie nyskim sprowadzono 171 batalion lekkiej piechoty z Brzegu^[30]. Do Prudnika zadysponowano jednostki straży pożarnej z Olesna oraz z Kielc^[31].

W godzinach porannych potok Lubrzanka zalał wieś Lubrza, a rzeka Prudnik zalała Skrzypiec, Trzebinę i Krzyżkowice^[32]. Przed południem na tamie w Jarnołtówku koło Prudnika, która ma generalne znaczenie dla bezpieczeństwa miejscowości nad rzekami Złoty Potok, Prudnik i Osobłoga, woda zaczęła przelewać się przez górny przepust. Służby zarządziły ewakuację mieszkańców budynków w pobliżu Złotego Potoku w Jarnołtówku i Pokrzywnej^[33]. Tamę w Jarnołtówku wizytowali Tomasz Siemoniak i Wiesław Leśniakiewicz. Burmistrz Prudnika zarządził ewakuację mieszkańców Moszczanki i Łąki Prudnickiej^[34]. Ewakuowano też ludzi z Morowa i z Dziewiętlic^[35].

Alarm przeciwpowodziowy został ogłoszony dla powiatu nyskiego i gminy Głuchołazy. Po posiedzeniu sztabu kryzysowego w Nysie minister Siemoniak ogłosił koncentrację służb w powiatach nyskim i prudnickim^[36]. W godzinach popołudniowych wzrost wody w Odrze odnotowano w Kędzierzynie-Koźlu, Opolu i Brzegu^[37].

Ewakuowano mieszkańców kilkudziesięciu domów w Lądku-Zdroju^[31]. Rzeka Kaczawa zalała posesje w Złotoryi oraz miejscowości Nowy Kościół^[38]. W Prudniku ewakuowano mieszkańców ulic: Chrobrego, Kochanowskiego, Kołłątaja i Morcinka^[39]. Zalany został zakład produkcyjny Spółdzielni „Pionier” przy ul. Batorego oraz ogródki działkowe^[40]. Woda zalała Racławice Śląskie, Dzierżysławice i Mochów koło Głogówka^[41]. Tory kolejowe w rejonie Lasu Niemysłowickiego zostały podmyte, w związku z czym PKP PLK zawiesiło ruch na linii nr 137 między Prudnikiem a Nysą^[42]. Wstrzymano również ruch pociągów na odcinku Jelenia Góra – Szklarska Poręba Górna^[43].

Jako „bardzo poważna” została uznana sytuacja powodziowa w gminie Otmuchów^[44], gdzie ucierpiały miejscowości Kałków, Broniszowice i Śliwice (część miasta Otmuchów)^[45]. O godzinie 15:00 rozpoczął się alarm przeciwpowodziowy w gminach Strzeleczki i Krapkowice^[46]. Zalane zostały wsie Ścinawa Mała i Ścinawa Nyska w gminie Korfantów^[47].

Wieczorem doszło do przerwania wałów przeciwpowodziowych w Moszczance i Łące Prudnickiej^[48]. Zalany został Biskupów^[49] i większość posesji w Broniszowicach^[50]. Do Prudnika dojechało 40 podchorążych z Akademii Pożarniczej w Warszawie. W pobliskiej Lubrzy przeprowadzono ewakuację^[51]. W Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Nysie odbyła się odprawa służb w związku z zagrożeniem powodziowym z udziałem Donalda Tuska, który następnie udał się do Głuchołaz^[52].

Ewakuowano podopiecznych z domu dziecka w Czechowicach-Dziedzicach, mieszkańców Międzyrzecza Dolnego i ul. Granicznej w Dankowicach^[53]. Około godziny 23:00 woda zaczęła przelewać się przez tamę w Międzygórzu, rozpoczęto wtedy ewakuację obsługi technicznej obiektu (jednocześnie tracąc kontrolę nad upustami wody) oraz mieszkańców niżej położonych miejscowości^[54].

