Superliga polska w piłce ręcznej mężczyzn
2024/2025 | |
Państwo | Polska |
---|---|
Dyscyplina | |
Organizator rozgrywek | Superliga sp. z o.o. |
Data założenia | 1956 |
Założyciel | |
Poprzednia nazwa | I liga (1956–1998) |
Prezes | Piotr Należyty |
Przewodniczący Rady Nadzorczej | Henryk Szczepański |
Partner TV | Telewizja Polsat |
Sponsor tytularny | Orlen |
Rozgrywki | |
Liczba drużyn | 14 |
Niższy poziom ligowy | |
Puchary | Liga Mistrzów |
Zwycięzcy | |
Pierwszy zwycięzca | Sparta Katowice |
Obecny zwycięzca | 8 - Orlen Wisła Płock |
Najwięcej zwycięstw | 20 - Industria Kielce |
Strona internetowa |
Orlen Superliga Mężczyzn[2] – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłki ręcznej w Polsce, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon), systemem kołowym, od edycji 2007/08 do edycji 2019/20[3] i ponownie od edycji 2023/24 dodatkowo z fazą play-off na zakończenie każdego z sezonów i przeznaczone są dla najlepszych polskich drużyn klubowych. Jej triumfator zostaje mistrzem Polski, zaś najsłabsze drużyny relegowane są do I ligi. Czołowe zespoły klasyfikacji końcowej każdego sezonu uzyskują prawo występów w europejskich pucharach w sezonie następnym (Lidze Mistrzów, Pucharze EHF, bądź Pucharze Challenge EHF – zależnie od pozycji polskiej federacji w klubowym rankingu EHF).
Historia
Decyzję o przeprowadzaniu mistrzostw Polski piłki ręcznej mężczyzn w formule ligowej podjęto w 1956 r., a pierwsza edycja ligi odbyła się w sezonie 1956/57. Od samego początku do dziś rywalizacja ligowa toczona jest w tzw. wersji duńskiej (czyli odmianie 7-osobowej) na obiektach zamkniętych (halach sportowych). Od premierowej edycji rozgrywki ligowe zarządzane są przez Związek Piłki Ręcznej w Polsce. Najwięcej tytułów mistrza Polski zdobył Barlinek Industria Kielce – 20.
Na przestrzeni lat zmianom ulegała zarówno nazwa rozgrywek (pierwotnie I liga, następnie Ekstraklasa, a od 2010 r. Superliga), jak i system ich przeprowadzania (klasyczna formuła ligowa, formuła ligowa z późniejszym podziałem na grupę mistrzowską i grupę spadkową, formuła ligowa z fazą play-off), różna była też liczba drużyn przystępujących do rywalizacji (od 6 do 12).
Od początku sezonu 2010/11 do sezonu 2022/23 sponsorem tytularnym rozgrywek Superligi było Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, a ich oficjalna nazwa brzmiała PGNiG Superliga Mężczyzn[4].
27 lutego 2016 zarząd ZPRP podjął uchwałę o powołaniu zawodowej ligi piłki ręcznej w Polsce, której rozgrywki od sezonu 2016/17 prowadzi Superliga sp. z o.o.[5] Akt założycielski przewidywał udział 12 drużyn z możliwością poszerzenia rozgrywek do 14 drużyn. Ostatecznie w sezonie 2016/2017 do rozgrywek przystąpiło 14 drużyn: 5 drużyn, które otrzymały bezwarunkowe licencje oraz 9 drużyn, które otrzymały licencje warunkowe[6].
Zgodnie z regulaminem rozgrywek ligi zawodowej w sezonie 2016/17 Superligi mogło wystąpić maksymalnie 16 zespołów[7]. Liga zawodowa została zamknięta na trzy lata i w tym okresie nie było spadków do I Ligi (regulamin dopuszczał jedynie możliwość wykluczenia klubu z rozgrywek Superligi), zaś w kwestii awansów Regulamin dopuszczał możliwość pod warunkiem uzyskania przez klub licencji na udział w rozgrywkach PGNiG Superligi oraz występowanie wolnych miejsc.
Po zakończeniu sezonu 2018/19 powróciły bezpośrednie spadki i awanse.
