XIX Korpus Armijny (III Rzesza)

Ten artykuł dotyczy XIX Korpusu Armijnego III Rzeszy. Zobacz też: 19 Korpus Armijny – stronę ujednoznaczniającą.

XIX Korpus Armijny

XIX. Armeekorps

Heinz Guderian podczas ataku na Francję 1940 r.
Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	1939
Rozformowanie	1942
Tradycje
Kontynuacja	2 Armia Pancerna
Działania zbrojne
II wojna światowa atak na Polskę atak na Francję
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	lądowe
Formacja	Wehrmacht

XIX Korpus Armijny (niem. XIX. Armeekorps) – jeden z niemieckich korpusów armijnych, uczestniczył w agresji na Polskę i na Francję.

Utworzony w lipcu 1939 roku w Wiedniu jako zmotoryzowane dowództwo dla 2. i 10. Dywizji Pancernej. W składzie 4 Armii brał udział w 1939 roku w ataku na Polskę.

Twierdzę brzeską bronioną przez oddziały Wojska Polskiego XIX Korpus Armijny dowodzony przez gen. Heinza Guderiana zdobył dopiero po przeprowadzeniu siedmiu szturmów. W Brześciu przez pewien czas mieścił się sztab XIX KA, przeniesiony do twierdzy z Kamieńca^[1]. Od czerwca 1940 roku XIX KA występował też jako „Grupa Pancerna Guderian”^[2], walczył w górach Eifel i pod Dunkierką.

W listopadzie 1942 roku XIX KA rozbudowano do 2 Grupy Pancernej^[2].

Dowódca:

• gen. płk Heinz Guderian (w czasie agresji na Polskę^[3]

Szefowie sztabu:

• płk Walther Nehring^[3] do 24.10.1940
• Kurt Freiherr von Liebenstein do 25.10.1940^[4]

Jednostki korpuśne: 80 batalion łączności

Skład we wrześniu 1939^[5]:

• 2 Dywizja Piechoty (zmot)
• 20 Dywizja Piechoty (zmot)
• 3 Dywizja Pancerna
• 10 Dywizja Pancerna
• szkolny batalion rozpoznawczy z Döberitz-Krampnitz.

Po przegrupowaniu wojsk korpusu przez Prusy na kierunek warszawski, w jego skład weszła też Forteczna Brygada Piechoty „Loetzen”^[6].

Skład 10–28 maja 1940:

• 1 Dywizja Pancerna
• 2 Dywizja Pancerna
• 10 Dywizja Pancerna oraz pułk piechoty Gross-Deutschland^[7]

Skład 29 maja–30 czerwca 1940 (pod nazwą Grupa Pancerna „Guderian”)^[8]

• XXXIX Korpus Pancerny gen. Schmidta
  • 1 Dywizja Pancerna
  • 2 Dywizja Pancerna
  • 29 Dywizja Piechoty (zmot)
• XLI Korpus Pancerny^[a] gen. Reinhardta
  • 6 Dywizja Pancerna
  • 8 Dywizja Pancerna
  • 20 Dywizja Piechoty (zmot)

• Władimir Bieszanow: Twierdza Brzeska. Warszawa: Bellona, De Agostini, 2015. ISBN 978-83-11-13609-0.
• Heinz Guderian: Wspomnienia żołnierza. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1958.
• Samuel Mitcham: Niemieckie siły zbrojne 1939-1945. Wojska pancerne. Warszawa: 2010. ISBN 978-8311-11725-9.
• Piotr Zarzycki: Suplement do września 1939. Warszawa: 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.