W nocy z 14 na 15 września wprowadzono alarm przeciwpowodziowy dla gminy Nysa^[55]. W pobliżu Jeziora Nyskiego rzeka Biała Głuchołaska przerwała wały. Woda zaczęła przelewać się przez Białą Nyskę, zalewając w Nysie dzielnicę Zamłynie (ulice: 3 Maja, Wiosenna,Lazurowa, Orzeszkowej, Słoneczna i Jeziorna) oraz osiedle Południe (ulice: Kusocińskiego, Kossaka, Zwycięstwa)^[56]. Ogłoszono ewakuację mieszkańców Łowkowic koło Strzeleczek^[57]. Suchy zbiornik przeciwpowodziowy Racibórz Dolny rozpoczął o 4:20 piętrzenie wezbranych wód, przechwytując falę wezbraniową^[58].

W godzinach porannych woda przelała się przez wały w Głuchołazach i zalała centrum miasta^[59]. Rzeka Osobłoga przerwała wał w Kierpniu i wyszła z koryta, odcinając drogi do wsi^[60]. Woda wdarła się też do Głogówka i podtopiła kolejne wsie w okolicy Prudnika, m.in. Niemysłowice, Szybowice, Mieszkowice^[61]. Ewakuowano domy dziecka w Mochowie^[62] i Prudniku^[63] oraz pojedynczych mieszkańców Racławic Śląskich^[64]. Burmistrz Prudnika zwrócił się do mieszkańców o ograniczenie zużycia wody i poinformował, że tama w Jarnołtówku jest bliska przelania^[65][66]. W centrum Prudnika zaczęła wylewać rzeka Prudnik, zalewając centrum miasta. Służby rozpoczęły ewakuację zagrożonych mieszkańców^[67]. Ze względu na zalewanie transformatorów wyłączono prąd w części Prudnika i w Łące Prudnickiej^[68]. Około godziny 11:00 zawalił się tymczasowy oraz budowany most w Głuchołazach powodując dalsze spiętrzanie wody^[69]. Wstrzymano ruch pociągów Intercity kursujących do Czech^[70]. Po godzinie 12:00 zniszczeniu uległa tama w Stroniu Śląskim^[71], która zaczęła przelewać się około godziny 22:00 dnia poprzedniego^[72]. Woda zniszczyła miejscowy posterunek policji, a miasto straciło dostęp do prądu. Do ewakuacji mieszkańców przystąpiły wojskowe śmigłowce^[73][74].

Zarządzono ewakuację 1600 osób w powiecie kłodzkim, w miastach: Lądek-Zdrój, Stronie Śląskie, Kłodzko, Bystrzyca Kłodzka, a także we wsiach: Międzygórze, Wilkanów, Gorzanów, Ołdrzychowice Kłodzkie, Krosnowice, Żelazno, Trzebieszowice, Radochów, Domaszków, Długopole-Zdrój, Długopole Dolne, Długopole Górne. Prezydent Wrocławia ogłosił alarm powodziowy dla całego miasta o godzinie 23:00^[75]. Ogłoszono też ewakuację mieszkańców terenów przyległych do Nysy Kłodzkiej w gminach Bardo i Kamieniec Ząbkowicki. W Bielsku-Białej ewakuowano mieszkańców ul. Sobieskiego, Żywieckiej oraz Wodnej. Pojedyncze osoby ewakuowano z Zabełkowa, Chałupek, Rydułtowych, Zebrzydowic, Jasienicy^[53]. Pierwszą ofiarą śmiertelną powodzi w Polsce był mężczyzna w Krosnowicach^[76]. Po południu znaleziono ciało 42-letniego mężczyzny w potoku w Bielsku-Białej^[77].

Starosta powiatu opolskiego Henryk Lakwa ogłosił pogotowie przeciwpowodziowe dla gmin Niemodlin i Popielów, a starosta powiatu brzeskiego Jacek Monkiewicz alarm powodziowy dla gmin Grodków i Lewin Brzeski^[60]. Pogotowie przeciwpowodziowe ogłoszono również w Kędzierzynie-Koźlu^[78] oraz w Krakowie^[79].

