Uskok Clarence

Mapa systemu uskoków Marlborough, uskok Clarence zaznaczony jest kolorem fioletowym

Uskok Clarence (ang. Clarence Fault) – uskok dekstralny (prawoprzesuwczy), położony w północno-wschodniej części Wyspy Południowej w Nowej Zelandii, wchodzący w skład systemu uskoków Marlborough, tzw. Marlborough Fault System, który umożliwia przenoszenie przemieszczeń wzdłuż uskoku transformacyjnego, stanowiącego granicę pomiędzy płytą pacyficzną i indoaustralijską oraz pomiędzy uskokiem alpejskim a rowem oceanicznym Hikurangi Trench, położonego w strefie subdukcji[1].

Przebieg

Uskok Clarence rozpoczyna swój bieg około 5 km na południe od miejscowości Haupiri, w pobliżu uskoku alpejskiego, a kończy około 10 km na zachód od miejscowości Ward[2]. Uskok Clarence stanowi część systemu uskoków Marlborough i nie ma wyraźnego połączenia z uskokiem alpejskim na południowym zachodzie oraz z kontynuacją linii uskoków na północno-wschodnim wybrzeżu[3]. W centralnej części od uskoku odchodzi uskok Elliot, który ponownie zbiega się z uskokiem Clarence[2]. Południowo-zachodnia część uskoku składa się z wielu mniejszych uskoków, które charakteryzują się deformacjami. W północno-wschodniej części uskoku, mniejsze nici uskoków łączą się w jeden uskok w środkowej części doliny rzeki Clarence; od której pochodzi nazwa całego uskoku[4]. Na powierzchni uskoku warstwy przemieszczeń charakteryzują się niemal poziomym biegiem. Natomiast w części uskoku, która zaczyna się wznosić w pobliżu pasma górskiego Kaikoura Range, warstwy przemieszczeń pochodzące z tego samego okresu zaczynają się obracać (uskok obrócony)[5]. W obrębie uskoku położonego w północno-wschodniej części, następuje obrócenie jego biegu o 10° w prawo[6].

Aktywność sejsmiczna

Badania geologiczne przeprowadzone w południowo-zachodniej części uskoku sugerują, że od końca późnego plejstocenu (około 18000 lat) uskok przesunął się o około 76-80 m. Szacowana prędkość przesuwania się części uskoku Clarence w południowej części wynosi od 3,6 do 4,4 mm/rok. Pojedyncze trzęsienia ziemi powodowały średnio przesunięcie się tej części uskoku o około 5 m. Północno-wschodnia część uskoku natomiast przesuwa się ze średnią prędkością 4,7 mm/rok. Pojedyncze trzęsienia ziemi w tej części powodowały jego przesunięcie o około 7 m. Szacowany przedział czasowy pomiędzy dużymi trzęsieniami ziemi wynosi dla uskoku w południowej części około 1500 lat, a w północnej od 950 do 2000 lat[4]. Wzdłuż uskoku Elliott, szacowany przedział czasowy pomiędzy dużymi trzęsieniami ziemi wynosi od 2000 do 3500 lat[7].

Przypisy

Bibliografia

  • Langridge, R. i inni: Paleoseismology and slip rate of the Conway Segment of the Hope Fault at Greenburn Stream, South Island, New Zealand. Annals of Geophysics, 2003. [dostęp 2017-08-12]. (ang.).
  • Clarence Fault. GNS Science. [dostęp 2010-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-17)]. (ang.).
  • Browne, G.: The northeastern portion of the Clarence Fault: Tectonic implications for the late Neogene evolution of Marlborough, New Zealand. 1992. [dostęp 2017-08-14]. (ang.).
  • Identification of active fault traces in Marlborough District. Marlborough District Seismic Hazard Investigation Programme, 2003. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
  • Nicol, A.; Van Dissen R.. Up-dip partitioning of displacement components on the oblique-slip Clarence Fault, New Zealand. „Journal of Structural Geology.”. 24, s. 1521–1535, 2002. DOI: 10.1016/S0191-8141(01)00141-9. 
  • Roberts, A.P.: Tectonic rotation about the termination of a major strike-slip fault, Marlborough Fault System, New Zealand. Geophysical Research Letters, 1995. [dostęp 2017-08-12]. (ang.).
  • Barrell A.: General distribution and characteristics of active faults and folds in the Kaikoura District, North Canterbury. GNS, 2015. [dostęp 2017-08-14]. (ang.).