Przed startem sezonu 2023/24 w dniu 7 sierpnia 2023 r. Orlen nawiązał współpracę z Superligą, w wyniku czego nazwa rozgrywek została zmieniona na ORLEN Superliga[2].
Triumfatorzy
Sezon | 1. miejsce | 2. miejsce | 3. miejsce |
---|---|---|---|
1956/1957 | Sparta Katowice | Zwierzyniecki Kraków | Śląsk Wrocław |
1957/1958 | Śląsk Wrocław | Sparta Katowice | Wybrzeże Gdańsk |
1958/1959 | Sparta Katowice | Wybrzeże Gdańsk | Start Gniezno |
1959/1960 | Sparta Katowice | Wybrzeże Gdańsk | AZS Katowice |
1960/1961 | Śląsk Wrocław | Sparta Katowice | AZS Katowice |
1961/1962 | Śląsk Wrocław | Sparta Katowice | AZS Katowice |
1962/1963 | Śląsk Wrocław | AZS Katowice | Sparta Katowice |
1963/1964 | AZS Katowice | Sparta Katowice | Gwardia Opole |
1964/1965 | Śląsk Wrocław | Spójnia Gdańsk | Wybrzeże Gdańsk |
1965/1966 | Wybrzeże Gdańsk | Śląsk Wrocław | Spójnia Gdańsk |
1966/1967 | Śląsk Wrocław | Wybrzeże Gdańsk | Pogoń Zabrze |
1967/1968 | Spójnia Gdańsk | Wybrzeże Gdańsk | Śląsk Wrocław |
1968/1969 | Spójnia Gdańsk | Śląsk Wrocław | Wybrzeże Gdańsk |
1969/1970 | Spójnia Gdańsk | Śląsk Wrocław | Grunwald Poznań |
1970/1971 | Grunwald Poznań | Śląsk Wrocław | Anilana Łódź |
1971/1972 | Śląsk Wrocław | Grunwald Poznań | Anilana Łódź |
1972/1973 | Śląsk Wrocław | Spójnia Gdańsk | Grunwald Poznań |
1973/1974 | Śląsk Wrocław | Spójnia Gdańsk | Anilana Łódź |
1974/1975 | Śląsk Wrocław | Stal Mielec | Anilana Łódź |
1975/1976 | Śląsk Wrocław | Pogoń Zabrze | Pogoń Szczecin |
1976/1977 | Śląsk Wrocław | Anilana Łódź | Grunwald Poznań |
1977/1978 | Śląsk Wrocław | Hutnik Kraków | Anilana Łódź |
1978/1979 | Hutnik Kraków | Pogoń Zabrze | Śląsk Wrocław |
1979/1980 | Hutnik Kraków | Śląsk Wrocław | Korona Kielce |
1980/1981 | Hutnik Kraków | Wybrzeże Gdańsk | Śląsk Wrocław |
1981/1982 | Śląsk Wrocław | Wybrzeże Gdańsk | Anilana Łódź |
1982/1983 | Anilana Łódź | Wybrzeże Gdańsk | Śląsk Wrocław |
1983/1984 | Wybrzeże Gdańsk | Anilana Łódź | Hutnik Kraków |
1984/1985 | Wybrzeże Gdańsk | Anilana Łódź | Pogoń Zabrze |
1985/1986 | Wybrzeże Gdańsk | Anilana Łódź | Śląsk Wrocław |
1986/1987 | Wybrzeże Gdańsk | Anilana Łódź | Pogoń Zabrze |
1987/1988 | Wybrzeże Gdańsk | Pogoń Zabrze | Śląsk Wrocław |
1988/1989 | Pogoń Zabrze | Wybrzeże Gdańsk | Śląsk Wrocław |
1989/1990 | Pogoń Zabrze | Wybrzeże Gdańsk | Wisła Płock |
1990/1991 | Wybrzeże Gdańsk | Grunwald Poznań | Wisła Płock |
1991/1992 | Wybrzeże Gdańsk | Petrochemia Płock | Pogoń Szczecin |
1992/1993 | Iskra Kielce | Petrochemia Płock | Warszawianka |
1993/1994 | Iskra Kielce | Warszawianka | Petrochemia Płock |
1994/1995 | Petrochemia Płock | Iskra Kielce | Śląsk Wrocław |
1995/1996 | Iskra Kielce | Petrochemia Płock | Śląsk Wrocław |
1996/1997 | Śląsk Wrocław | Petrochemia Płock | Iskra Kielce |
1997/1998 | Iskra Kielce | Śląsk Wrocław | Petrochemia Płock |