Burmistrz Nysy Kordian Kolbiarz poinformował o zwiększeniu zrzutu wody z Jeziora Nyskiego do 1000 m³ na sekundę w związku z przerwaniem zapory w Stroniu Śląskim. Zaapelował do mieszkańców Nysy o ewakuację lub przeniesienie się na wyższe piętra budynków^[80]. Do miasta skierowano żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej^[81]. Po godzinie 17:00 burmistrz Prudnika, komendant PSP w Prudniku Krzysztof Wiciak i starosta powiatu prudnickiego poinformowali o przebiciu na wale w Jarnołtówku, ponownie apelując do mieszkańców Jarnołtówka, Pokrzywnej, Moszczanki, Łąki Prudnickiej i Prudnika o niezwłoczną ewakuację^[82][83]. W okolicy Prudnika do pomocy sprowadzono wojsko z amfibią^[84]. Wprowadzono alarm przeciwpowodziowy w całym powiecie krapkowickim^[85], gdzie przez rzekę Osobłoga zalane zostały wsie Pietna, Steblów, Żywocice, a także część Krapkowic^[86]. Ewakuowano domy przy polderze Żelazna koło Opola^[87]. Zalana została wieś Kamienica koło Paczkowa^[81].

Późnym popołudniem Prezes Rady Ministrów, Donald Tusk, ogłosił przygotowanie rozporządzenia w sprawie wdrożenia stanu klęski żywiołowej odnośnie trwającego kataklizmu powodzi^[88][89]. Wieczorem woda płynąca przez Głuchołazy zaczęła opadać. Miasto zostało pozbawione prądu, gazu i telefonii stacjonarnej^[90]. Trzecią ofiarą śmiertelną w Polsce była mieszkanka Nowego Świętowa koło Prudnika, znaleziona martwa w zalanym budynku. Zalane zostało miasto Korfantów, a także wsie Kuźnica Ligocka i Przechód^[91]. Zaczęła opadać woda na Złotym Potoku i rzece Prudnik, a także w zbiorniku w Jarnołtówku^[92].

Wieczorem przekazano także, że polski rząd będzie ubiegać się w Unii Europejskiej o maksymalnie wysokie środki na likwidację skutków powodzi. Według władz UE posiada specjalny mechanizm pomocowy na takie sytuacje^[93].

Od tego dnia zaczęły spływać informacje o doszczętnie zniszczonym zabytkowym Moście św. Jana w Lądku-Zdroju. Okazało się jednak, że gotycki most nad Białą Lądecką przetrwał fale powodziowe, ale jest w tragicznym stanie konstrukcyjnym i nadal grozi zawaleniem. Utracona została zdobiąca most figura św. Jana Nepomucena^[94]. W Prudniku woda zniszczyła trzy mosty dla pieszych: kładkę w kompleksie ogródków działkowych nad Złotym Potokiem oraz kładki pod Czyżykową Górą i pod Piaskówką nad rzeką Prudnik^[95].

Krótko po północy zaczęły spływać informacje o coraz szybszym opadaniu wody z Nysy Kłodzkiej w Kłodzku. Według relacji reporterów woda opadła od punktu maksymalnego o około 1-2 metry^{[potrzebny przypis]}. Służbom udało się załatać przebicie na wale w Jarnołtówku, dzięki czemu tymczasowo zabezpieczono wsie w dolinie Złotego Potoku oraz miasto Prudnik^[96]. W Brzegu rozpoczęto „wczesną akcję ewakuacyjną” dla mieszkańców ulic Grobli, Wał Śluzowy, Błonie, Nadodrzańskiej, Nadbrzeżnej, Cegielnianej, Strzeleckiej oraz placu Drzewnego. W mieście ruszyła zbiórka rzeczy potrzebnych dla powodzian^[97].

