Próchniaczek czarniawy
Ocypus olens | |||
(O. Müller, 1764) | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | stawonogi | ||
Gromada | owady | ||
Rząd | chrząszcze | ||
Podrząd | |||
Infrarząd | Staphyliniformia | ||
Rodzina | kusakowate | ||
Podrodzina | Staphylininae | ||
Plemię | Staphylinini | ||
Podplemię | Staphylinina | ||
Rodzaj | Ocypus | ||
Podrodzaj | (Ocypus) | ||
Gatunek | próchniaczek czarniawy | ||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Próchniaczek czarniawy[1], kusak olens[potrzebny przypis] (Ocypus olens) – gatunek chrząszcza, jeden z największych europejskich przedstawicieli rodziny kusakowatych[2].
Opis
Jest to chrząszcz o wąskim kształcie, czarny, długości 22–32 mm, z krótkimi skrzydłami[2]. Największy środkowoeuropejski przedstawiciel rodziny[1]. Ciało czarne, matowe, pokryte krótkim, przylegającym, ciemnobrunatnym owłosieniem, gęsto punktowane. Głowa czworokątna o tylnych kątach nieco zaokrąglonych, szersza od przedplecza i znacznie szersza niż długa. Skronie znacznie dłuższe niż oko oglądane od góry. 9 człon czułków wyraźnie dłuższy niż szeroki. Przedplecze krótsze niż pokrywy, nieco słabiej niż głowa punktowane. Odnóża czarne do ciemnobrunatnych. V tergit odwłoka z błoniastą obwódką na tylnej krawędzi[3]. 5. segment odwłoka ma porośnięty delikatnymi, białymi włoskami.
Biologia i ekologia
Aktywny głównie nocą, na ofiary czatuje pod kamieniami lub korą[2], potrafi mocno ugryźć dzięki silnym żuwaczkom. Zaniepokojony unosi odwłok do góry. Zaatakowany opryskuje napastnika drażniącą cieczą[2]. Żywi się głównie larwami muchówek, których poszukuje w padlinie.
Spotkać go można w większości lasów przez cały rok.
W ciągu dnia kryje się pod kawałkami drewna, w ściółce oraz w mchu[1].
Występowanie
Gatunek palearktyczny. Występuje w zachodniej, środkowej i południowej Europie, zachodniej Afryce Północnej, na Wyspach Kanaryjskich i Azorach[3]. Występuje również w Polsce[4], lecz rzadko obserwowany[3].
Przypisy
- ↑ a b c Roland Gerstmeier, przeł. Henryk Grabarczyk: Chrząszcze. Rozpoznawanie i oznaczanie. Multico, seria: Przewodnik kieszonkowy. ISBN 83-7073-105-8.
- ↑ a b c d Multimedialna Encyklopedia Powszechna WIEM edycja 2006. Young Digital Poland S.A., 2006.
- ↑ a b c Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 e Kusakowate - Staphylinidae: Kusaki - Staphylininae. Warszawa, Wrocław: PWN, PTE, 1980.
- ↑ Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
Bibliografia
- Henryk Sandner: Owady. Państwowe Wydawnictwa Naukowe, 1989. ISBN 83-01-08369-7.
- Britannica: animal/devils-coachhorse
- BioLib: 6587
- EoL: 2870631
- GBIF: 5746121
- identyfikator iNaturalist: 53869
- NCBI: 662956
- identyfikator taksonu Fossilworks: 311902