1998/1999 | Iskra Kielce | Petrochemia Płock | Warszawianka |
1999/2000 | Wybrzeże Gdańsk | Petrochemia Płock | Śląsk Wrocław |
2000/2001 | Wybrzeże Gdańsk | Orlen Płock | Strzelec LM Kielce |
2001/2002 | Orlen Płock | Warszawianka | Śląsk Wrocław |
2002/2003 | Vive Kielce | Wisła Płock | Śląsk Wrocław |
2003/2004 | Wisła Płock | Vive Kielce | Śląsk Wrocław |
2004/2005 | Wisła Płock | Zagłębie Lubin | Vive Kielce |
2005/2006 | Wisła Płock | Chrobry Głogów | Zagłębie Lubin |
2006/2007 | Zagłębie Lubin | Wisła Płock | Vive Kielce |
2007/2008 | Wisła Płock | Zagłębie Lubin | Vive Kielce |
2008/2009 | Vive Kielce | Wisła Płock | MMTS Kwidzyn |
2009/2010 | Vive Targi Kielce | MMTS Kwidzyn | Wisła Płock |
2010/2011 | Orlen Wisła Płock[8] | Vive Targi Kielce | MMTS Kwidzyn |
2011/2012 | Vive Targi Kielce | Orlen Wisła Płock | Tauron Stal Mielec |
2012/2013 | Vive Targi Kielce | Orlen Wisła Płock | MMTS Kwidzyn |
2013/2014 | Vive Targi Kielce | Orlen Wisła Płock | Górnik Zabrze |
2014/2015 | Vive Tauron Kielce | Orlen Wisła Płock | Azoty-Puławy |
2015/2016 | Vive Tauron Kielce | Orlen Wisła Płock | Azoty-Puławy |
2016/2017 | Vive Tauron Kielce | Orlen Wisła Płock | Azoty-Puławy |
2017/2018 | PGE Vive Kielce | Orlen Wisła Płock | Azoty-Puławy |
2018/2019 | PGE Vive Kielce | Orlen Wisła Płock | Gwardia Opole |
2019/2020 | PGE Vive Kielce | Orlen Wisła Płock | NMC Górnik Zabrze |
2020/2021 | Łomża Vive Kielce | Orlen Wisła Płock | Azoty-Puławy |
2021/2022 | Łomża Vive Kielce | Orlen Wisła Płock | Azoty-Puławy |
2022/2023 | Barlinek Industria Kielce | Orlen Wisła Płock | Górnik Zabrze |
2023/2024 | Orlen Wisła Płock | Industria Kielce | Górnik Zabrze |
Bilans klubów
Klub[9] | Mistrzostwo Polski | Puchar Polski | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
= | = | ||||||
Industria Kielce | 20 | 4 | 6 | 30 | 17 | 10 | 27 |
Śląsk Wrocław | 15 | 6 | 14 | 34 | 7 | 3 | 10 |
Wybrzeże Gdańsk | 10 | 9 | 3 | 22 | 2 | 2 | |
Orlen Wisła Płock | 8 | 22 | 5 | 35 | 12 | 11 | 23 |
Sparta Katowice | 3 | 4 | 1 | 8 | 1 | 1 | |
Spójnia Gdańsk | 3 | 3 | 1 | 7 | 3 | 3 | |
Hutnik Kraków | 3 | 1 | 1 | 5 | 3 | 3 | |
Górnik Zabrze | 2 | 3 | 7 | 12 | 3 | 3 | |
UKS Anilana Łódź | 1 | 5 | 6 | 12 | 2 | 2 | |
WKS Grunwald Poznań | 1 | 2 | 3 | 6 | 3 | 3 | |
Zagłębie Lubin | 1 | 2 | 1 | 4 | 1 | 2 | 3 |
AZS Katowice | 1 | 1 | 3 | 5 | 0 | ||
Warszawianka | 2 | 2 | 4 | 3 | 3 | ||
MMTS Kwidzyn | 1 | 3 | 4 | 3 | 3 | ||
Stal Mielec | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | ||
Chrobry Głogów | 1 | 1 | 0 | ||||
Zwierzyniecki Kraków | 1 | 1 | |||||
Azoty-Puławy | 6 | 6 | 1 | 1 | |||
Gwardia Opole | 2 | 2 | 0 | ||||
Pogoń Szczecin | 2 | 2 | 0 | ||||
Start Gniezno | 1 | 1 | 0 |
Mistrzostwa Polski: stan na sezon 2022/23
Zestawienie królów strzelców
Sezon | Zawodnik | Klub | Bramki | Mecze | Źródło |
---|---|---|---|---|---|