Zajęcia szkolne zostały odwołane w ponad 350 placówkach oświatowych w województwach dolnośląskim, opolskim, śląskim i lubuskim^[98]. Prokuratury rejonowe w Nysie, Prudniku, Bystrzycy Kłodzkiej, Kłodzku oraz Lwówku Śląskim zostały zamknięte. Odwołano wszystkie rozprawy i posiedzenia w Sądach Rejonowych w Prudniku, Kłodzku, Nysie i Kamiennej Górze wyznaczone na 16 września 2024^[99].

Z powodu zalania peronu przed Wyszkowem Śląskim zawieszony został ruch pociągów na odcinku linii kolejowej nr 287 Opole – Nysa (składy zatrzymywały się w Kubicach). Zamknięty został też odcinek linii kolejowej nr 288 Nysa – Brzeg oraz nieprzejezdny fragment linii kolejowej nr 137 od Głogówka w kierunku Prudnika^[100]. Droga krajowa nr 45 zapadła się na moście w Żywocicach^[101]. Zginął ordynator oddziału szpitala w Nysie Krzysztof Kamiński, wracający ze szpitala w Prudniku, w którym pełnił weekendowy dyżur^[102]. Przeprowadzono ewakuację mieszkańców Kopic koło Grodkowa^[103]. Wprowadzono alarm przeciwpowodziowy dla Kędzierzyna-Koźla^[104]. Przed południem pękł zbiornik Topola na Nysie Kłodzkiej^[105].

Wprowadzono stan klęski żywiołowej na obszarze części województwa dolnośląskiego, opolskiego oraz śląskiego^[106].

Wieczorem burmistrz Prudnika poinformował o usunięciu awarii prądu na osiedlu Jasionowe Wzgórze oraz odwołał alarm ewakuacyjny^[107].

W nocy z 16 na 17 września pojawiła się wiadomość o tym, że pierwsza fala powodziowa dociera do Oławy. Ma ona dotrzeć w nocy. Miasto to oddalone jest od Wrocławia o około 30 km. Mieszkańcy przygotowali duże ilości wałów i umocnień z worków z piaskiem chroniących miejscowość^[108].

Nysa cały czas walczy o wał przeciwpowodziowy, który jest ostatnim ratunkiem przed całkowitym zalaniem miasta. Ludzie wraz ze służbami wzmacniają wały workami z piaskiem. Przeprowadzany jest cały czas zrzut wody mający jak najszybciej obniżyć poziom wody w Nysie Kłodzkiej^[109].

Na godzinę 00:20 poziom wody w Odrze w Opolu wynosił 654 cm, w Brzegu 651 cm, w Oławie 629 cm^[110]. Cały czas od niedzieli pracuje zbiornik w Raciborzu, który ma za zadanie możliwie najbardziej spłaszczyć falę wezbraniową przybywającą z Ostrawy w Czechach w kierunku Wrocławia^[111].

Chwilę po północy zapadła także decyzja o ewakuacji całego Lewina Brzeskiego leżącego nad Nysą Kłodzką po przelaniu wałów i wdzieraniu się wody do miasta. Poziom rzeki w pobliżu miasta osiągnął ponad 780 cm^[112]. Ewakuację zarządzono także w okolicznych wsiach^[113].

Wody Polskie poinformowały o stwierdzeniu niewielkiego przecieku wody na przedpolu zbiornika Racibórz Dolny, który jednak nie zagrażał pracy mechanizmów wlotowych i upustowych zbiornika^[114].

Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego w Kędzierzynie-Koźlu podjął decyzję o przygotowaniach do ewentualnej ewakuacji trzech dzielnic Kędzierzyna-Koźla: Rogów, Zachodu i Południa^[115]. W mieście również trwała akcja podwyższania wałów na Lasokach (osiedle Rogi) i rozstawienia rękawów ochronnych nad potokiem Lineta na wysokości ulicy Emilii Plater^[116].

Powódź dotarła tego dnia już do województwa lubuskiego i za sprawą Bobru i rzeki Szprotawy zalała Szprotawę w powiecie żagańskim. Woda ma także zagrozić innemu pobliskiemu miastu – Żaganiowi^[117]. Podczas sztabu kryzysowego w okolicach godz. 18:55 z udziałem premiera Donalda Tuska przekazano, że w Żaganiu przekroczono stan alarmowy na tamtejszej rzece o 178 cm. Taki stan został także przekroczony w Łozach leżących nad Kwisą^[118].

