Tlenek rutenu(VIII)

Tlenek rutenu(VIII)
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.

tlenek rutenu(8+), tlenek(2−) rutenu(8+), tlenek rutenu(VIII), tetratlenek rutenu

Inne nazwy i oznaczenia
Stocka

tlenek rutenu(VIII)

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

RuO4

Masa molowa

165,07 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

20427-56-9
33497-82-4 (103
Ru
)
33497-83-5 (106
Ru
)
36680-78-1 (18
O
)
58581-09-2 (104
Ru
)

PubChem

119079

InChI
InChI=1S/4O.Ru
InChIKey
GJFMDWMEOCWXGJ-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
3,29 g/cm³[2]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
20,3 g/kg (20 °C)[2]
w innych rozpuszczalnikach
dobrze w CCl
4
, reaguje z wieloma rozpuszczalnikami organicznymi[1]
Temperatura topnienia

25,4 °C[2][3]

Temperatura wrzenia

40 °C[2][3]

Temperatura rozkładu

powyżej 100 °C (wybuchowo)[4]

Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji
według kryteriów GHS są niedostępne.
Podobne związki
Podobne związki

tlenek osmu(VIII)

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Tlenek rutenu(VIII), RuO
4
nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym ruten występuje na VIII stopniu utlenienia.

Może zostać otrzymany poprzez działanie silnym utleniaczem (nadmanganianem potasu, nadchloranem potasu lub chlorem) na zakwaszony roztwór związku rutenu. Stosowany przy otrzymywaniu tlenku osmu(VIII) kwas azotowy jest w tym przypadku zbyt słaby[4]. Reakcja rutenu z nadmanganianem potasu w wodorotlenku potasu zachodzi w stosunku 1:20:2[3].

Tworzy żółte, iglaste kryształy w układzie jednoskośnym. Topi się w temperaturze 25,4 °C[2], odznacza się dużą lotnością, a jego cząsteczki mają kształt tetraedru. Podobnie jak tlenek osmu(VIII) ma silne właściwości utleniające, jest jednak od niego mniej stabilny. W stężonym i rozcieńczonym kwasie solnym prowadzi do utlenienia HCl, natomiast w środowisku zasadowym redukuje się do RuO2−
4
[4] (właściwie: [RuO
3
(OH)
2
]2−
), który tworzy szereg soli, m.in. nadrutenian tetrapropyloamoniowy wykorzystywany jako selektywny utleniacz w syntezie organicznej i nadrutenian potasu K
2
RuO
4
[5].

Ogrzewany powyżej 100 °C rozkłada się wybuchowo do tlenku rutenu(VI) i tlenu. Podobnie zachowuje się w temperaturze pokojowej w kontakcie ze związkami organicznymi (np. etanolem, eterem dietylowym, benzenem i pirydyną, a także bibułą filtracyjną), dlatego nie może być stosowany z wieloma rozpuszczalnikami organicznymi[1][3][4]. Rozpuszcza się w wodzie, bromie, ciekłym dwutlenku siarki, tetrachlorku węgla (który jest najczęściej wykorzystywany jako rozpuszczalnik dla RuO4) oraz w innych rozpuszczalnikach zawierających chlor[3].

Tlenek rutenu(VIII) może być stosowany w roztworze CCl
4
jako katalizator niektórych reakcji, np. podczas utleniania disiarczków do sulfotlenków. Destylację tlenku rutenu(VIII) stosuje się podczas wydzielania rutenu z roztworów otrzymanych przez rozpuszczenie surowca zawierającego metale szlachetne[6].

Przypisy

  1. a b Platynowce, [w:] AdamA. Bielański AdamA., Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 6, t. 1–2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 982, ISBN 978-83-01-16283-2 .
  2. a b c d e Physical Constants of Inorganic Compounds, [w:] David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-86, ISBN 978-1-4200-9084-0  (ang.).
  3. a b c d e Ruthenium tetroxide, [w:] Merck Index. An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals, wyd. 13, Whitehouse Station: Merck & Company, 2001, ISBN 0-911910-13-1, OCLC 224225657  (ang.).
  4. a b c d Iron, Ruthenium and Osmium, [w:] Norman N.N.N. Greenwood Norman N.N.N., AlanA. Earnshaw AlanA., Chemistry of the Elements, wyd. 2, Oxford–Boston: Butterworth-Heinemann, 1997, s. 1080–1081, ISBN 0-7506-3365-4  (ang.).
  5. SylvianeS. Sabo-Etienne SylvianeS., MaryM. Grellier MaryM., Ruthenium: Inorganic & Coordination Chemistry, [w:] Encyclopedia of Inorganic Chemistry, R. BruceR.B. King (red.), wyd. 2, Chichester: Wiley, 2005, s. 3, ISBN 978-0-470-86078-6  (ang.).
  6. HermannH. Renner HermannH. i inni, Platinum Group Metals and Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 28–29, 54, ISBN 978-3-527-30385-4  (ang.).