Trichiina
| Trichiina | |||
| Fleming, 1821 | |||
| Okres istnienia: miocen–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 23.03/0 23.03/0 | |||
 Orszoł paskowany | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Rząd | chrząszcze | ||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | Trichiina | ||
| |||
Trichiina – podplemię chrząszczy z rodziny poświętnikowatych, podrodziny kruszczycowatych i plemienia Trichiini. Występują we wszystkich krainach zoogeograficznych oprócz australijskiej i madagaskarskiej. W zapisie kopalnym znane od miocenu.
Morfologia
Chrząszcze o ciele długości od 8 do 15 mm, rzadko większe[1][2]. Obrys ciała jest owalny lub wydłużony, zwykle lekko rozszerzony w tyle[3]. Ubarwienie bywa różne: jednolicie brązowe lub czarne, dwubarwne, nakrapiane, prążkowane lub metaliczne[4][2]. Powierzchnia oskórka może być owłosiona lub naga[3].
Czułki buduje dziesięć członów, z których trzy ostatnie formują buławkę[3][1]. Miejsca osadzenia czułków widoczne są patrząc od góry. Żuwaczki są zawsze słabo zesklerotyzowane[2]. Szczęki mają zwykle pędzelkowate żuwki zewnętrzne[4].
Przedplecze jest węższe od pokryw[2][3] i może być równomiernie wysklepione lub lekko wklęśnięte wzdłuż linii środkowej[4]. Epimeryty śródtułowia zwykle nie są widoczne w widoku grzbietowym[2]. Odnóża są stosunkowo długie i smukłe, o stopach zwieńczonych nierozszczepionymi pazurkami[3]. Odnóża przedniej pary mają stożkowate, sterczące biodra i zaopatrzone w od jednego do trzech ząbków (u gatunków środkowoeuropejskich w dwa[3]) golenie[4].
Odwłok jest krótki i ma funkcjonalne przetchlinki na segmentach od pierwszego do siódmego[1]. Pygidium jest duże, dobrze widoczne[3][1][4].
Ekologia i występowanie
Larwy przechodzą rozwój w próchniejącym drewnie (kariofagi) i w korzeniach drzew liściastych. Imagines żerują na kwiatach[3].
Podplemię to rozprzestrzenione jest w większości krain zoogeograficznych, ale brak go w krainie australijskiej i na Madagaskarze[4][2]. W Polsce stwierdzono występowanie pięciu gatunków[5], z których trzy umieszczone są na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce: Trichius sexualis, orszoł paskowany, zacnik kropkowany[6].
Taksonomia i ewolucja
Takson ten wprowadził w 1821 roku John Fleming[7][8]. Zalicza się do niego 40 rodzajów[8]:
- Agnorimus Miyake & Iwase, 1991
- Apeltastes Howden, 1968
- Brachagenius Kraatz, 1890
- Calometopidius Bourgoin, 1917
- Calometopus Blanchard, 1850
- Campulipus Kirby, 1827
- Chaetodermina Heller, 1921
- Clastocnemis Burmeister & Schaum, 1840
- Corynotrichius Kolbe, 1892
- Dialithus Parry, 1849
- Diploa Kolbe, 1892
- Diploeida Péringuey, 1907
- Elpidus Péringuey, 1907
- Endoxazus Kolbe, 1892
- Epitrichius Tagawa, 1941
- Eriopeltastes Burmeister & Schaum, 1840
- Giesbertiolus Howden, 1988
- Glaphyronyx Moser, 1924
- Gnorimella Casey, 1915
- Gnorimotrichius Krajčík, 2009
- Gnorimus Lepeletier & Audinet-Serville, 1828 – zacnik
- Incala J. Thomson, 1858
- Indognorimus Krikken, 2009
- Indotrichius Krikken, 2009
- Lasiotrichius Reitter, 1899
- Liotrichius Kolbe, 1892
- Myodermides Ruter, 1964
- Myodermum Burmeister & Schaum, 1840
- Paragnorimus Becker, 1910
- Paratrichius Janson, 1881
- Pileotrichius Bourgoin, 1921
- Polyplastus Janson, 1888
- Stegopterus Burmeister & Schaum, 1840
- Stripsipher Gory & Percheron, 1833
- Tibiotrichius Miyake, 1994
- Trichiomorphus Bourgoin, 1919
- Trichiotinus Casey, 1915
- Trichius Fabricius, 1787 – orszoł
- Trigonopeltastes Burmeister & Schaum, 1840
- Xiphoscelidus Péringey, 1907
W zapisie kopalnym Trichiina znane są od miocenu. Z epoki tej pochodzą skamieniałości Trichius amoenus, Trichius lugubris, Trichius rotundatus, Trichius unifasciatus oraz Gnorimus aedilis[9].
Przypisy
- ↑ a b c d Rolf G. Beutel, Richard A. B. Leschen: Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). de Gruyter, 2005, seria: Handbuch der Zoologie. ISBN 3-11-017130-9.
- ↑ a b c d e f Brett C. Ratcliffe: Trichinii Fleming, 1821. Trichiine Flower Chafers. [w:] Generic Guide to New World Scarab Beetles [on-line]. 2001-2005. [dostęp 2020-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d e f g h Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 41-43.
- ↑ a b c d e f Brett C. Ratcliffe: Cetoniinae Leach 1815. Flower chafers. [w:] Generic Guide to New World Scarab Beetles [on-line]. 2001-2005. [dostęp 2020-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ A. Byk: podrodzina: Cetoniinae Leach, 1815. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2020-05-20].
- ↑ Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior: Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Suplement. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2002.
- ↑ PatriceP. Bouchard PatriceP. i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807 .
- ↑ a b subtribus Trichiina Fleming, 1821. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2020-05-20].
- ↑ O. Heer. Beitrage zur Insektenfauna Oeningens: Coleoptera. Geodephagen, Hydrocanthariden, Gyriniden, Brachelytren, Clavicornen, Lamellicornen und Buprestiden. „Natuurkundige Verhandelingen van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem”. 16 (2), s. 1-90, 1862.