Szczyt fali kulminacyjnej po północy dotarł do Wrocławia. Ze względu na swoje spłaszczenie, fala nie spowodowała poważnych zniszczeń, jedynie uwidoczniły się średnie podtopienia, przeważnie terenów niezamieszkałych. Od momentu przyjścia fali i podniesienia poziomu wód o kolejne poziomy, Odra we Wrocławiu wydaje się nadal w miarę stabilna^[119].

Powódź w Czechach rozpoczęła się 13 września po ulewnych deszczach. Do 15 września zgłoszono, że ponad 200 rzek wylało się z brzegów. Najbardziej krytyczna sytuacja jest w Morawach Południowych, a następnie w Morawach Środkowych i Północnych oraz w Czechach Południowych. Cztery osoby uznano za zaginione, tysiące przesiedlono, a około 250 tysięcy osób nie ma prądu. Zamknięto kilka dróg i linii kolejowych. Woda przeciekła również do stacji metra Muzeum^[120], ale pozostało ono sprawne^[120].

Tama Husinec w kraju południowoczeskim 15 września przepełniła się i woda zaczęła przelewać się koroną tamy^[121].

W okolicach południa 16 września pojawiła się informacja o uszkodzeniu prawego brzegu wału przeciwpowodziowego w Ostrawie. Jest to bardzo niebezpieczne zdarzenie, z uwagi na to, że żadne plany przeciwpowodziowe tego wypadku nie uwzględniały^[122]. Od razu zarządzono pilną ewakuację mieszkańców z zagrożonych zalaniem obszarów. Na miejsce przybył dźwig układający w szczelinie worki z piaskiem. Woda zmierza w kierunku zakładów chemicznych i koksowni, co może doprowadzić do katastrofalnych skutków i jeszcze większej tragedii. Na ten moment z obszarów Ostrawy ewakuowano około 2,5 tys. mieszkańców^[123].

Górski kurort Malá Úpa w Powiacie Trutnov w Karkonoszach została całkowicie odcięta od świata zewnętrznego z powodu zejścia lawiny błotnej^[124].

17 września po 10:00 w żadnym dotychczasowym miejscu nie obowiązywał już alert "zagrożonie ekstremalnymi powodziami". Pozostały te o standardowym trzecim stopniu alarmu powodziowego. Sytuacja w Ostrawie nadal wówczas była w stanie krytycznym^[125].

Zagrożenie powodziowe nie ominęło Słowacji, gdzie obawiano się o zalanie Bratysławy. 13 września zidentyfikowano obszary, które mogą zastać zalane, co spowodowało podjęcie pewnych działań mających zminimalizować ewentualne skutki. Poziom Dunaju lekko się podniósł, ale nie doprowadziło to do zalania zabytkowego centrum słowackiej stolicy^[126]. 15 września przekazano, że wylał Dunaj w Bratysławie. Zalane zostały obszary położone w pobliżu rzeki, w tym niektóre zabytkowe obiekty^[127].

17 września do słowackiej stolicy dotarła szczytowa fala. Osiągnęła ona 9 metrów i 80 cm, po czym zaczęła opadać. Służby meteorologiczne uspokoiły, że nie ma niebezpieczeństwa dla słowackiej stolicy^[128]. Według słowackiej opozycji tamtejszy rząd zbagatelizował zagrożenie i nie podjął wystarczających działań mających zabezpieczyć ludzi i budynki w bezpośrednim sąsiedztwie Dunaju^[129].

