Złota Kamera
Złota Kamera (fr. Caméra d’Or) – nagroda przyznawana na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes dla najlepszego kinowego debiutu reżyserskiego przez osobne jury. Niekiedy poza nagrodą główną przyznawane jest także wyróżnienie specjalne[1].
Historia nagrody
Nagroda przyznawana jest od 1978. Ustanowił ją dyrektor generalny festiwalu, Gilles Jacob, w celu zachęcania debiutantów do realizacji kolejnych filmów kinowych. Początkowo, w latach 1978-1982, nagroda przyznawana była na podstawie głosowania krytyków filmowych goszczących na festiwalu. Jednakże ze względu na dużą liczbę filmów do obejrzenia w obrębie różnych festiwalowych sekcji postanowiono powołać osobne jury Złotej Kamery.
Niezależne międzynarodowe jury przyznaje nagrodę dla debiutanta, którego film prezentowany jest w ramach jednej z kilku festiwalowych sekcji (Selekcja Oficjalna, Międzynarodowy Tydzień Krytyki, Quinzaine des Réalisateurs)[2].
Wśród nagrodzonych debiutantów, którzy zrobili później wielką karierę i weszli na trwałe do historii kina wyróżnić można m.in. Jima Jarmuscha, Dżafara Panahiego, Mirę Nair, Jaco Van Dormaela czy Steve’a McQueena.
Jak dotychczas nagrodę główną zdobywały najczęściej filmy produkcji amerykańskiej i francuskiej (po 8 tytułów). Niestety żaden polski debiut reżyserski nie został wyróżniony tą nagrodą.
Laureaci Złotej Kamery
Rok | Kraj | Tytuł polski | Tytuł oryginalny | Reżyseria |
---|---|---|---|---|
1978 | Alambrista! | Alambrista! | Robert M. Young | |
1979 | Północne światła | Northern Lights | John Hanson i Rob Nilsson | |
1980 | Historia Adriena | Histoire d’Adrien | Jean-Pierre Denis | |
1981 | Desperado City | Desperado City | Vadim Glowna | |
1982 | Śmierć trzydziestolatka | Mourir à 30 ans | Romain Goupil | |
1983 | Księżniczka | Adj király katonát | Pál Erdőss | |
1984 | Inaczej niż w raju | Stranger Than Paradise | Jim Jarmusch | |
1985 | Oriana | Oriana | Fina Torres | |
1986 | Czarne i białe | Noir et blanc | Claire Devers | |
1987 | Robinsonada | რობინზონიადა ანუ ჩემი ინგლისელი პაპა Robinzoniada, anu chemi ingliseli Papa | Nana Dżordżadze | |
1988 | Salaam Bombay! | सलाम बॉम्बे! Salaam Bombay! | Mira Nair | |
1989 | Mój wiek XX | Az én XX. századom | Ildikó Enyedi | |
1990 | Zamrzyj, umrzyj, zmartwychwstań! | Замри, умри, воскресни! Zamri, umri, woskriesni! | Witalij Kaniewski | |
1991 | Toto bohater | Toto le héros | Jaco Van Dormael | |
1992 | Mac | Mac | John Turturro | |
1993 | Zapach zielonej papai | Mùi đu đủ xanh | Trần Anh Hùng | |
1994 | Małe ugody z umarłymi | Petits arrangements avec les morts | Pascale Ferran | |
1995 | Biały balonik | بادکنک سفيد Badkonake sefid | Jafar Panahi | |
1996 | Miłosna serenada | Love Serenade | Shirley Barrett | |
1997 | Suzaku | 萌の朱雀 Moe no suzaku | Naomi Kawase | |
1998 | Rozgrywka | Slam | Marc Levin | |
1999 | Tron śmierci | മരണസിംഹാസനം Marana Simhasanam | Murali Nair | |
2000 | Djomeh | جمعه Djomeh | Hassan Yektapanah | |
Czas pijanych koni | کاتێک بۆ مەستیی ئەسپەکان Zamani barayé masti asbha | Bahman Ghobadi | ||
2001 | Atarnajuat, biegacz | ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ Atarnajuat | Zacharias Kunuk | |