1999/2000 | Piotr Obrusiewicz | Warszawianka-TOP 2000 | 228 | 31 | Klasyfikacja strzelców 1999/2000 |
2000/2001 | Mariusz Jurasik | Strzelec-Lider Market Kielce | 258 | 29 | Klasyfikacja strzelców 2000/2001 |
2001/2002 | Grzegorz Tkaczyk | Warszawianka | 198 | 30 | Klasyfikacja strzelców 2001/2002 |
2002/2003 | Damian Moszczyński | Wybrzeże Gdańsk | 233 | 31 | Klasyfikacja strzelców 2002/2003 |
2003/2004 | Michał Kubisztal | Zagłębie Lubin | 223 | 32 | Klasyfikacja strzelców 2003/2004 |
2004/2005 | Michał Kubisztal | Zagłębie Lubin | 188 | 27 | Klasyfikacja strzelców 2004/2005 |
2005/2006 | Mateusz Jachlewski | AZS-AWFiS Gdańsk | 198 | 28 | Klasyfikacja strzelców 2005/2006 |
2006/2007 | Michał Kubisztal | Zagłębie Lubin | 222 | 30 | Klasyfikacja strzelców 2006/2007 |
2007/2008 | Michał Adamuszek | Miedż-96 Legnica | 190 | 28 | Klasyfikacja strzelców 2007/2008 |
2008/2009 | Piotr Frelek | Traveland-Społem Olsztyn | 200 | 28 | Klasyfikacja strzelców 2008/2009 |
2009/2010 | Wojciech Zydroń | Azoty-Puławy | 247 | 30 | Klasyfikacja strzelców 2009/2010 |
2010/2011 | Grzegorz Sobut | BRW Stal Mielec | 201 | 33 | Klasyfikacja strzelców 2010/2011 |
2011/2012 | Dawid Przysiek | Nielba Wągrowiec | 170 | 28 | Klasyfikacja strzelców 2011/2012 |
2012/2013 | Damian Kostrzewa | Tauron Stal Mielec | 208 | 27 | Klasyfikacja strzelców 2012/2013 |
2013/2014 | Michał Kubisztal | Górnik Zabrze | 194 | 30 | Klasyfikacja strzelców 2013/2014 |
2014/2015 | Przemysław Krajewski | Azoty-Puławy | 160 | 31 | Klasyfikacja strzelców 2014/2015 |
2015/2016 | Witalij Titow | KPR Legionowo | 173 | 28 | Klasyfikacja strzelców 2015/2016 |
2016/2017 | Witalij Titow | KPR Legionowo | 175 | 26[10] | Klasyfikacja strzelców 2016/2017 |
2017/2018 | Arkadiusz Moryto | Zagłębie Lubin | 217 | 28[10] | Klasyfikacja strzelców 2017/2018 |
2018/2019 | Arkadiusz Moryto | PGE Vive Kielce | 158 | 26[10] | Klasyfikacja strzelców 2018/2019 |
2019/2020 | Arkadiusz Moryto | PGE Vive Kielce | 127 | 25 | Klasyfikacja strzelców 2019/2020 |
2020/2021 | Rennosuke Tokuda | Grupa Azoty SPR Tarnów | 160 | 26 | https://orlen-superliga.pl/statystyki/ |
2021/2022 | Kacper Adamski | Energa MKS Kalisz | 162 | 26 | https://orlen-superliga.pl/statystyki/ |
2022/2023 | Taras Minotskyi | Grupa Azoty Unia Tarnów | 181 | 26 | https://orlen-superliga.pl/statystyki/ |
2023/2024 | Paweł Podsiadło | Grupa Azoty Unia Tarnów | 163 | 30 | https://orlen-superliga.pl/statystyki/ |
Transmisje w telewizji
Na przełomie XX i XXI wieku rozgrywki ligowe najwyższego szczebla w piłce ręcznej mężczyzn transmitowane były w Polsacie 2. Następnie, do sezonu 2007/08 prawa do pokazywania ekstraklasy szczypiornistów posiadała Telewizja Polska. Od sezonu 2008/09 zmagania tej ligi można śledzić w TV4 oraz na sportowych antenach Polsatu – najpierw w Polsacie Sport i Polsacie Sport Extra, a od sezonu 2011/12 również w Polsacie Sport News.