Władze austriackie, korzystając z dostępnych prognoz, rozpoczęły zwalnianie miejsca na przybywającą wodę w zbiornikach, m.in. w Zbiorniku Ottenstein w Dolnej Austrii. Oprócz ostrzeżeń przed silnymi opadami deszczu pojawiły się także opady śniegu, szczególnie w południowej Austrii. Służby odradzały w zagrożonych rejonach zbędnych podróży samochodem, a ÖBB zalecało unikać podróży pociągami. Poza Dolną Austrią rzeki wylały także w Burgenlandzie, takie jak Wulka i Leitha. 14 września sklasyfikowano 24 miasta w powiatach Horn, Krems, Tulln i Zwetti za obszary klęski żywiołowej, ze względu na wysoki poziom wody w rzece Kamp. Tego samego dnia wieczorem rozszerzono obszar o 18 miast^[130].

Wczesnym rankiem 15 września rząd kraju związkowego Dolnej Austrii ogłosił, że już cały kraj jest objęty statusem klęski żywiołowej^[131]. W wielu miejscach uruchomiono alarmy i konieczne było ewakuowanie mieszkańców. Liczne strumienie, takie jak Perschling czy rzeka Wiedeń, wystąpiły z brzegów, co zmusiło także do przeprowadzenia ewakuacji w Wiedniu. O 10:00 czasu lokalnego poinformowano o śmierci strażaka, pierwszej osoby zmarłej w wyniku powodzi w tym kraju^[132]. 15 września poziom na Dunaju w austriackiej stolicy wystąpił z brzegów i zalał wiele terenów^[127].

Z powodu trudnych warunków pogodowych spowodowanych burzami i jej następstwami około 25 000 gospodarstw domowych w Styrii było pozbawionych energii elektrycznej. Straż pożarna i służby energetyczne cały czas walczą o przywrócenie elektryczności^[133]. Najgorsza sytuacja w tym regionie była w dolinach rzek Mürz i Salza. Wieczorem 15 września miasto Kapfenberg leżące nad Mürzem znalazło się pod wodą^[134].

W poniedziałek 16 września w Dolnej Austrii doniesiono o kolejnych trzech ofiarach śmiertelnych, z tego dwie osoby zmarły bezpośrednio w swoich domach z powodu wody, a jedna w kurorcie Klosterneuburg. Rano zamknięto 256 dróg krajowych, w tym część autostrad. Mocno odczuł to także ruch kolejowy. Przerwania zapór, szczególnie w okolicy St. Pölten, powodują ogromne obciążenie lokalnych służb. Doprowadziło to do całkowitej ewakuacji wsi Rust im Tullnerfeld, liczącej około 600 mieszkańców z obawy o ogromny napływ wody z rzeki Perschling^[135].

Po godz. 18:00 dnia 17 września spłynęła informacja, że już pięć osób zginęło w wyniku powodzi w Dolnej Austrii. Kolejną ofiarą jest 81-letnia kobieta. Tam, gdzie woda ustępuje, rozpoczyna się szacowanie strat. Wiele miejscowości pozostaje jednak nadal odciętych od świata. Jak przekazała austriacka policja, do tragedii doszło w miejscowości Tulln an der Donau. Seniorka utonęła we własnym domu, który został zalany przez wody wezbranego Dunaju^[136].

Od 14 września w Niemczech w kilku rzekach w Bawarii, m.in. na Dunaju czy Łabie doszło do podwyższenia poziomu wody, ale pozostał on na optymalnym poziomie. Największego wzrostu wody spodziewano się w Pasawie w kraju związkowym Bawaria przy granicy z Austrią. W tym mieście do Dunaju wpływają dwie mniejsze rzeki – Inn i Ilz. Władze lokalne Pasawy przekazały, że poziom Dunaju wyniósł wówczas 7,9 metra, a na rzece Inn 5,5 metra^[137].

13 września europejskie media informowały o licznych ulewach w tym kraju, ostrzegając, że zmierzają one w stronę Polski. Najtragiczniejsze i najgwałtowniejsze zjawiska powodziowe zaobserwowano m.in. w gminie Novej Goricy tuż przy granicy z Włochami, na tamtejszej rzece w miejscowości Neblo. Media obiegł filmik, na którym było widać, jak w przeciągu paru godzin tamtejsza rzeka przykryła cały most w miejscowości. Problemy spowodowane deszczem najsilniej nawiedziły miasto Celje, częściowo je paraliżując. W gminie Žalec w dolinie Savinjskiej rzeka Lożnica wystąpiła z brzegów, podtapiając niektóre domy^[138].

