Trukwa

Trukwa
Ilustracja
Trukwa egipska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

dyniowce

Rodzina

dyniowate

Rodzaj

trukwa

Nazwa systematyczna
Luffa P. Miller
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754
Multimedia w Wikimedia Commons
Owoce i nasiona trukwy egipskiej
Owoce trukwy pokrywkowatej

Trukwa, gąbczak (Luffa Mill.) – rodzaj jednorocznych pnączy z rodziny dyniowatych. Obejmuje 9 gatunków występujących na wszystkich kontynentach w strefie tropikalnej i subtropikalnej[3].

Szorstka gąbka z wysuszonej trukwy

Morfologia

Pnącza z wąsami czepnymi. Kwiaty żółte, owoce cylindryczne do 30 cm długości. Owocnia na zewnątrz skórzasta, wewnątrz zawiera tkankę silnie włóknistą.

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (2001...)

Rodzaj z rodziny dyniowatych z rzędu dyniowców, należących do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[2]. W obrębie rodziny: podrodzina Cucurbitoideae, plemię Benincaseae[4].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Takht.), nadrząd Cucurbitanae Reveal, rząd dyniowce (Cucurbitales Dumort.), podrząd Cucurbitineae Engl., rodzina dyniowate (Cucurbitaceae Juss.), rodzaj trukwa (Luffa L.)[5].

Wykaz gatunków[3]
  • Luffa acutangula (L.) Roxb. – trukwa ostrokątna
  • Luffa aegyptiaca Mill. – trukwa egipska
  • Luffa astorii Svenson
  • Luffa echinata Roxb.
  • Luffa graveolens Roxb.
  • Luffa operculata (L.) Cogn. – trukwa pokrywkowata
  • Luffa quinquefolia Seem.
  • Luffa saccata F.Muell. ex I.Telford
  • Luffa sepium (G.Mey.) C.Jeffrey

Zastosowanie

Owoce co najmniej dwóch gatunków (trukwy egipskiej Luffa aegyptiaca oraz ostrokątnej L. acutangula), są uprawiane, zbierane przed dojrzeniem i spożywane jako warzywa, popularne w Azji i Afryce. Owoce po wysuszeniu zwane są „gąbkami roślinnymi”, mają różny stopień szorstkości i używane są do szorowania naczyń, czyszczenia ubrań i mycia ciała.

Zobacz też

Tykwa, okra.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-03]  (ang.).
  3. a b Luffa Mill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-21].
  4. Luffa. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-03]. (ang.).
  5. Crescent Bloom: Luffa. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-01-03]. (ang.).

Bibliografia

  • Stanisław Lisowski: Świat roślinny tropików. Poznań: Wydawnictwo Sorus, 1996. ISBN 83-85599-78-9.
  • GND: 4370152-8
  • J9U: 987007551694605171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • Flora of China: 119075
  • Flora of North America: 119075
  • GBIF: 2874598
  • identyfikator iNaturalist: 156830
  • IPNI: 30179638-2
  • ITIS: 22387
  • NCBI: 3669
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30179638-2
  • identyfikator Tropicos: 40009669
  • USDA PLANTS: LUFFA
  • CoL: 5H7R