Twierdzenie Lindemanna-Weierstrassa

Twierdzenie Lindemanna-Weierstrassa – twierdzenie teorii liczb sformułowanie w 1882 roku przez Ferdinanda Lindemanna, a udowodnione w 1885 roku przez Karla Weierstrassa[1].

Twierdzenie

Jeżeli a 1 , a 2 , , a n {\displaystyle a_{1},a_{2},\dots ,a_{n}} są różnymi liczbami algebraicznymi, to liczby e a 1 , e a 2 , , e a n {\displaystyle e^{a_{1}},e^{a_{2}},\dots ,e^{a_{n}}} liniowo niezależne nad ciałem Q ¯ {\displaystyle {\overline {\mathbb {Q} }}} liczb algebraicznych[1].

Zastosowania

Twierdzenie Lindemanna-Weierstrassa pozwala stwierdzić przestępność niektórych liczb.

  • Jeżeli x 0 {\displaystyle x\neq 0} jest liczbą algebraiczną, to e x {\displaystyle e^{x}} jest liczbą przestępną. Wystarczy w twierdzeniu Lindemanna-Weierstrassa przyjąć a 1 = 0 {\displaystyle a_{1}=0} oraz a 2 = x . {\displaystyle a_{2}=x.} W szczególności wynika z tego przestępność liczby e.
  • Jeżeli x { 0 , 1 } {\displaystyle x\notin \{0,1\}} jest liczbą algebraiczną, to ln x {\displaystyle \ln {x}} jest liczbą przestępną. Gdyby ln x {\displaystyle \ln {x}} było liczbą algebraiczną, to x = e ln x {\displaystyle x=e^{\ln {x}}} byłoby liczbą przestępną.
  • Przyjmując a 1 = 0 {\displaystyle a_{1}=0} oraz a 2 = π i , {\displaystyle a_{2}=\pi i,} a następnie korzystając z tego, że e π i + 1 = 0 , {\displaystyle e^{\pi i}+1=0,} dowodzi się, że liczba π jest przestępna[1].

Przypisy

  1. a b c M.R. Murty, P. Rath: Transcendental numbers. Nowy Jork: Springer, 2014, s. 14–18. ISBN 978-1-4939-0831-8.