14 września władze w Rumunii przekazały informację o 4 ofiarach śmiertelnych powodzi w okręgach Gałacz i Vaslui. Do 15 września zostało uszkodzonych już około 5000 domów^[139]. 16 września do godz. 15:00 stwierdzono już 6 ofiar w tym kraju^[140].

Następnego dnia – 17 września władze w Rumunii poinformowały, że liczba ofiar w tym kraju wzrosła do 7 osób. Kolejną osobę zidentyfikowano w wsi Grivita w okręgu gałackim^[129]. Ponadto w okręgach Gałacz, Vaslui i Jassy obowiązuje czerwony (najwyższy) stopień alarmu powodziowego. W pozostałych północno-wschodnich okręgach obowiązuje alert pomarańczowy lub żółty^[129].

15 września media ostrzegły, że we wtorek 17 września bardzo mocno wzrośnie poziom wody w Dunaju w Budapeszcie. Władze szacują wzrost wody nawet do 930 cm. Służby rozpoczęły przygotowania na drastyczny wzrost, który zbliża się do węgierskiej stolicy^[140].

17 września pojawiły się doniesienia, że hydrolodzy prognozują, że fala kulminacyjna na Dunaju znacznie się rozciągnęła. To z kolei oznacza, że będzie się ona przemieszczać przez terytorium Węgier o wiele dłużej niż pierwotnie zakładano. Jej szczyt minie miejscowość Nagybajcs (w pobliżu granicy ze Słowacją) w czwartek, zaś do Budapesztu kulminacyjna dotrze dopiero w sobotę. Tego dnia maksymalny prognozowany poziom wody ma wynieść w stolicy 860 cm^[129].

Ogromne ilości wody spływającej Dunajem do Morza Czarnego mogą zagrozić także Serbii. W najbliższych dniach w tym kraju na Dunaju ma wzrosnąć poziom wody, jednak według dostępnych informacji nie ma to być tak poważne jak w krajach wyżej biegu rzeki (takich jak wyżej opisane Austria, Słowacja czy Węgry). Choć obecnie wyklucza się wystąpienie powodzi, to jednak z uwagi na dużą ilość deszczu w ostatnim czasie w regionie, sytuacja może być dynamiczna. Serbscy hydrolodzy mówią, że na północy Serbii w Wojwodinie poziom wody przekroczy granicę ochrony przeciwpowodziowej, ale niebezpieczeństwo poważniejszych problemów jest znikome^[141].

W sobotę 14 września wiele ulic w Kiszyniowie zostało zalanych w wyniku silnych opadów związanych z panującym w tej części Europy niżem genueńskim. Wiadomo, że wylała przepływająca przez stolicę rzeka Byk. W niektórych miejscach nurt wody był tak silny, że porwał dwie kobiety pod samochód. Sytuacja powodziowa nawiedziła także inne miejscowości w Mołdawii, m.in. Puhoi, Lărguța, Leca, Strășeni czy Tătărășeni^[142].

W najbliższych dniach Bułgaria spodziewa się wzrostu poziomu wody na swoim odcinku granicznym Dunaju. Woda spływa z Węgier przez Serbię w stronę tego kraju^[143].

Tę sekcję należy dopracować:

od 2024-09 → zweryfikować treść i dodać przypisy,
→ napisać artykuł w sposób neutralny,
artykuł jest o Europie Środkowej, skutki dotyczą wyłącznie Polski.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Podczas powodzi w Polsce ucierpiały takie miasta jak Kłodzko, Lądek-Zdrój, Stronie Śląskie, Głuchołazy, Prudnik, Nysa, Bystrzyca Kłodzka, Szprotawa czy Lewin Brzeski. Ten ostatni został zalany w 90%. Wiele wsi przy wylewających rzekach zostało w mniejszym lub większym stopniu uszkodzonych.

