Tadeusz Kraśko

Tadeusz Kraśko (ur. 28 października 1940 w Wornianach, zm. 23 lutego 2019^[1] w Warszawie) – polski dziennikarz telewizyjny, reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych^[2], reportażysta, publicysta, dyplomata, polityk lewicowy. Laureat trzech Złotych Ekranów i nagród Zakopiańskiego Festiwalu Filmów o Sztuce. Autor kilkudziesięciu tytułów literatury faktu, m.in. literackich rozmów z Jerzym Turowiczem, Arturem Międzyrzeckim i prof. Adamem Zielińskim, dyrektor Instytutu Polskiego w Sztokholmie, dyrektor programowy pierwszej prywatnej telewizji Top Canal. Realizator licznych reportaży zagranicznych m.in. z Włoch, Kuby, Litwy, Rosji, USA, Szwecji, Niemiec i Chorwacji^[3].

Urodził się pod Wilnem w miejscowości Worniany^[2] (obecnie na Białorusi) jako syn Wincentego Kraśki^[4] – działacza komunistycznego z czasów PRL, członka Komitetu Centralnego PZPR^[5]. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego^[6].

W czasach PRL pracował dla Telewizji Polskiej, zastępca redaktora naczelnego Redakcji Publicystyki Kulturalnej TVP1, szef Redakcji Reportażu i Filmu Dokumentalnego TVP2. Autor i realizator wielu programów telewizyjnych, reportaży zagranicznych. Wyróżniony przez Zakopiański Festiwal Filmów o Sztuce w 1972 za film Wyprawa do kresu fotografii i w 1974 za film Zbigniewa Makowskiego pejzaże niedostępne. W 1986 otrzymał nagrodę Złote Ekrany przyznawaną przez czasopismo „Ekran” w kategorii „Cykl programów publicystycznych”. Członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

Na przełomie lat 70/80 pełnił funkcję radcy ambasady PRL i był dyrektorem Instytutu Kultury Polskiej w Sztokholmie^[7].

Na początku lat 90. zwolniony z TVP2^[8]. Po 1991 był dyrektorem programowym pierwszej prywatnej telewizji Top Canal. Od tego czasu publikował książki, głównie wywiady-rzeki z dziennikarzami z okresu PRL^[9]. Od 2002 do 2003 członek Rady Nadzorczej spółki Glob Investment^[10].

Należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Później był rzecznikiem prasowym Krajowej Partii Emerytów i Rencistów^[11]. W 2001 kandydował jako jej działacz bezskutecznie do Sejmu w okręgu koszalińskim z listy SLD-UP^[12], a w 2002 z listy KPEiR do rady Warszawy^[13]. W 2003 był wśród założycieli partii Centrolewica Rzeczypospolitej Polskiej^[11][14]. Wkrótce ponownie związał się z KPEiR. W 2005 był pełnomocnikiem jej komitetu wyborczego^[15], a w 2010 kandydował z jej listy do sejmiku mazowieckiego^[16]. W 2011 jako bezpartyjny startował bez powodzenia do Sejmu w okręgu warszawskim z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej^[17]. W późniejszym czasie ponownie był rzecznikiem KPEiR^[18]. W 2018 bezskutecznie kandydował z listy SLD Lewica Razem do rady warszawskiej dzielnicy Śródmieście^[19].

Był żonaty z producentką i scenarzystką filmową Barbarą Pietkiewicz(inne języki)^[20], ich synem jest dziennikarz Piotr Kraśko (ur. 1971)^[21]. Jego drugą żoną była Nina Terentiew^[22]. Miał córkę Ewę (ur. 1985), która także została dziennikarką i współpracowała ze stacjami TVP2, TVN i TVN Meteo^[5].

Pochowany wraz z ojcem na cmentarzu wojskowym na Powązkach^[23].

• Nie tędy droga! (1991, z Adamem Schaffem);
• Początek raz jeszcze: Z Andrzejem Szczypiorskim rozmawia Tadeusz Kraśko (1991)
• Leszek Moczulski: wygram tę wojnę! (1992, z Ewą Sochacką)
• Pasjans telewizyjny (1992)
• Chocholi taniec. Miesiąc w Roku Koguta: rozmowy z Andrzejem Szczypiorskim (1993)
• Wierność: rozmowy z Jerzym Turowiczem (1995)
• Z Adamem Zielińskim wiedeńskie rozmowy: opowieść o ryzyku, uporze, chińskiej tajemnicy, bałkańskiej tragedii i wiedeńskiej nostalgii (1995)
• Rzeczpospolita demokracji lokalnej: rozmowy z Prof. Jerzym Regulskim, Prof. Michałem Kuleszą, Sen. Jerzym Stępniem, Prof. Piotrem Buczkowskim (1996, z Ewą Sochacką)
• U progu XXI wieku (1996, z Arturem Międzyrzeckim)
• U progu XXI wieku: o Monte Cassino – cezaryzmie – i minimum powagi – o pięknej lokalności poezji – o Rimbaudzie i klasykach – o surrealizmie i poezji amerykańskiej – o hasłach: „śmierć intelektualistom!”, „wykosić wszystko, co wystaje!” i „patrz pan, szatan!' (1996 z Arturem Międzyrzeckim)
• Gdzie jest niedźwiedź?, czyli Z Adamem Zielińskim wiedeńskich rozmów ciąg dalszy (1998)
• Czas skorpiona (1998)
• Moje schody (1998, z Grzegorzem Tuderkiem)
• Rak (1999, z Andrzejem Kułakowskim)
• Wspomnienia oficera polskiego wywiadu Tadeusza Szadkowskiego – pułkownika W. P. w st. spoczynku (2003)
• Licheń – świątynia trzeciego tysiąclecia (2004 z Grzegorzem Tuderkiem)

Reżyser i scenarzysta

• Kuba (1989)
• Leningrad – nadzieja (1988)
• Leningrad z Afganistanem (1988)
• Spotkanie z prof. Schaffem (1988)
• Litwa – prawda (1987)
• Litwa – Polonia (1987)
• Moskwa (1987)
• Pamięć (1986)
• Wyżej niż góry (1986)
• Za horyzontem słońce (1978)
• Obraz i ramy (1973)
• Akademia (1973)
• Krzesło i ramy (1973)
• Brawa i brawka (1971)

• Tadeusz Kraśko w bazie filmpolski.pl
• Tadeusz Kraśko w bazie Filmweb
• Publikacje Tadeusza Kraśki na stronie worldcat.org