Straszydle

Straszydle
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

rzeszowski

Gmina

Lubenia

Liczba ludności (2020)

1868[2]

Strefa numeracyjna

17

Kod pocztowy

36-043[3]

Tablice rejestracyjne

RZE

SIMC

0654486[4]

Położenie na mapie gminy Lubenia
Mapa konturowa gminy Lubenia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Straszydle”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Straszydle”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Straszydle”
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego
Mapa konturowa powiatu rzeszowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Straszydle”
Ziemia49°53′59″N 21°58′52″E/49,899722 21,981111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Nieoficjalny herb wsi Straszydle

Straszydle – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Lubenia. Przez miejscowość przepływa potok Lubenka dopływ Wisłoka.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy, należącej do dekanatu Tyczyn w diecezji rzeszowskiej.

Na terenie wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II.

Części wsi

Integralne części wsi Straszydle[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0654492 Bania część wsi
0654500 Czeczyki część wsi
0654517 Dymka część wsi
0654523 Grody część wsi
0654530 Lubenki część wsi
0654546 Mokra Strona część wsi
0654552 Nalepki część wsi
0654569 Piekliska część wsi
0654575 Podlas część wsi
0654581 Poręby część wsi
0654598 Pustki część wsi
0654606 Rzeki część wsi
0654612 Sucha Strona część wsi
0654629 Zimny Dział część wsi

Historia

Osada została założona na początku XV wieku i wchodziła w skład włości królewskich Władysława Jagiełły, następnie włączona do prywatnych włości rodów magnackich tzw. państwa tyczyńskiego. W 1450 r. właścicielem był Jan z Pilczy syn Elżbiety Granowskiej trzeciej żony Władysława Jagiełły[6].

W 1770 r. podczas epidemii cholery wymarła ponad połowa mieszkańców wsi[7].

Przez teren wsi przebiegał tzw. Trakt „madziarski”, łączący Węgry z Polską, z którego już w czasach Cesarstwa Rzymskiego korzystały karawany kupieckie, a podczas I wojny światowej przemieszczały się tędy wojska austriackie i rosyjskie biorące udział w walkach o twierdzę Przemyśl i w bitwie pod Gorlicami. Obecnie ten szlak stracił swoje znaczenie komunikacyjne ze względu na niekorzystny teren i stał się trasą widokową i rowerową[8].

Zabytki

Kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy z 1739 r. jest dębowo-modrzewiową budowlą o konstrukcji zrębowej. Do 1929 r. był kościołem parafialnym w pobliskiej Lubeni, konsekrowanym w 1745 r. Po wybudowaniu tam nowej świątyni został rozebrany i przewieziony do Straszydla, gdzie dobudowano mu murowaną zakrystię, sklepienia i wieżę[9]. Razem z kościołem przeniesiono między innymi: ołtarz, krucyfiks na belce tęczowej oraz tablicę konsekracyjną. 8 grudnia 1929 r. został poświęcony przez proboszcza lubeńskiego ks. Józefa Urbanka[10].

Kultura

Zespół Regionalny „Straszydlanie” powstał na początku lat 70. XX wieku[7]. Jest laureatem wielu konkursów i zdobywcą wyróżnień[11]. W 2001 r. otrzymał nagrodę Marszałka Województwa Podkarpackiego – Zasłużony dla Kultury Województwa Podkarpackiego[12].

Sport i rekreacja

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 131714
  2. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 5 [dostęp 2022-02-02]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1210 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Akta Grodzkie i Ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwów tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wydane staraniem Galicyjskiego Wydziału Krajowego, 1888 rok, Tom 13, Termini terrestres Przeworscenses 1450.
  7. a b Opis miejscowości na stronie gminy. [dostęp 2011-09-02].
  8. Strona gminy, Trakt madziarski. [dostęp 2011-09-02].
  9. www.powiat.rzeszow.pl. [dostęp 2011-07-20].
  10. Parafia na stronie diecezji. [dostęp 2011-07-20].
  11. www.lubenia.pl/Osiągnięcia zespołów. [dostęp 2011-09-02].
  12. TVP Rzeszów/folklor. [dostęp 2011-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-18)].

Linki zewnętrzne

  • Straszydle, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 392 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Lubenia
Wsie
Integralne
części wsi
  • Bania
  • Broniakówka
  • Budy
  • Czeczyki
  • Debrza
  • Debrzczak
  • Dół
  • Dymka
  • Dział
  • Głęboka
  • Góra
  • Grody
  • Gwoździec
  • Horodna
  • Jasienniki
  • Jawcza
  • Koniec
  • Kosina
  • Księży Lasek
  • Liszowiec
  • Lubenki
  • Maternówka
  • Mokra Strona
  • Nalepki
  • Obręczna
  • Odedwór
  • Okop
  • Piekliska
  • Płonina
  • Podlas (Sołonka)
  • Podlas (Straszydle)
  • Poręby
  • Pólka
  • Przylasek
  • Przymiarki
  • Pustki
  • Różanka
  • Rzeki
  • Słociny
  • Smolna
  • Strona Mokra
  • Strona Sucha
  • Sucha Strona
  • Zakrąg
  • Zimny Dział
  • Żbery