Woda uszkodziła lub zniszczyła zabytkowe i historyczne obiekty, np. XVI-wieczny most w Lądku-Zdroju, klasztor franciszkanów w Kłodzku, ogrodzenie przy dawnym ZPB „Frotex” w Prudniku. W Stroniu Śląskim fala porwała budynek Policji i Straży Miejskiej.

Od 13 września poziom alarmowy został przekroczony na tych polskich rzekach: Nysa Łużycka, Kwisa, Czarny Potok, Kamienica, Bóbr, Kamienna, Łomnica, Czarna Woda, Kaczawa, Nysa Szalona, Strzegomka, Ścinawka, Pełcznica, Bystrzyca (dopływ Odry), Nysa Kłodzka, Biała Lądecka, Piława, Wilczka, Bystrzyca (dopływ Nysy Kł.), Prudnik, Biała Głuchołaska, Ścinawa Niemodlińska, Osobłoga, Opawa, Złoty Potok, Psina, Odra, Budzówka, Oława, Biała, Bierawka, Ruda, Stradunia, Szprotawa, Widawa, Orla, Barycz, Kuroch czy Wisła.

Straty w Polsce spowodowane zjawiskiem i jego następstwami szacowane są w miliardach złotych. Łącznie zginęło 27 osób, z czego 11 ofiar poniosło śmierć na terenie Polski. Uszkodzenia i zniszczenia zostały dokonane także w innych krajach nawiedzonych przez niż genueński. Za granicą najbardziej dotkliwie zostały podtopione Czechy, Austria i Rumunia.

Głuchołazy były miastem, które najbardziej ucierpiało podczas powodzi w województwie opolskim. Woda zniszczyła w mieście budynki, ulice i infrastrukturę^[144]. Według relacji burmistrza, dziesiątki kamienic w mieście zostało podtopionych, a po lewobrzeżnej stronie miasta „z powierzchni zmyte zostały wszystkie sklepy”^[145]. Nurt rzeki porwał most tymczasowy oraz konstrukcję nowego mostu. Uszkodzona została rura z bieżącą wodą pitną. Zalany został Stadion Miejski^[146]. Kostka brukowa położona na Rynku została wyrwana^[147].

Ponieważ zapora w Jarnołtówku wytrzymała napór wody, masowych zniszczeń uniknęło miasto Prudnik i wsie w dolinie Złotego Potoku. Zalane zostały miejskie obiekty sportowe w Prudniku: hala „Obuwnik”, tor łuczniczy oraz będący w przebudowie Stadion Miejski^[148]. „W dużym stopniu” zniszczona została Spółdzielnia „Pionier” oraz zakład Henniges Automotive. Woda uszkodziła drogi w Moszczance, Łące Prudnickiej i Jarnołtówku^[149][150]. Woda zniszczyła trzy mosty dla pieszych: kładkę w kompleksie ogródków działkowych nad Złotym Potokiem oraz kładki pod Czyżykową Górą i pod Piaskówką nad rzeką Prudnik^[95]. Mieszkańcy gmin Prudnik i Korfantów zostali poproszeni przez samorząd o dokumentację filmową i fotograficzną miejscowości dotkniętych skutkami powodzi, która ma udowodnić potrzebę utworzenia zbiornika retencyjnego na Ścinawie Niemodlińskiej między Piorunkowicami, Ścinawą Małą, Ścinawą Nyską, i lasem koło Rudziczki^[47]. Rząd zrezygnował z planów budowy zbiornika zaledwie miesiąc przed powodzią^[151].

Ucierpiała infrastruktura gminy Paczków. Rzeki demolowały wsie Dziewiętlice, Trzeboszowice, Gościce, Ujeździec i Kamienicę. W Paczkowie ucierpiały wodociągi i kanalizacja. Woda doszczętnie zniszczyła oczyszczalnie ścieków^[152].

• powódź na Śląsku (1903)
• powódź w Europie Środkowej (2010)
• powódź w Europie (2002)