2002 | Nad brzegiem morza | Bord de mer | Julie Lopes-Curval | |
2003 | Rekonstrukcja | Reconstruction | Christoffer Boe | |
2004 | Or | אור Or | Keren Yedaya | |
2005 | Ty i ja, i wszyscy, których znamy | Me and You and Everyone We Know | Miranda July | |
Zapomniany kraj | සුළඟ එනු පිණිස Sulanga Enu Pinisa | Vimukthi Jayasundara | ||
2006 | 12:08 na wschód od Bukaresztu | A fost sau n-a fost? | Corneliu Porumboiu | |
2007 | Meduzy | מדוזות Meduzot | Szira Gefen i Etgar Keret | |
2008 | Głód | Hunger | Steve McQueen | |
2009 | Samson i Dalila | Samson and Delilah | Warwick Thornton | |
2010 | Rok przestępny | Año bisiesto | Michael Rowe | |
2011 | Akacje | Las acacias | Pablo Giorgelli | |
2012 | Bestie z południowych krain | Beasts of the Southern Wild | Benh Zeitlin | |
2013 | Ilo Ilo | 爸媽不在家 Ilo Ilo | Anthony Chen | |
2014 | Party Girl | Party Girl | Marie Amachoukeli, Claire Burger i Samuel Theis | |
2015 | Ziemia i cień | La tierra y la sombra | César Augusto Acevedo | |
2016 | W pogoni za marzeniami | Divines | Houda Benyamina | |
2017 | Paryż i dziewczyna | Jeune femme | Léonor Serraille | |
2018 | Dziewczyna | Girl | Lukas Dhont | |
2019 | Nasze matki | Nuestras madres | César Díaz | |
2020 | ||||
2021 | Murena | Murina | Antoneta Alamat Kusijanović | |
2022 | Rumaki wojny | War Pony | Riley Keough i Gina Gammell | |
2023 | W żółtym kokonie | Bên trong vo kén vàng | Phạm Thiên Ân |
Laureaci Złotej Kamery - Wyróżnienia Specjalnego
Nieregularnie jury Złotej Kamery przyznawało, poza nagrodą główną, także wyróżnienia specjalne dla zasługujących na szczególną uwagę debiutów reżyserskich.
Rok | Kraj | Tytuł polski | Tytuł oryginalny | Reżyseria |
---|---|---|---|---|
1989 | Narodziny | പിറവി Piravi | Shaji N. Karun | |
Ostatnia droga Wallera | Wallers letzter Gang | Christian Wagner | ||
1990 | Czas sług | Čas sluhů | Irena Pavlásková | |
Farendj | Farendj | Sabine Prenczina | ||
1991 | Dowód | Proof | Jocelyn Moorhouse | |
Sam i ja | Sam & Me | Deepa Mehta | ||
1993 | Przyjaciółki | Friends | Elaine Proctor | |
1994 | Pałac milczenia | صمت القصور Samt el qusur | Moufida Tlatli | |
1995 | Tu mówi Denise | Denise Calls Up | Hal Salwen | |
1997 | Życie Jezusa | La vie de Jésus | Bruno Dumont | |
2002 | Japón | Japón | Carlos Reygadas | |
2003 | Osama | اُسامه Osama | Siddiq Barmak | |
2004 | Gorzki sen | خواب تلخ Khab-e talkh | Mohsen Amiryoussefi | |
Uciec! | 路程 Lu cheng | Yang Chao | ||
2007 | Control | Control | Anton Corbijn | |
2008 | Wszyscy umrą, a ja nie | Все умрут, а я останусь Wsje umrut, a ja ostanus | Waleria Gaj Germanika | |
2009 | Ajami | עג'מי Ajami | Scandar Copti i Jaron Szani | |
2022 | Plan 75 | プランななじゅうご Plan 75 | Chie Hayakawa |
Przypisy
- ↑ Matthew Anderson: ‘Triangle of Sadness’ Wins the Palme D’Or at Cannes. "The New York Times", 28.05.2022. [dostęp 2022-09-20]. (ang.).
- ↑ 2007: The Camera d’Or Selection. Festival de Cannes. [dostęp 2019-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-03)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Strona festiwalu (fr.)
- p
- d
- e