Tadeusz Wojciechowski (historyk)

Tadeusz Wojciechowski

Data i miejsce urodzenia	13 czerwca 1838 Kraków
Data i miejsce śmierci	21 listopada 1919 Lwów
Zawód, zajęcie	historyk
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Tadeusz Wojciechowski (ur. 13 czerwca 1838 w Krakowie, zm. 21 listopada 1919 we Lwowie^[1]) – polski historyk, słowianoznawca, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego, współzałożyciel i prezes Towarzystwa Historycznego we Lwowie, członek Akademii Umiejętności. Specjalizował się we wczesnej historii polskiego średniowiecza.

Tadeusz Wojciechowski pochodził z Krakowa, jego rodzice, właściciele kamienicy, należeli do średniego mieszczaństwa. W 1854 r. Wojciechowski ukończył Gimnazjum Św. Anny. Po studiach, dwuletnich prawniczych i dwuletnich historycznych, na UJ, które ukończył w 1858 r. i w Wiedniu, na Wydziale Filozoficznym (1859-1860) w 1865 r. uzyskał doktorat filozofii (po nieudanej próbie z 1860/61). W okresie powstania styczniowego (1863-1864) przez pół roku był więziony przez władze austriackie pod zarzutem uprawiania działalności konspiracyjnej. W 1867 r. zostaje pracownikiem Biblioteki Jagiellońskiej, gdzie pracował do 1875 r. tj. do swoich przenosin na stałe do Lwowa. W 1873 r. wypłynęła jego kandydatura na katedrę historii austriackiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, którą to katedrę zajął ostatecznie Stanisław Smolka, kandydat stańczyków.

W latach 1883–1907 profesor historii polskiej (1894-1895 rektor) na uniwersytecie lwowskim. Pod koniec 1909 r. został mianowany przez cesarza na członka Izby Panów^[2].

Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Jego prace historyczne charakteryzowało podejście krytyczne i analityczne. Szeroko stosował toponomastykę dla rekonstrukcji osadnictwa w Małopolsce we wczesnym średniowieczu. Opisywał zabytki sztuki sakralnej, dążył do uporządkowania legend wczesnopiastowskich; za krytyczne podejście do żywota św. Stanisława, a zwłaszcza konfliktu biskupa z królem został ostro skrytykowany przez koła zbliżone do Kościoła.

Autor m.in. następujących prac:

• Chrobacja, rozbiór starożytności słowiańskich (Kraków 1873),
• O Rocznikach polskich X-XV wieku (1880),
• O Kazimierzu Mnichu (1881),
• O życiu i pismach Wincentego z Kielc (1881),
• Co to jest historia i po co się jej uczymy (1883),
• Podział i zakres dziejów polskich (1884),
• O powtórnej elekcji Stanisława Leszczyńskiego w r. 1733 (Charakterystyka rządów Augusta II) (1887),
• Co Al Bekri opowiadał o Słowianach i ich sąsiadach (1887),
• Bonifatius der Apostel der Deutschen und die Slaven-apostel Konstantinus (Cyrillus) und Methodius (1888),
• O Piaście i piaście (1895),
• Kościół katedralny w Krakowie (1899),
• Eremici reguły św. Romualda, czyli benedyktyni włoscy w Polsce XI wieku (1902),
• Najdawniejszy znany obecnie polski akt książęcy z r. 1081-1086 (1902),
• Szkice historyczne XI wieku (1904),
• Plemię Kadłubka (1909),

• Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1900).
• c. k. radca dworu^[3]
• dożywotni członek Izby Panów^[3]
• Odznaka Honorowa za Dzieła Sztuki i Umiejętności (Austro-Węgry, przed 1910)^[3]

• Aleksander Gieysztor, Wstęp, [w:] Tadeusz Wojciechowski, Szkice historyczne jedenastego wieku, Kraków 1951

• Prace Tadeusza Wojciechowskiego w bibliotece Polona
• Dzieła Wojciechowskiego w Federacji Bibliotek Cyfrowych
• Dzieła Wojciechowskiego w archive.org