Od sezonu 2016/17 do sezonu 2018/19[11][12] mecze zawodowej ligi pokazywane były w nc+. Od sezonu 2019/20 do sezonu 2022/23 mecze ligi zawodowej można oglądać w TVP Sport[13].
W 2023 r Telewizja Polsat zakupiła prawa do pokazywania meczy na lata 2023/24-2029/30.[14]
Superliga mężczyzn w piłce ręcznej w TV | |||
---|---|---|---|
Od | Do | Właściciel praw TV | Kanał(y) |
2008 | 2016 | Telewizja Polsat | TV4 Polsat Sport Polsat Sport Extra Polsat Sport News |
2016 | 2019 | nc+ | nSport+ |
2019 | 2023 | Telewizja Polska | TVP Sport |
2023 | 2030 | Telewizja Polsat | Polsat Sport 1 Polsat Sport 2 Polsat Sport 3 |
Zobacz też
- Superliga polska w piłce ręcznej kobiet
- Mistrzostwa Polski w piłce ręcznej mężczyzn
- Puchar Polski w piłce ręcznej mężczyzn
- Związek Piłki Ręcznej w Polsce
Przypisy
- ↑ Zależnie od aktualnej pozycji w rankingu EHF.
- ↑ a b ORLEN sponsorem tytularnym Superligi [online] .
- ↑ Ostatecznie ze względu na pandemię koronawirusa nie rozegrano fazy play-off w sezonie 2019/20.
- ↑ Ekstraklasa piłkarek i piłkarzy ręcznych pod nową nazwą. sportowefakty.pl. [dostęp 2010-06-13]. (pol.).
- ↑ ZARZĄD ZPRP TWORZY LIGĘ ZAWODOWĄ [online], zprp.pl [dostęp 2016-06-16] .
- ↑ Wszystko jasne. W PGNiG Superlidze będą dwie grupy [online], sportowefakty.wp.pl, 8 sierpnia 2016 [dostęp 2016-08-23] (pol.).
- ↑ Regulamin rozgrywek PGNiG Superligi [online], pgnig-superliga.pl [dostęp 2016-09-16] .
- ↑ Od 2010 r. formalna nazwa klubu brzmi SPR Wisła Płock, jednak nazwa prowadzonej przez niego drużyny pochodzi od sponsora.
- ↑ Zespoły występują pod ostatnio lub aktualnie używaną nazwą.
- ↑ a b c Począwszy od sezonu 2016/17 tytuł "króla strzelców" przyznawany jest po zakończeniu rundy zasadniczej.
- ↑ To będzie rewolucja! PGNiG Superliga Mężczyzn w NC+!. sportowefakty.pl. [dostęp 2016-09-08]. (pol.).
- ↑ PGNiG Superliga mężczyzn przez 3 sezony w nc+. Mecz otwarcia już w sobotę! [online], zprp.pl [dostęp 2016-09-09] (pol.).
- ↑ PGNiG Superliga w TVP Sport [online], PGNiG Superliga, 25 czerwca 2019 [dostęp 2019-11-19] (pol.).
- ↑ Sportfive z prawami do transmisji meczów Orlen Superligi i Orlen Superligi Kobiet [online], www.wirtualnemedia.pl [dostęp 2024-07-19] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Oficjalny serwis PGNiG Superliga
- PGNiG Superliga na stronie ZPRP
- Archiwum rozgrywek piłki ręcznej w Polsce
- p
- d
- e
|
- p
- d
- e
Męska |
|
---|---|
Żeńska |
|
- p
- d
- e
|